Enerji Günlüğü - Limak Enerji CEO'su Birol Ergüven, elektrik sektöründe Türkiye merkezli bölgesel bir oyuncu olmayı hedeflediklerini söyledi. Türkiye’deki faaliyetlerin yanı sıra Kosova’da elektrik dağıtım ve ticareti yapan grup, Bulgaristan’da kurduğu Limak Energy Europe ile tüm AB ülkelerinde faaliyet imkânı yarattı.
Limak Enerji, son yıllarda enerji alanındaki yatırımlarıyla öne çıkan lider oyunculardan biri. Sadece özelleştirmeden aldığı Hamitabat Doğalgaz Çevrim Santrali’yle ciddi bir kurulu güce ulaştı. Limak Enerji, bazıları başka şirketlerle ortaklık şeklindeki 620 MW’ye yakın hidroelektrik kapasitesini de ticari açıdan kontrol ediyor. Kontrol ettiği kapasite, sahip ya da ortak olduklarıyla sınırlı değil. Limak Enerji, 30’a yakın üretici ile yaptığı anlaşmalarla 400 MW’lik bir kurulu gücün daha ticari operasyonlarını üstlenmiş durumda. Şirket, Türkiye merkezli bölgesel bir enerji devi olmayı hedefliyor. Bu doğultuda Kosova’da elektrik dağıtımı ve ticareti yapıyor. Bulgaristan’da kurduğu Limak Energy Europe şirketiyle de gerek Türkiye-Bulgaristan gerekse Bulgaristan ile diğer üçüncü ülkeler arasında elektrik ticareti faaliyetleri yürütüyor. Nijerya’nın en önemli bölgelerinden birinde elektrik dağıtımını üstlenen şirketin ortağı da olan Limak Grubu ayrıca, Gürcistan-Türkiye arasında kurulan iletim altyapısını da değerlendirip bu ülkeyle de elektrik ticaretinde söz sahibi olmayı planları arasına almış durumda. Limak Enerji CEO’su Birol Ergüven, Mehmet KARA'nın sorularını cevapladı:
Enerji trendlerinden söz etsek?
Bundan böyle enerji talebi gelişmiş ülkelerde değil gelişmekte olan hatta geri kalmış ülkelerde büyüyecek. Bu yüzden biz Limak Enerji olarak sadece Türkiye'de dteğil, başta Türkiye olmak üzere bölgede lider enerji şirketi olma hedefiyle yürüyoruz.
Türkiye’den başlayalım…
Türkiye'de elektrik üretimi, dağıtımı, pekakende satışı ve ticareti alanında ilk üçte yer almayı, hatta bir numara olmayı, liderliği hedefliyoruz. Zaten içinde bulunduğumuz Grup (Cengiz/Limak/Kolin - CLK) elektriğin dağıtım ve perakende ayağında şu anda Türkiye'nin en büyüğü. Limak burada üçte birlik paya sahip. Enerji ticaretinde de ilk üç içindeyiz. Limak Enerji hem üreten, hem al-sat yapan bir şirket. Bunun dışında üretimde yine iddialı bir noktadayız. Doğalgazda 1200 MW, hidroelektrikte 620 MW'lik HES'i koyduğumuzda, toplam kurulu gücümüz 1800 MW düzeyinde.
Bu kurulu gücün ne kadarı yüzde 100 Limak’ın?
1200 MW'lik Hamitabat Doğalgaz Çevrim Santrali tamamen bizde. Yaklaşık 620 MW'lik hidroelektrik santrali kapasitesinin bazıları ortaklı ama bu portföyün de ticari yönetimi tamamen bizde. Bu çok önemli. 7 HES'ten bahsediyoruz. Bu yıl devreye girecek HES ile birlikte bu kapasite yaklaşık 700 MW'ye ulaşacak.
HES'ler ortak ama ticari yönetimi bizde ne demek?
Elektriğe portföy açısından bakıyoruz. Stratejimiz, ne kadarlık bir elektrik satış hacmi hedeflediysek ona uygun bir üretim yatırımı ve tüm üretim ve tüketimi optimum şekilde dengeleyecek bir ticari operasyon. Şu anda tüm enerji balansımızı dengeleyen Limak Enerji Ticareti AŞ. Piyasa bu yapı üzerinden takip ediliyor. Üretimle ilgili talimatlar buradan gidiyor. Bu yapı kendimize ait ve ortaklı santrallerimizin yanı sıra 30'un üzerinde farklı üreticiden aldığımız kapasitenin optimizasyonunu da sağlıyor. Dışarıdan aldığımız kapasite, çoğunluğu bir yıllık anlaşmalardan oluşmak üzere yaklaşık 400 MW'yi buluyor. Bu rakam her geçen gün artarak devam ediyor. Yani aslında biz şu anda, 1800 MW'lik kendi portföyümüzle birlikte toplam 2200 MW'lik bir kurulu gücü yönetiyoruz.
Kurulu güçte nereye nasıl gideceksiniz?
Elimizde 620 MW’lik HES kapasitesini önümüzdeki 3-4 senede 1000 MW'nin üzerine çıkacağız. Ve konumu itibariyle çok değerli 1200 MW’lik Hamitabat var. Uzun vadede baz yük enerji ihtiyacını kömürden karşılamayı düşünüyoruz. Önceliğimiz yerli linyiti kullanmak. Özelleştirme ihalelerinin hepsine katıldık, alamadık. Yeniköy, Kemerköy, Yatağan ve Çatalağzı santrallerinin özelleştirme ihalelerinde de yer alacağız. Umarım başarılı oluruz, çünkü hedefimiz yaklaşık 5 bin MW'lik portföy büyüklüğüne ulaşmak.
Bunun takvimi nedir?
Bu hedef, bizim üç yıl içinde 3 bin MW'yi yapacağımız anlamına geliyor. Şu anda 2000 MW var. 3 bin MW'yi kömürden yaparsanız uzun sürüyor. En hızlı yolu da özelleştirmeler. Çünkü sıfırdan yapmak, kamulaştırmasıydı, ÇED'iydi, yatırım finansmanıydı derken çok uzun sürüyor. Amacımız çok kısa sürede hedefe ulaşmak. Ama ne pahasına olursa olsun alalım da demiyoruz.
Peki ne diyorsunuz?
Bizim farkımız, olaya ticari yaklaşımla bakmamız. İhaleye çıkan yerlerdeki elektrik kaça satılabilir? Bu bilgiye oldukça iyi bir şekilde hakimiz. Tabii ki bunlar tahmindir ama önemli bir ticari oyuncu olduğumuz için fiyatların nerelerde gezinebileceğini biliyoruz. İhalelerde en önemli kriter de zaten bu. Elektriği kaça satacağınız, ihalede ne fiyat vereceğinizi beliriyor. Gerçekçi fiyatlarla hesabımızı yapacağız. Bunları sağlamayacaksa sonuç değişmeyecektir. Sıfırdan yatırıma gelince... Belirli linyit sahaları açılırsa buralara da girip sıfırdan yatırımı sürekli gündemde tutuyoruz. Devlete ait olmayan şahısların elindeki sahalar da var...
Trakya'da yatırım gündemde mi?
Trakya bugüne kadar yerli kömüre dayalı santral yapımına izin verilmeyen bir bölge. Bunun değişeceğini düşünüyoruz. Özel sektör bunun değerinin farkında ve bunun yapılması gerektiğini biliyor. Sınırın öte tarafında, Bulgaristan'da kömür santrali de nükleer de var. Bu tarafa geçiyorsunuz elektrik sıkıntısı var. Türkiye'de kişi başı elektrik tüketimi çok az. Türkiye'nin kurulu gücünü 2023'e kadar 100 bin MW'ye yükseltmesi gerekiyor. Onun için Trakya'daki mevcut kurulu güç yetmeyecektir. Şu anda ancak yetiyor. İleride yetmeyeceğini biliyoruz. Aslında tüm Türkiye'de elektrik üretim santrallerine ihtiyacın devam edeceğini düşünüyoruz. Planlarımız da buna göre kurulu...
Yenilenebilir kaynaklar?
Limak bugüne kadar iki nedenle rüzgâra girmedi. Birincisi önceliğimiz daha çok HES ve baz yükler oldu. İkincisi verilen yüksek katkı payı nedeniyle rüzgâr lisansları bize fizibıl görünmedi. Katkı payı düşük olanlarda da lisans bedelleri yüksekti. Haliyle kendimiz geliştiriyoruz. Lisanslama modelindeki değişiklikler de elimizi kolaylaştırıyor. Şu anda Yaklaşık 10'a yakın sahada rüzgâr ölçümü yapıyoruz. İlk açılacak başvuru sürecine katılmak istiyoruz. Rüzgârın iyi olduğu her bölgede çalışıyoruz. Üzerinde çalıştığımız sahalarda 300 MW'ye yakın bir kapasite potansiyeli söz konusu.
Güneş enerjisinde ne yapacaksınız?
60 MW'lik saha geliştirdik, lisans başvurusu yaptık. Sonuçları göreceğiz. Ayrıca bundan sonra hem rüzgârda hem güneşte açılacak tüm lisans ihalelerinde oluruz. Çünkü hedefimiz 5 bin MW'ye ulaşmak. Ve yenilenebilirde bir limitimiz de yok. Fizibıl olduğu sürece her projeyi yapmak isteriz.
Nijerya’da da dağıtıma giriyorsunuz sanırım...
Nijerya'da enerji dağıtımında bir grupla ortak olduk. İşlemler sürüyor. Bunu teknoloji ve know-how ortaklığı şeklinde düşünebilirsiniz. Biz herhangi bir dağıtım şirketinde olduğu gibi ilk etapta operasyonun doğrudan içinde yer almayacağız. Afrika'da enerji tüketimi hızla artacak. Bu konuda Türkiye'den sonra belki en çok odaklanacağımız ülke Nijerya diyebiliriz.
Bölgesel oyunculuk demiştiniz...
Evet, hedefimiz Türkiye merkezli bölgesel bir güç olabilmek. Bunun için de ilk aşamada en rahat operasyon yapılabilecek yer Balkanlar. Burada iki adım attık. İlk adımımız Kosova Elektrik Dağıtım işini üstlenmek oldu. Bu operasyonun yüzde 50 hissesi bizim. Orada elektrik dağıtımının yanı sıra, perakende satış, ithalat ve ihracat da yapıyoruz. Kosova'da üretilen elektriğin tümünün satış hakkı bizde. Üretim fazlası olursa ihraç ediyoruz. Üretim yetmezse ithal ediyoruz. Bu bize aslında sadece Balkanlar özelinde değil, tüm Avrupa'da ithalat ihracatla ilgili bir know-how kazandırdı. Bu çok önemli, çünkü bu sayede bölgedeki tüm oyuncuları da tanıyorsunuz.
İkinci adımınız hangisiydi?
İkinci adımımız Bulgaristan'da Limak Energy Europe şirketini kurduk. Bulgaristan'dan Türkiye'ye yapılan ihracatta önemli oyuncu olmamızı sağlıyor. İki ülke arasındaki 360 MW'lik iletim kapasitesinin yarısı için Türkiye, kalan yarısı için Bulgaristan tarafından ihale açılıyor. Biz şimdi Türkiye tarafında da ihaleye girebiliyoruz, Bulgaristan tarafında da... Bulgaristan'daki şirketimiz hem doğrudan ihalelere girebiliyor, hem de Bulgaristan içindeki üretici ve satıcılardan alım-satım yapabiliyor. Ayrıca Bulgaristan'a komşu diğer ülkelerle de elektrik ticareti, ithalat-ihracat yapabiliyor. Yani aslında Limak Energy Europe JSC, AB üyesi bir ülkenin enerji şirket. Bulgaristan'da lisans sahibi başka Türk sermayeli şirketler de var. Ama sıfırdan elektrik şirketi kurup da lisans alan ilk ve tek Türk şirketi Limak Energy Europe.
Mehmet KARA
Not: Bu röportajın bir kısmı, 6 Şubat tarihli DÜNYA'da yayınlanmıştır.
