Enerji Günlüğü - Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), elektrik depolama tesislerinin kurulum ve işletme esaslarından dengeleme ve uzlaştırma mekanizmasına, talep tarafı katılımından lisans süreçlerine kadar piyasanın birçok alanını yeniden düzenleyen yönetmelik taslaklarını kamuoyu görüşüne açtı. İlgililer, yedi farklı yönetmelik ve ilgili kurul kararlarında değişiklik öngören taslak paketine ilişkin görüşlerini 7 Ekim 2025 tarihine kadar EPDK’ya iletebilecek.
Hazırlanan taslaklar, özellikle depolamalı üretim tesislerinin yaygınlaşmasıyla birlikte sistem işletmecisi TEİAŞ, piyasa işletmecisi EPİAŞ ve diğer piyasa katılımcılarından gelen geri bildirimler doğrultusunda şekillendi. Değişiklikler, piyasanın gerçek zamanlı dengelenmesi ve tüketicilerin talep tarafı katılımının artırılmasını hedefliyor.
DEPOLAMA TESİSLERİNE YENİ SORUMLULUKLAR
Yeni düzenlemelerle birlikte üretim ve tüketim tesislerine bütünleşik veya müstakil olarak kurulan elektrik depolama tesislerine ilişkin kurallar netleştiriliyor. Buna göre, bir üretim tesisinde şebekeden enerji çekilmesi veya şebekeye enerji verilmesi durumunda, bu işlemin öncelikli olarak depolama tesisi tarafından yapıldığı kabul edilecek. Depolamalı elektrik üretim tesisleri bünyesindeki depolama ünitelerinin, kabul tarihinden itibaren ilk beş yıl boyunca yüzde seksen beş, sonraki yıllarda ise yüzde seksen oranında emre amade olması zorunlu hale getiriliyor. Bu koşulun herhangi bir uzlaştırma döneminde sağlanamaması halinde, tesisten sisteme verilen tüm enerji YEKDEM'e bedelsiz katkı sayılacak.
Ayrıca, lisanslı üretim, müstakil depolama veya depolamalı üretim tesislerinin, lisanslarında belirtilen kurulu güç ile üretebilecekleri enerji miktarından fazlasını sisteme vermeleri durumunda, bu fazla enerjinin de YEKDEM'e bedelsiz katkı olarak değerlendirilmesine yönelik hükümler getiriliyor.
DENGESİZLİK HESAPLAMALARI DEĞİŞİYOR
En köklü değişikliklerden biri de Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'nin 110’uncu maddesinde yapılıyor. Enerji dengesizliğine ilişkin borç ve alacak tutarlarının hesaplandığı mevcut formül, sistemin açık, fazla veya denge durumuna göre farklı katsayıların uygulanacağı daha karmaşık bir yapıya kavuşturuluyor. Yeni katsayıların 1 Ocak 2026'dan itibaren geçerli olması planlanıyor.
Aynı zamanda, dengeleme güç piyasasında gerçeğe aykırı bildirimde bulunarak talimat almaktan kaçınan veya emre amade kapasitesini kasten eksik bildiren piyasa katılımcılarının tespit edilerek Kurum’a bildirilmesine yönelik yeni bir madde de ekleniyor.
RÜZGÂR VE GÜNEŞE DAHA FAZLA TOLERANS
EPDK, yenilenebilir enerji santrallerinin üretim tahminlerindeki sapmalara yönelik toleransları da artırıyor. Üretim planından sapmaya ilişkin tolerans katsayısı rüzgâr santralleri için yüzde 10'dan yüzde 15'e, güneş santralleri için ise yüzde 0'dan yüzde 8'e çıkarılıyor. İletim sisteminden bağlı lisanssız santraller için ise yüzde 20'lik yeni bir tolerans katsayısı tanımlanıyor. Bu değişikliklerin de 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girmesi hedefleniyor.
TALEP TARAFI KATILIMI İÇİN YENİ ADIMLAR
Tüketici katılımını artırmak amacıyla Talep Tarafı Katılımı hizmeti kapsamında temel tüketim değerinden sapma tutarlarında uygulanan ceza çarpanları düşürülüyor. Ayrıca TEİAŞ'ın talep tarafı katılımı kapasitesi tedarik etmek için yılda en az bir defa ihale düzenlemesi ve bu ihalelerde teklif edilebilecek azami kapasite fiyatının, piyasa azami fiyat limitinin yüzde sekseninden az olamayacağı hükme bağlanıyor.
Diğer yandan, reaktif güç değerlerini sağlayamayan üretim tesislerine tanınan süre 1 Ocak 2026'dan 1 Ocak 2027'ye uzatılıyor.
