Enerji Günlüğü - (Mehmet KARA) Sabancı Holding'in Enerjisa’daki ortağı Alman enerji devi E.ON’un CEO’su Johannes Teyssen, İngiltere’de dört konteyner büyüklüğünde 10 MW gücünde bir lityum iyon batarya geliştirdiklerini söyledi.

Enerjisa, elektrik üretim, dağıtım ve satışında Türkiye’nin önde gelen oyuncularından biri. Üç elektrik dağıtım bölgesinde yaklaşık 9 milyon müşteriye temas eden şirket Sabancı Grubu ile Alman enerji devi E.ON’un yüzde 50-50 ortaklığı. Alman ortak E.ON’un CEO’su Johannes Teyssen, sorularımızı cevapladı.

Geleceği belirleyecek en önemli üç enerji trendi sizce nelerdir? Neden?

Enerji dönüşümü, diğer bir deyişle güçlü bir şekilde yenilenebilir enerjiye dayalı bir enerji sistemine geçiş, kesinlikle ana trendlerden biri olacak. İkinci güçlü trend ise müşteriler, enerjilerinin tedarikinin nasıl olacağı konusunda söz sahibi olmak istiyor. Her gün çok daha fazla kişi, kendi yeşil enerjisini ileride kullanmak, bataryalarda saklayarak kendi kendilerine yetmek ve ihtiyaçlarının fazlasını akıllı enerji şebekeleri üzerinden paylaşmak için üretmek istiyor. Son olarak ise akıllı enerji ağları bu yeni enerji dünyası için altyapıyı sağlayacak. Bu şebekeler, dijital etkileşimi sağlıyor ve yenilenebilir kaynaklardan sağlanan enerjinin verimli bir şekilde kullanımını maksimize ediyor.

Enerji depolama teknolojileri ve akıllı şebeke sistemlerinin geliştirilmesi geleceği nasıl etkileyecek?

Akıllı enerji şebekeleri ve merkezi olmayan enerji depolama, şüphesiz yeni bir enerji dünyası için altyapı sağlayacak. Bunlar, yarının düşük karbonlu enerji sisteminde önemli bir rol oynayacak ve yenilenebilir kaynaklardan sağlanan enerjinin verimli kullanımını en üst düzeye çıkaracak. Geçtiğimiz günlerde E.ON İngiliz enerji şebekesinin istikrarını desteklediği için bir yarışma kazandı. Enerji tedarikini ve kalitesini koruyarak gerçek zamanlı arz ve talep dengesini sağlayacak yenilikçi bir batarya çözümü geliştiriyoruz. 10 megawatt gücündeki bu lityum-iyon batarya, dört nakliye konteyneri boyutunda. Bu tarz enerji depolama çözümleri, E.ON'un küçük mesken müşterilerinden en büyük sanayi müşterilerine kadar, tüm müşterilerine sunduğu enerji çözümleri portföyünün bir parçası.

E.ON olarak siz kendinizi geleceğe nasıl hazırlıyorsunuz? Ne tür aksiyonlar aldınız ve alacaksınız?

Biz, Avrupa'nın yeni enerji dünyasına odaklanan ilk büyük enerji şirketiyiz. Geleneksel enerji işimizin yeniden yapılandırılmasıyla tamamen üç konu üzerinde yoğunlaştık: Enerji şebekeleri, müşteri çözümleri ve yenilenebilir enerji. Bunlar E.ON'un üç yeni iş segmenti ve hepsi yeni enerji dünyasına yönelik ve hepsi büyük iş fırsatları sunuyor. Müşteriler, yenilikçi, yenilenebilir ve dijital enerji çözümleri istiyor. Bunların hepsi bizim komple sunabildiğimiz çözümler.

Enerji piyasasının hangi segmentleri en iyi fırsatları sunuyor? Neden?

Enerji dönüşümü, ağırlıklı olarak enerji şebekelerinde gerçekleşiyor. Bu öngörülebilir, istikrarlı kazanç ile yeni fırsatlar sunuyor. Yenilenebilir enerjideki hızlı büyüme, dünya çapında başka hiçbir sektörde yok. Biz bugün hem onshore, hem de offshore rüzgar enerjisi alanında önde gelen şirketlerden biriyiz. Yatırımımızı arttırmayı arzu ediyoruz. Müşteri çözümlerine gelirsek, 9 milyonu Türkiye'de olmak üzere Grubumuz bünyesinde 30 milyon müşterimizle dev bir tabanımız mevcut. Burada mesajımız açık, biz, ne olursa olsun güvenebileceğiniz bir enerji sağlayıcısıyız. Gelecekte müşterilerimizin her gün daha çok ihtiyaç duyduğu dijital ürünler ve müşteri çözümlerini getirecek, süreçleri dijitalleştirecek ve büyük veri çözümleri tasarlayacağız. Sonuç olarak: Biz yeni enerji dünyasında öncü olacağız.

Türkiye pazarından memnun musunuz? Pazarı ve konumunuzu değerlendirir misiniz?

Biz, ortağımız Sabancı Holding ile birlikte Enerjisa'ya toplam 5 milyar dolar civarı özsermaye yatırımı yaptık. E.ON olarak, Türkiye'nin en büyük yabancı yatırımcılarından biriyiz. Türkiye'yi sık sık ziyaret ediyoruz. Başkent, Toroslar ve İstanbul Anadolu yakası elektrik dağıtım bölgeleriyle nihai müşteri tabanımız 9 milyon kişiye ulaştı. Enerjisa'nın tüm iş alanlarında rekabet avantajı bulunuyor. Üretim tarafında, Enerjisa'nın her bir varlık sınıfında önde gelen işletme maliyetlerine sahip çeşitlendirilmiş bir portföy avantajı var. Dağıtım tarafında, Enerjisa'nın Başkent'te 2009 yılından bu yana gelen uzun soluklu operasyonel deneyimi var. Satış tarafında, geniş müşteri tabanıyla Enerjisa, bilinen ve güvenilen bir marka. E.ON'un Türkiye'ye girişi, güçlü büyüme beklentilerine ve iyi fırsatlara dayalı olarak gerçekleşti. Düzenlemelere ilişkin ortam iyileşmekte fakat perakende piyasalarının tam anlamıyla ve hızlandırılmış bir şekilde liberalizasyonu ve gerekli üretim yatırımlarına uygun şartların oluşturulması gibi alanlarda hala iyileştirme fırsatları var. Özet olarak, Türkiye büyüme fırsatları sunuyor ve Enerjisa büyümeyi yakalamak üzere en iyi şekilde konumlandırılmış doğru bir iş.

Türkiye enerji piyasası ile ilgili görüşünüz nedir? Büyüme devam edecek mi?

Türkiye, nispeten düşük olan kişi başına enerji tüketimi, genç nüfusu ve hızlı kentleşmeyle karakterize ediliyor. Ancak büyüme hızının son yıllarda yavaşladığını kabul etmek lazım. Bu durum arz ve talep dengesi ve toptan piyasalarda fiyat oluşumu üzerinde etkili. Türkiye'nin mevcut ve yeni üretim kapasitelerinin nasıl teşvik edileceğine iyi bir cevap bulması lazım. Yabancı sermaye çekmesi gerektiği için ülkedeki düzenleyici ortamın bu tür yatırımcılar açısından yeterince cazip olması gerekiyor. Artan enerji talebini karşılamak için enerji piyasası daha da gelişmeli. Bu, Türkiye ekonomisinin sürekli gelişimi için çok önemli. 2001'den bu yana yapılan iddialı piyasa tabanlı reformlar devam etmeli. Daha fazla verimli ve merkezi olmayan üretim, büyük ölçekli yenilenebilir enerji ve yerli termik santrallerinden oluşacak bir kombinasyonun, Türk enerji piyasasının ana büyüme alanları olacağına inanıyorum.

Sabancı Holding ile birlikte ya da ayrı bir şekilde, Türkiye'de daha fazla büyüme planlıyor musunuz?

Sabancı Holding'le stratejik ortaklığımız, Türkiye pazarında uzun vadeli ve sürdürülebilir bir kalkınma üzerine kurulu. Enerjisa güçlü bir konumda ve her geçen gün daha da güçleniyor. Şu anda, Enerjisa'da devam eden yatırımlarımıza odaklanıyoruz ve Enerjisa'nın daha fazla büyümesini sağlayacak imkanları geliştirmek için elimizden gelenin en iyisini yapmaya devam edeceğiz. Halihazırda devam eden büyük çaplı yatırımlarımızın uygun ve cazip geri dönüşleri olmasını sağlamamız gerekiyor. Enerjisa, bugün enerji piyasasının en büyük bir oyuncusu ve E.ON bu ülkenin en büyük uluslararası yatırımcıların biridir.

E.ON gibi büyük kurumsal yatırımcıların Türkiye’deki varlığını sağlayan temel unsurlar nelerdir?

Dünyada şirketler, sermaye-yoğun, geri dönüşü uzun vadeli projelere piyasa yapısının makul bir sermaye getirisine izin verdiği durumlarda yatırım yapar. Biz, liberal bir enerji piyasasının görünürlük ve esnekliği arttıracağına inanıyoruz. Tüm piyasa katılımcıları liberalleşme sürecinden kazançlı çıkar: müşteriler enerji tedarikleri konusunda seçeneklere sahip olur, enerji şirketleri rekabetçi ve verimli bir enerji piyasasından faydalanırlar. Rekabet, ekonomiye önemli enerji verimliliği artışı getirir. Biz, piyasa durumunda istikrarının süreceği ve liberalizasyon için gerekli adımların atılacağı konusunda olumlu düşünüyoruz. Küresel olarak, uluslararası sermayeye erişim için güçlü bir rekabet söz konusu. Ben düzenli olarak Türkiye'nin durumu ile ilgili olarak yatırımcılarla ve bankalarla görüşmelere katılıyorum. Dünya Enerji Kongresi'ne katılımım da bu ülkenin ve enerji sektörünün destekçisi olduğumuzun açık bir ifadesidir. 

Mehmet KARA 

Not: Bu röportajın yer darlığı nedeniyle kısaltılmış bir başka versiyonu DÜNYA Gazetesi'nde yayınlanmıştır.