Enerji Günlüğü - Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić'in 16 Kasım 2025'te yaptığı açıklamaya göre, Sırbistan’ın Rusya'ya ait NIS (Naftna Industrija Sırbije) şirketinin Pančevo'daki yıllık 4.8 milyon ton kapasiteli rafinerisinden yakıt tedarikini ulusallaştırmadan güvence altına almak için 7 günlük bir süreye sahip.
Vucic, "Karar… gelecek yedi gün içinde alınmalı; rafineri çalışmak zorunda" dedi. Vucic ayrıca Sırbistan'ın Rus varlıklarını kamulaştırmaktan kaçınmak istediğini ve Rus tarafının ismi açıklanmayan Asyalı ve Avrupalı ortaklarla yaptığı görüşmeler başarısız olursa şirket için piyasanın üzerinde bir teklif vermeye hazır olduğunu söyledi.
7 günlük süre (yaklaşık 23 Kasım'a kadar), Rusya'nın Asya ve Avrupa'dan potansiyel alıcılarla (belirtilmemiş) müzakerelerini tamamlaması için tanınmış bir fırsat penceresi.
ABD YAPTIRIMLARI DEVREDE
ABD, Rusya'nın Ukrayna işgali sonrası 2022'den beri Gazprom'a ve dolayısıyla NIS'e yaptırımlar uyguluyor. Yaptırımlar Ekim 2025'te tam olarak devreye girdi.
Washington, Sırbistan'ın tek rafinerisini işleten NIS'ten Rusya'nın tamamen çekilmesini talep ediyor ve şirket sahiplerine alıcı bulmaları için Cumartesi günü üç ay süre verdi. Bankalar NIS ile yapılan işlemleri dondurmuş durumda ve yetkililer rafinerinin elindeki ham petrolün yalnızca 25 Kasım'a kadar faaliyet için yeterli olduğunu belirtiyor.
2008'de Rusya'nın Gazprom Neft şirketi NIS’te %44.9 hisseyle çoğunluk hissedarı oldu; Gazprom %11.3, Sırbistan hükümeti %29.9 ve kalan hisseler küçük yatırımcılara ait.
RUSYA GAZ ANLAŞMALARINI YENİLEMEDİ
Bu kriz, Sırbistan'ın Rusya ile gaz anlaşmalarını da etkiledi. Moskova yenileme yapmadı ve Vučić "hayal kırıklığı”na uğradığını açıkladı. Ülke, AB üyeliği nedeniyle Batı'ya ve enerji bağımlılığı nedeniyle de Rusya/Çin'e dengeli yaklaşırken, ABD baskısı ilişkileri geriyor. Ulusallaştırma son çare olsa da, ekonomik maliyetler ve siyasi gerilimler artabilir.