Geçtiğimiz haftalarda (13 Aralık 2025) Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK - Kurul) depolamalı elektrik üretim projelerinden beşinin ön lisanslarını iptal etmişti.
Sanki konu yeterince karmaşık değilmiş gibi, alınan iptal kararlarıyla kafalar daha da karıştı.
Üstelik bu kez, birçoğu yıllardır bu konuya kafa yoran, bazıları proje geliştirmeye milyonlarca Euro harcamış girişimcilerin morali yerle yeksan oldu.
Girişimci elbette risk alır. Ama o iptal kararları, belirsizlikten çok öte bir durumla karşı karşıya bıraktı yatırımcıları.
(Bu konuya dair 13 Aralık 2025 tarihli yazımızda, iptallerin devamının gelebileceğini söylemişiz ama bugüne kadar başka iptal kararı düşmedi önümüze. Bu iyi mi kötü mü siz karar verin artık.)
Halbuki, öngörülebilirlik sadece menkul kıymetlerin el değiştirdiği para ve sermaye piyasalarında aranan bir kavram değildir. Reel sektör de yatırım için, öngörülebilir bir ekonomi/piyasa ortamı ister.
Öngörülebilirlik, her şeyin önceden bilinmesi değildir. Kuralların nasıl işlediğinin, hangi adım atılırsa, sonuçlarının neler olacağının, yanlış yapıldığında nelerle karşılaşılacağının bilindiği, özetle sistemin işlediği bir ortam kast edilir, öngörülebilirlik denilirken.
Bu açıdan bakıldığında, depolamalı elektrik üretim santrali yatırımları için öngörülebilirlikten ne kadar söz edilebilir bir bakalım isterseniz.
Önce neden bu konuyu tekrar yazma ihtiyacı duyduğumla başlayayım.
Konuyu aklıma getiren, Enerji Günlüğü’nde bugün yayınlanan bir haber oldu. Haberin konusu, Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği’nde yapılan bir değişiklik. Habere göre, bir depolamalı elektrik santralinin birim zamanda şebekeye verebileceği enerji miktarı, lisansına derç edilmiş ana kaynağa dayalı kurulu güç ile aynı birim zamanda üretebileceği miktarı aşamayacak.
Örneğin, depolamalı GES lisansına 100 MW’lik kurulu güç derç edilmiş bir yatırımcı, “Ben 150 birimlik üretim tesisi kurayım, güneş varken 150 birimle elektrik üretir, bunun 100 MW’lik kısmıyla şebekeye enerji verirken, kalan 50 MW ile üretileni de depolama tesisinde biriktirir, gün batımından sonra da bataryadakini sisteme veririm” diyemeyecek.
Uzun dönemde ne kadarlık üretim yapacağı, bunu nasıl ve hangi fiyattan satabileceği, dolayısıyla ne kadar para kazanabileceği, özetle kendisini ne kadar sürede amorti edebileceği hesaplanamayan bir projeyi hayata geçirmek basiretli bir tüccarın yapacağı şey mi?
İşte yukarıdaki yönetmelik değişikliği bile, depolamalı elektrik üretim santrali ön lisansına sahip şirketler için rahat rahat fizibilite raporu çıkartabilecekleri bir yatırım ortamının henüz oluşmadığının tescili değil de nedir?
Bu durumda, EPDK’nin geçtiğimiz haftalarda beş şirket için aldığı “gerekli ilerlemeyi kaydedemediniz, o yüzden ön lisansınızı iptal ettik” kararı tartışılmayı hak ediyor.
Bu vesileyle, lisanslı depolamalı elektrik üretim tesisi mevzuatının nasıl oluştuğuna dair geriye dönük bir tarama yapmaya çalıştık. Ama ayırt etmek zor olduğu için yenilenebilir enerji yatırımlarına dair tüm düzenlemelere yer verme gereği duyduk. Listede eksikler ya da gereksizler olabilir ama genel çerçeve gösteriyor ki, bu alandaki ön lisans hakları verilirken, ortada henüz ikincil mevzuat düzenlemeleri bile yok. İkincil mevzuat düzenlemelerinin çoğu, ön lisans sahiplerine tanınan sürenin içinde denilebilir.
Yani bu işin mevzuatı, projelerin geliştirilmesi çalışmalarıyla eşzamanlı ilerlemiş. Aslında hem ikincil mevzuat düzenlemeleri için emek harcayan, kafa patlatan EPDK uzmanları, hem de yatırım için proje geliştirmeye emek zaman ve para harcayan yatırımcılar için önlerinde örneği bulunmayan bir konudan söz ediyoruz. Bu bakımdan tüm taraflara hak vermek mümkün.
Ancak birbiriyle at başı giden proje geliştirme-mevzuat düzenleme çalışmalarının belli bir olgunluk seviyesine geldiği aşamada ön lisanslardan bir bölümünün iptali, hem de sektördeki ciddiyetleri tecrübeleri bilinen yatırımcılara ait projelerin iptali ciddi bir sorun.
Her neyse, biz yukarıda sözünü ettiğimiz depolamalı elektrik üretim santrali projelerine dair düzenleme takvimini paylaşıp bırakalım en iyisi.
Gönül ister ki, bir an önce depolamalı üretim tesisleri üçer beşer bitirilip şebekeye bağlansın. Ancak görünen o ki, bu pilav daha çok su kaldırır.
Depolamalı elektrik üretim santrali kurma hakkının verildiği Kasım 2022 sonrası yapılan yenilenebilir enerji yatırımlarına yönelik ikincil mevzuat çalışmaları şöyle:
19 Kasım 2022 - Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (Depolama entegrasyonu, hibrit üretim altyapısı)
10 Mart 2023- Elektrik Piyasasında Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi (YEK-G) Yönetmeliğinde Değişiklik
14 Ekim 2023 - Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik (Depolamalı üretim, hibrit santraller)
28 Aralık 2023 - Elektrik Piyasası Ölçüm Sistemleri Yönetmeliği (RES/GES ölçüm altyapısı, uzlaştırma)
14 Mayıs 2024 - Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğinde Değişiklik (Çatı/arsa GES, tüketim ilişkilendirmesi)
17 Aralık 2024 - a) Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde Değişiklik b) Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliğinde Değişiklik c) Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik d) Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinde Değişiklik e) YEK-G Yönetmeliğinde Değişiklik
21 Ocak 2025 - Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik (YEKDEM uygulama detayları)
25 Temmuz 2025 - Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik (Toplayıcılık, depolama, hibrit)
17 Ekim 2025 - Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliğinde Değişiklik (RES/GES sistem esnekliği)
25 Kasım 2025 - Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğinde Değişiklik (Depolamalı lisanssız üretim)
9 Aralık 2025 - a) Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) Yönetmeliğinde Değişiklik b) Biyokütle Enerjisine Dayalı Elektrik Üretimi Başvurularının Teknik Değerlendirilmesine Dair Yönetmelikte Değişiklik
29 Aralık 2025 - Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği (Depolamalı santrallerin şebekeye verilebilecekleri enerji miktarının sınırı, lisanssız santrallere de depolama ünitesi kurma hakkı)