Enerji Günlüğü - ABD ve İngiltere başta olmak üzere batılı ülkelerin çalışmalarını yoğunlaştırdığı düşük güçlü nükleer enerji santralleri (küçük nükleer reaktörler - SMR) konusunda Rusya da harekete geçti. Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom, bu tip santrallerden birini Özbekistan’a kurmaya hazırlanıyor.
Özbekistan’a kurulacak ilk düşük güçlü nükleer santral, Cizzak bölgesi Fariş İlçesi’nde yer alacak. RITM-200N reaktörlü mini nükleer santral inşaatının ilk aşamasına, güç ünitesinin temel kazısıyla başlandı. Temel kazısı için yapılan törene, Rosatom Genel Müdürü Aleksey Lihachev ile Uzatom Başkanı Azim Ahmedhocayev de katıldı. Atomstroyexport A.Ş.’nin Başkan Yardımcısı ve Özbekistan’daki nükleer enerji santrali inşaatı Proje Direktörü Pavel Bezrukov, Özbekistan NGS İnşaat Direktörlüğü Müdürü Abdicemil Kalmuratov ve bölge başkanı Uluğbek Mustafoyev de törende hazır bulunan isimler arasında yer aldı.
BÜYÜK VE KÜÇÜK NÜKLEER BİR ARADA
Özbekistan’ın ilk mini nükleer santrali için yaklaşık 1,5 milyon metreküp zemin kazılacak ve temel çukurunun derinliği 13 metre olacak. Proje, aynı sahada hem büyük hem de küçük güçlü nükleer santral ünitelerinin inşa edildiği dünyadaki ilk proje olacak. Mini nükleer enerji santralinde ilk beton dökümüne 2026 baharında başlanacak.
MİNİ REAKTÖR 60 YIL ÜRETİM YAPACAK
Rosatom Genel Müdürü Aleksey Lihachev, diğer Rusya dışı projelerinde olduğu gibi, mini nükleer rekatörlerde de yüksek düzeyde yerelleştirme öngörüldüğünü belirterek “Çalışmalar Özbekistanlı alt yüklenici kuruluşlar tarafından yürütülüyor. https://www.enerjigunlugu.net Rosatom, hizmet ömrü en az 60 yıl olacak santrali inşa edecek ve işletilmesi sırasında gerekli tüm desteği sağlayacak. Önümüzde verimli ve karşılıklı yarar sağlayan onlarca yıl sürecek bir işbirliği var” dedi.
EKİPMAN ÜRETİMİ MAYIS’TA BAŞLADI
Rosatom, 13 Mayıs 2025 tarihinde Cizzak’ta yapılacak santralin reaktör ekipmanlarının üretimine de başladı. Bu kapsamda, RITM-200N reaktörün gövdesini oluşturacak 205 ton ağırlığında özel alaşımlı çelikten bir külçe döküldü. Proje dahilinde, mühendislik araştırmaları, tasarım ve inşaat-montaj üssünün inşası çalışmaları da devam ediyor. 2025 yılının sonuna kadar, mini nükleer santral için proje belgeleri geliştirilecek ve Özbekistan makamlarının incelemesine sunulacak.
PUTİN GELDİ İŞBİRİLİĞİ GENİŞLEDİ
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, bu yılın Mayıs ayında bu konuda iş birliği mutabakatına varmıştı. Putin’in bu ülkeye yaptığı ziyaret sırasında, Özbekistan’da nükleer santral inşaatına ilişkin hükümetler arası anlaşmada değişiklik yapılmasına dair protokol imzalanmıştı. İki ülke arasındaki iş birliğinin kapsamını genişleten protokol, Rus projelerine dayalı hem büyük hem de küçük nükleer santrallerin inşasını öngörüyor.
BELGELER MOSKOVA’DAKİ FUAR’DA İMZALANDI
26 Eylül 2025 tarihinde Moskova'da düzenlenen “Dünya Atom Haftası” uluslararası forumunda, Rosatom ile Özbekistan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'na bağlı Atom Enerjisi Ajansı (Uzatom) arasındaki iş birliğinin genişletilmesine dair belgeler imzalanmıştı. Projenin, VVER-1000 3+ nesil bazında iki büyük güçlü ünite ve her biri 55 MW gücünde RITM-200N reaktörlü iki üniteden oluşturulması kararlaştırıldı. Taraflar ayrıca küçük ve büyük güçlü nükleer santraller için yakıt tedarikine ilişkin sözleşmelerin ana koşullarını da imzaladılar.
Enerji Günlüğü