Enerji Günlüğü - Türkiye’de 2024 yılında imalat sanayi işyerleri, maden işletmeleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri (OSB) ve hanehalklarında 42,2 milyon tonu tehlikeli olmak üzere toplam 120 milyon ton atık oluştu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 yılına ait Türkiye’nin atık istatistiklerini yayınladı. Buna göre, imalat sanayi işyerleri, maden işletmeleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri (OSB) ve hanehalklarında 2024 yılında 42,2 milyon tonu tehlikeli olmak üzere toplam 120 milyon ton atık oluştu.
ATIK GERİ KAZANIMI
Atık bertaraf ve geri kazanım tesislerinde işlenen 195 milyon ton atığın 139 milyon tonu bertaraf edildi, 56 milyon tonu ise geri kazanıldı.
Düzenli depolama tesislerinde 138 milyon ton atık, yakma tesislerinde de 448 bin ton atık bertaraf edildi.
Beraber yakma (ko-insinerasyon) tesislerinde 4,7 milyon ton atık yakılarak enerji geri kazanımı gerçekleştirildi. Kompost tesislerinde 124 bin ton atık geri kazanılırken diğer geri kazanım tesislerinde ise toplam 51,5 milyon ton metal, plastik, kâğıt, mineral vb. atık geri kazanıldı.
İMALAT SANAYİİNDE 24,4 MİLYON TON ATIK OLUŞTU
İmalat sanayi işyerlerinde 4,2 milyon tonu tehlikeli olmak üzere toplam 24,4 milyon ton atık oluştu. Toplam atığın %70,1'i satıldı veya lisanslı atık işleme tesislerine gönderildi, %12,1'i tesis bünyesinde geri kazanıldı veya dolgu malzemesi olarak kullanıldı veya doğaya yeniden kazandırıldı, %10,8'i düzenli depolama tesislerine gönderildi, %2,6'sı beraber yakma (ko-insinerasyon) veya yakma tesislerine gönderildi, %2,4'ü belediye veya OSB yönetimleri tarafından toplandı, %1,8'i işyeri sahasında depolandı, %0,1 ise diğer yöntemlerle bertaraf edildi.
MADENLERDE 40,5 MİLYON TON ATIK OLUŞTU
Maden işletmelerinde dekapaj malzemesi/pasa hariç 40,5 milyon ton atık oluştu. Dekapaj malzemesi/pasa dahil oluşan 1 milyar 61 milyon ton toplam atığın %99,99'unu mineral atıklar oluşturdu. Toplam atığın %85,1'i pasa sahalarında, atık barajlarında veya düzenli depolama tesislerinde bertaraf edildi, %12,5'i ocak içine geri dolduruldu, %2,4'ü ise diğer yöntemlerle geri kazanıldı ya da bertaraf edildi.
TERMİK SANTRALLERDEN 26,5 MİLYON TON ATIK
Termik santrallerde 10,4 bin tonu tehlikeli olmak üzere toplam 26,5 milyon ton atık oluştu. Toplam tehlikesiz atığın %84,6'sını kül ve cüruf atıkları, %15,4'ünü ise diğer atıklar oluşturdu. Toplam atığın %86,9'u kül dağı, kül barajı veya düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilirken, %13,1'i lisanslı tesislere gönderildi, maden/taş ocaklarının geri doldurulmasında kullanıldı veya diğer yöntemlerle bertaraf edildi.
OSB’LERDE 397 BİN TON ATIK OLUŞTU
OSB müdürlüklerinin altyapı hizmetleri, atıksu arıtımı vb. idari faaliyetleri sonucu 196 bin tonu tehlikeli olmak üzere 397 bin ton atık oluştu. Oluşan atığın %95,5'i atık işleme tesislerine gönderildi, %4,5'i diğer yöntemlerle bertaraf edildi.
BELEDİYELERDE 32,3 MİLYON TON ATIK TOPLANDI
Toplam 1401 belediyenin 1392'sinde atık hizmeti verildiği tespit edildi. Atık hizmeti verilen belediyelerde toplanan 32,3 milyon ton atığın %88,9'u atık işleme tesislerine ve %10,9'u belediye çöplüklerine gönderilirken, %0,3'ü ise diğer yöntemlerle bertaraf edildi. Belediyelerde toplanan kişi başı günlük ortalama atık miktarı 1,09 kg olarak hesaplandı.