Enerji Günlüğü - TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), enerji yönetiminin yerli kömür santrallarına yönelik yeni teşvik hazırlığını eleştirdi. Oda, özel şirketlere kamu kaynaklarının aktarıldığını ve bedelin vatandaşlar tarafından ödendiğini savundu.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), yaptığı basın açıklamasında, enerji yönetiminin temel politikasının özel şirketlere kamu kaynaklarını aktarmak olduğunu iddia ederek, yerli kömür santrallerine yönelik yeni teşvik planlarını eleştirdi. Yapılan açıklamada, elektrik sektörünün özelleştirilmesi sürecinde özel şirketlere çeşitli imtiyazlar sağlandığı ve kamu kurumlarının yeni yatırım yapmasının engellendiği belirtildi.
ÖZEL SEKTÖRE YAPILAN DESTEKLER
Oda, 2012-2024 döneminde özel elektrik üretim şirketlerine Piyasa Takas Fiyatı (PTF) üzeri ödemeler, Kapasite Mekanizması ve doğalgaz yakıt maliyeti desteği gibi kalemlerle toplam 22,12 milyar ABD doları tutarında bir kaynak aktarımı yapıldığını hesapladı. Açıklamada ayrıca YEKDEM kapsamında yenilenebilir enerjiye ve yerli kömüre alım garantileri verildiği, doğalgaz santrallarına maliyetinin altında gaz satıldığı ve yerli kömür santrallarının çevre mevzuatına uyumsuzluklarına göz yumulduğu ifade edildi.
İDDİALI YENİLENEBİLİR ENERJİ HEDEFLERİ VE KÖMÜR ISRARI
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı’nın Kasım 2024’te açıkladığı ve 2035'te rüzgar ve güneşte 120 bin MW kurulu güce ulaşma hedefini hatırlatan MMO , bu hedefin mevcut Ulusal Enerji Planı’nın yüzde 45,5 üzerinde olduğunu belirtti. Bu ölçekte bir yatırım için yılda 8 bin MW yeni kurulu güç ve 80 milyar dolarlık finansman gerektiğini belirten Oda, yönetimin bu konuda somut bir planı olmadığını savundu. MMO, bu iddialı hedeflere rağmen, iktidarın şimdi de yerli kömür santrallerine 7,5 USD cent/kWh alım garantisi vermekten ve yeni kömür santralleri kurmak için Çinli şirketlerle işbirliğinden bahsettiğini vurguladı. Bu durumun, Türkiye’nin 2053 Net Sıfır Salım hedefiyle çeliştiği ifade edildi.
ÇEVRE MEVZUATI VE SOMA SANTRALI SORULARI
Bakan’ın "çevre yatırımı yapmamış veya kamuya borcu olan santrallerinin teşviklerden faydalanamayacağı" yönündeki ifadesine de değinilen açıklamada , bu durumun, bazı santrallerin çevreye zarar vererek çalışmasına bugüne kadar göz yumulduğunun bir "itirafı" olduğu öne sürüldü. Ayrıca yapılan bir torba kanun ile zeytinlik ve mera alanlarının enerji ve madencilik faaliyetlerine açıldığı eleştirisi de metinde yer aldı.
Açıklamada, Soma Termik Santrali’ni satın alan şirketin satın alma bedelini, vergi ve sigorta borçlarını ödeyip ödemediği gibi soruların Enerji Bakanı tarafından yanıtlanması istendi.