Enerji Günlüğü-Yenilenebilir Enerji Politikası Ağı REN21 tarafından yayımlanan "Yenilenebilir Enerji 2025 Küresel Durum Raporu", sektördeki paradoksu gözler önüne serdi. 2024 yılında küresel yenilenebilir enerji kapasitesi, bugüne kadarki en yüksek yıllık artışla 741 gigawatt (GW) genişledi. Ancak bu rekor artış, yükselen küresel enerji talebini karşılamaya yetmedi ve dünya, 2030 hedeflerinin gerisinde kaldı.
GÜNEŞ LİDER, RÜZGARDA YAVAŞLAMA
Kapasite artışının ana motoru güneş enerjisi oldu. Toplam 741 GW’lık yeni kapasitenin yüzde 81’ine denk gelen 602 GW’lık bölümü güneş fotovoltaik (PV) santrallerinden geldi. Rüzgar enerjisi ise 117 GW’lık katkıyla ikinci sırada yer alsa da büyüme hızı yavaşladı. Diğer yenilenebilir kaynakların küresel enerji arzına katkısı ise sınırlı kaldı. Yeni kapasite kurulumlarında Çin, tek başına küresel toplamın yüzde 60’ını gerçekleştirerek ezici bir üstünlük sağladı.
KÜRESEL YATIRIMLAR HIZ KESTİ
2024 yılında yenilenebilir enerjiye yapılan küresel yatırımlar 728 milyar dolara ulaşarak bir önceki yıla göre yüzde 8 arttı. Ancak bu artış oranı, 2023’teki yüzde 19 ve 2022’deki yüzde 23’lük büyüme hızlarının oldukça altında kaldı. Yavaşlamanın temel nedeni, rüzgar enerjisi yatırımlarındaki belirgin düşüş olarak gösterildi. Rapora göre, COP28’de belirlenen kapasiteyi 2030’a kadar üç katına çıkarma hedefine ulaşmak için 2025-2030 arasında yıllık 772 milyar dolarlık ek yatırım gerekiyor.
ARTAN TALEBİ FOSİL YAKITLAR KARŞILADI
Yenilenebilir enerjideki rekor büyümeye rağmen, artan sıcaklıklar ve sanayideki genişlemenin tetiklediği küresel elektrik talebi karşılanamadı. Talep artışından doğan boşluğu fosil yakıtlar doldurdu ve bu durum, küresel enerji kaynaklı karbondioksit emisyonlarının 2023’e kıyasla yüzde 0,8 artmasına neden oldu. Fosil yakıtlara yönelik sübvansiyonlar da 2023 yılında 1,1 trilyon dolar gibi yüksek bir seviyede kalarak enerji dönüşümünün önünde bir engel olmayı sürdürdü.
POLİTİK BELİRSİZLİKLER VE HEDEFLER
Raporda, iklim konusundaki kararlılığın zayıfladığına ve bazı hükümetlerin taahhütlerinden geri adım attığına dikkat çekildi. ABD, Avrupa Birliği ve Yeni Zelanda gibi bölgelerde yenilenebilir enerji politikalarında geri adımlar atıldığı belirtildi. Mevcut rekor büyüme hızlarına rağmen, dünyanın 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarma hedefinin yaklaşık 800 GW gerisinde kalacağı öngörülüyor.
EŞİTSİZLİK DEVAM EDİYOR
Yenilenebilir enerjiye küresel yatırım 2024’te 728 milyar dolar oldu. Bu tutar önceki yıla göre yüzde 8 artış anlamına gelse de, 2023 ve 2022’deki büyüme oranlarının gerisinde kaldı. Raporda ayrıca, 737 milyon kişinin halen elektriğe erişemediği ve özellikle Sahra Altı Afrika’da enerji yoksulluğunun sürdüğü vurgulandı.