Türkiye elektrik sektörü dağıtım ayağının özelleştirilmesiyle liberalizasyon konusunda önemli bir adım atmıştı.

Elektrik üretim tesislerinin özelleştirilmesi çalışmaları da devam ediyor. Üretim özelleştirmelerinde epey yol alındı ama tabii bu konuda yapılacak daha çok şey var.

Tüm bunların tamamlanması liberal bir piyasa için şart. Ancak hepsi tamamlansa bile, gerçek anlamda liberal bir elektrik piyasasından söz edilemez.

Hatta, liberalizasyonun sembolü olarak gösterilecek enerji borsası faaliyete geçirilse bile...

Çünkü öncelikle maliyet bazlı bir fiyatlandırmaya ihtiyaç var. Yoksa elektrik ticareti konusunda yeni fırsatlar yaratamazsınız. Bu da demektir ki gerçek anlamda bir elektrik borsasını kurduğunuzu iddia edemezsiniz.
Tüm bunları neden yazıyoruz? Şunun için: Elektrik fiyatları, ileriye yönelik üretim yatırımlarına niyetlenenler açısından asıl referans kaynağı olmalıdır. Nitekim, enerji borsası kurulurken de niyet bu.

Ancak TEİAŞ’ın elinden alınıp, yeni kurulan enerji borsası işletmecisi EPİAŞ’a verilecek bazı yetkiler var. EPİAŞ’ın bu yetkilerini kullanarak gerçekten referans alınabilecek bir elektrik fiyatları veri seti oluşturabilmesi için bazı engellerle karşılaşması söz konusu olabilir. Eğer halen TEİAŞ bünyesinde yürüyen mevcut sistem devam ederse, sağlıklı fiyat oluşumlarının ortaya koyulması çok da kolay değil.

Neden mi? Şundan... TEİAŞ, elektrik fiyatlarını aşağıya çekebilmek için üretim birimlerinden aldığı fiyat tekliflerinin yenilenmesini isteyebiliyor. Bunu bazen devletin şirketi EÜAŞ’ın gereğinden fazla üretim birimini devreye sokmasını sağlayıp özel sektör üreticileri üzerinde baskı kurarak da yapabiliyor...

EPİAŞ ise gerek ayrı ve yeni bir yapılanma olduğu için, gerekse özel sektör temsilcilerinin de içinde yer aldığı, serbest piyasa mantığıyla hareket edecek bir yönetime sahip olduğundan, bu konuda biraz olumlu bir noktaya doğru taşıyabilir meseleyi...

Ama görünüşe bakılırsa EPİAŞ henüz kendisini kamuoyunun önüne çıkarmış değil. Şeffaflığın esas olduğu bir piyasada önce kurumların kendilerinin şeff af olması gerekmez mi?

“Yok, biz her şeyi hallediyoruz, siz merak etmeyin” diye düşünüyorlarsa çok yanlış yapıyorlar.

EPİAŞ Yönetimi, işleri TEİAŞ’tan devralmaya günler kalmışken, mutlaka ve mutlaka genel kamuoyunun karşısına çıkmalı.

Öyle ya, sadece enerji sektörünün değil, ekonominin bütününde de geleceğin şekillenmesinde rolü olması beklenen yeni bir yapının gümbür gümbür gelmesi gerekir değil mi?

Oysa EPİAŞ sanki saklambaç oynuyor ve ebelenmekten korkuyormuş gibi bir havada...

Ey EPİAŞ, elma dersem çık!