Enerji Günlüğü - Sabiha KÖTEK / Küresel teknoloji devi General Electric MENAT Başkan ve CEO’su Rami Qasem, fosil enerjiden tamamen kurtulmak için insanoğlunun elinde bir düğme bulunmadığını belirtti. Gelecek 20 yılda dünya nüfusuna 1 milyar kişi daha ekleneceğine dikkat çeken Qasem, yüzde 100 yenilenebilir enerjiye geçiş için en az 30-40 yıla ihtiyaç olduğunu savundu.
Dünyanın geleceğinin nasıl şekilleneceği, enerji alanındaki gelişmelerle yakından ilgili. Enerjinin geleceğini ise esas itibariyle teknolojideki gelişmeler belirleyecek. Çünkü küresel ısınmaya karşı mücadelenin, dünyanın ortak geleceği açısından büyük önem taşıdığını herkes kabul ediyor ve bunun en büyük sorumlusunun da fosil kaynakların kullanımı olduğunu reddetmiyor. O halde, ya fosil yakıt tüketiminin küresel ısınmaya yol açmasını engelleyecek başka bir yol bulunacak ya da bu kaynakların kullanımından vazgeçilecek.
Fosil yakıtların alternatifi olarak yenilenebilir enerji kaynaklarına işaret ediliyor. Ancak yenilenebilir kaynakların daha hızlı ve ekonomik şekilde insanoğlunun hizmetine sunulabilmesinin yolu inovatif çalışmalardan, teknolojiyi daha fazla geliştirmekten geçiyor. Peki insanoğlu fosil yakıtları tamamen tarihe gömebilecek mi gerçekten ve bunu ne kadar sürede yapabilecek? Bu ve benzeri konulara ilişkin soruları Küresel teknoloji ve enerji devi General Electric’in petrol ve gaz alanındaki Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Türkiye Bölgesi’nden sorumlu Başkan ve CEO’su Rami Qasem’e yönelttik.
Sizce enerjinin geleceğini neler belirleyecek, şekillendirecek?
Bence günümüzde enerji sektöründeki en büyük zorluk, kaynaklar ve nitelikli iş gücü. Bugün sektörde çalışanlar, on yıl sonra toplam işgücünün yarısını oluşturacak. Bunlar mühendislik veya teknik uzman olan deneyimli bir kesim. Ve bu insan kaynağının büyük bir çoğunluğu ya emekli olmaya yakın ya da artık çalışmak istemeyecek yaşta. Diğer bir nokta ise inovasyon, yani geliştirilen teknolojik yeniliklerin en ekonomik çözümleri sunabilmesi. Üçüncü olarak da petrol ve doğalgazın daha sıcak, daha derin ve daha sert coğrafi alanlardan gelişmiş yöntemlerle çıkarılabilmesi üzerinde çalışıyoruz.
Yenilenebilir enerjideki gelişmeler sizi nasıl etkileyecek?
Olumsuz bir etkisi olacağına inanmıyorum. Önümüzdeki 15-20 yıl içinde dünya nüfusuna bir milyar kişi eklenecek. Belli bir teknolojiden başka bir teknolojiye geçme veya petrol ve gaz kullanımından yenilenebilir enerjiye geçiş ise zaman alacak. Önümüzdeki beş on yıl içinde bu kaynakları ortadan kaldıracak ya da bu geçişi sağlayacak bir düğmemiz yok. Hem yenilenebilir enerji hem de diğer kaynakların paralel bir şekilde büyümeyi sürdüreceğinden oldukça eminim. Belki de aynı trend olacak. Çünkü endüstri büyüyor, daha fazla fabrika, daha fazla santral, daha fazla altyapısal gelişme var ve enerjiye ihtiyaç duyan daha fazla insan olacak. Bu konuda eşiği görmeden bir şey söylemek hata olur. Bunu görmeye ömrümüzün yeteceğini sanmıyorum.
Sizin bu konuda bir takvim tahmininiz var mı?
Bu geçişlerin 30-40 yıldan önce olacağını sanmıyorum. Belki bazı alanlarda daha önce görülmeye başlanabilir. Teknolojik devrimin bugün bizi hangi noktaya getirdiğini görüyoruz ve teknolojinin geleceğini asla bilemeyiz. Ama bence önümüzdeki dönemde de bugünkü doğal kaynaklara yönelik talep devam edecek.
GE olarak kendinizi geleceğe nasıl hazırlıyorsunuz? Ne tür aksiyonlar aldınız ve alacaksınız?
GE olarak her şeyden önce inovasyona inanıyoruz. Mevcut ve yeni teknolojilerin, şirketimiz için inovasyon ve yeni teknolojiler üretmeye devam etmemizi sağladığına inanıyoruz. Özellikle de petrol ve gaz alanında. Müşterilerimizin bizim çözümlerimizde daha ileri teknolojiyi talep edeceklerini biliyoruz. Bu nedenle digital twin (dijital ikiz) adını verdiğimiz uygulamayı geliştirdik. Bu uygulamayla endüstride üretimde, gaz ve buhar türbinlerinin dijital ikizini yaparak doğru zamanda doğru bilgiyi elde edebiliyoruz. Bugün müşterinin istediği bu. İster ulusal bir petrol şirketi olsun ister başka bir şirket, onlar en düşük maliyeti sağlamayı ve güvenilir ekipmanlara sahip olmayı ve daha fazla kar elde etmeyi istiyor. Tüm bölgedeki ortaklarımız, buradaki TANAP boru hattındaki, Suudi Arabistan'da, Cezayir'de olsun her yerde aynı şeyi istiyorlar. GE olarak benim görevim onlara doğru teknolojiyi sağlamak.
Size büyük fırsatlar sunan piyasalar hangileri?
Ben boru hatları nedeniyle bugün ve gelecekte Türkiye pazarının ihtiyaçlarına çok fazla odaklanıyorum. Bizim başarımız TANAP benzeri projelere sadece en verimli ve en iyi teknolojileri sunmakta değil, aynı zamanda yerel bakım hizmetleri sunabilmemizde yatıyor. Önümüzdeki iki-üç yıl içinde boru hattı için depolama gibi daha önemli ve stratejik ihtiyaçlar olacak ve biz inşallah gelecekteki bu projelerin ortağı olacağız. Bunların ötesinde off-shore çalışmaları için çok fazla değerlendirme yapılıyor. Akdeniz'de ve diğer alanlarda ortaklarımızla çok yakın temas içinde çalışıyoruz. Off-shore pazarının büyüyeceğine inanıyoruz. Ayrıca, Cezayir ve Suudi Arabistan'a daha verimli ve güvenilir operasyonlar gerçekleştirebilmeleri için yardım etmeye devam edeceğiz.
Türkiye'deki çalışmalarınızı genişletmeyi planlıyor musunuz?
Evet, Türkiye'de çalışmalarımızı genişletiyoruz. Bir kaç yıl önce buradaki yatırımlarımızı iki katına çıkarma kararı aldık. Bu kararımızı hayata geçiriyoruz ve gelecek yıla dek ne kadar ilerlediğimizi ve daha neler yapabileceğimizi görmeyi umuyoruz. Bu konuya çok odaklandık ve çok kararlıyız. Türkiye'nin yanı sıra, hem batıya hem doğuya hizmet edebileceğimize çok inanıyoruz ki bu diğer bir çok yerde göremeyeceğiniz bir şey.
ABD’nin doğalgaz ihracatçısı olmasına ne diyeceksiniz?
ABD en büyük pazarımız. Orada kaya gazı çalışmalarımız var ve aynı zamanda maliyetleri düşürecek daha etkin yeni teknolojiler geliştiriyoruz. Ama bunu sadece ABD'de değil, ortak çözüm ihtiyacı gördüğümüz tüm piyasalarda yapıyoruz. İnsanların ekonomilerinin daha fazla yavaşlamasını istediklerini sanmıyorum. Bence ekonomi veya trend, arz ve talep arasındaki denge ile kendini iyileştirecek. Önümüzdeki bir kaç yılda çok daha fazla istikrara tanık olacağız.
Herkes petrol fiyatlarını merak ediyor, sizin tahmininizi öğrenmek istiyorum…
Benim tahminim sizinkinden farklı değil. Suudi Arabistan petrol şirketi Aramco'nun başkanı petrolün varil fiyatının 60 dolar olacağını tahmin ediyor. Ben enerji bakanı değilim, benim işim ürünlerimi iyi yönetmek. GE olarak kontrol edebileceğimiz konular üzerinde çalışmayı ve yoğunlaşmayı tercih ediyoruz. Petrol fiyatları da bizim kontrol edebileceğimiz bir şey değil ve fiyatların ortaklarımıza hizmet sunmaya devam edebilmemize yardımcı olacak düzeye gelmesini umuyoruz. Petrol fiyatlarını iyi tahmin edebilseydik şu ana kadar çok zengin olmuştuk.
Eklemek istediğiniz her hangi başka bir konu var mı?
Öncelikle bu fırsatı bize verdiğiniz için teşekkür ederim. GE, Türkiye'de yapılması gerekenleri yapma konusunda son derece kararlı ve odaklanmış durumda. Ve umuyorum ki önümüzdeki süreçte Türkiye'de gerçekleştireceğimiz yatırımlarla çok daha büyük başarılar elde edeceğiz ve sizlerle de bu önemli haberleri paylaşacağız.
Sabiha KÖTEK - Enerji Günlüğü