Enerji Günlüğü - Enerji alanında faaliyet gösteren şirketlerde çalışan kadınların çoğunluğu bu sektörde bulunmaktan memnun.
Deloitte, Türkiye Enerji Sektöründe Kadın başlıklı, “Türkiye’de kadınları enerji sektörüne çekmek ve kariyer yolunda desteklemek” temalı bir rapor yayımladı. Raporda yer alan bilgilere göre, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder), Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD), Enerji Ticareti Derneği (ETD), Türkiye Doğalgaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) ve Türkiye Petrol Platformu (PETFORM) gibi sektörün köklü sivil toplum kuruluşlarının iş birliğiyle yapılan bir araştırma, sektördeki kadınların durumuna ışık tutuyor.
YÜZDE 73’Ü SEKTÖRÜNDEN MEMNUN
Enerji sektöründen 565 beyaz yakalı kadının katılım gösterdiği araştırmanın sonuçlarına göre kadınların yüzde 73’ü enerji sektöründe çalışmaktan memnun. Geriye kalan yüzde 27’si ise başka sektörde olmayı tercih edebileceğini söylüyor ve eğer bu geçişi yapabilecek olsalar eğitim ve teknoloji başta olmak üzere, sağlık ve uzay teknolojileri alanlarını tercih edebileceklerini belirtiyor.
ÜST BASAMAKLARA YÜKSELMEK İSTİYORLAR
Türkiye’de enerji sektöründe kadınların yüzde 67’lik bölümü üst seviye yönetici olmayı hedefliyor. Yüzde 14’lük bir kısmı orta seviye yöneticiliği hedeflerken, yüzde 19’u bu sektörde kendi işini kurmayı hedefliyor.
ÇOĞUNLUK ÖNÜNÜ AÇIK GÖRÜYOR
Enerji sektöründeki kadınların yüzde 59’u, Türkiye’de bu alandaki ana kariyer hedeflerine ulaşmak için önlerini açık görüyor. Öte yandan, sektörden ayrılmak isteme sebeplerinin en önemlilerinden biri ‘kariyer yolunda ilerleme fırsatlarının az olması’ şeklinde ortaya çıkıyor. Bunu, terfi konusunda ortaya çıkan rakamlar da destekliyor: Son şirketinde 5 yıldan fazla çalışanların oranı yüzde 40 olmasına rağmen, son şirketinde hiç terfi alamayan kadınların oranı yüzde 61 ve bir defa terfi alanların oranı ise yüzde 27.
KADIN İSTİHDAMI ARTACAK ALGISI
Deloitte araştırması Türkiye'de kadın iş gücünün enerji sektörüne çekilmesi, sektörde uzun soluklu çalışmalarının sağlanması, gelişim ve eğitimlerine katkıda bulunulması için daha atılacak pek çok adımın olduğunu gösteriyor. Kadınların yüzde 61'i çalıştıkları şirketlerin, bünyelerindeki kadın istihdamını artırmak için özel programlar uygulamadığını belirtiyor. Kadınlar kendi şirketlerine tam not vermese de katılımcıların yüzde 46’sı genel anlamda sektörde olumlu değişimler olduğunu düşünüyor ve böyle düşünenlerin yüzde 35’i de enerji sektöründe kadın istihdamının giderek arttığı algısına sahip.
İSTİHDAMI ARTIRMAK İÇİN ÖNERİLER
Araştırmaya katılanlara, sektörde daha çok kadın istihdamı için önerileri de soruldu. Katılımcıların yüzde 62’si çalışanlar için rol model olabilecek kadın liderlerin daha çok görünür olmasını elzem görüyor. Kadınların yüzde 81’i enerji sektöründe liderlik seviyesinde yeterince temsil edilmediklerini düşünüyor. Buna ek olarak, sektörde kadın istihdamının ve gelişiminin arttırılması için kadınların yüzde 32’si kişiye özel eğitim ve gelişim programlarının olması ve yüzde 31’i tanımlanmış kariyer adımlarının bulunması gerektiğini düşünüyor.
İŞ-ÖZEL YAŞAM DENGESİ ÜRKÜTÜYOR
Kadın çalışanların enerji sektörüne girme konusunda caydırıcı bulduğu faktörler arasında; yüzde 43 ile yetersiz gelir ve yan haklar, yüzde 32 ile iş-özel yaşam dengesinin olmadığı algısı, yüzde 31 ile erkek egemen bir sektör olduğu düşüncesi öne çıkıyor. Ayrıca katılımcıların yüzde 14’ü enerji işinin zorlu ve tehlikeli bir imaja sahip olduğunu, yüzde 21’i ise sektörün kendilerini rahat hissedebilecekleri bir ortama sahip olmadığı algısı olduğunu düşünüyor.
KADINLAR NERELERDE ZORLANIYOR
Değerlendirme standartları ve ücretlendirme konusunda ise kadınlar sektörü adil bulduğu söylenemez. Araştırmaya katılan her iki kadın çalışandan biri performans değerlendirme kriterlerinde adaletsizlik olduğunu (Yüzde 53) ve ödenen ücretlerin adil şekilde dağıtılmadığını (Yüzde 50) düşünüyor. Katılımcıların yüzde 48’i ücret ve performans adaletsizliğinin, kadınlara karşı toplumsal önyargılardan ve toplumsal cinsiyet normlarının içselleştirememesinden kaynaklandığına inanıyor. Buradan hareketle bu sektörde kadın olmanın dezavantaj olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 51 olarak öne çıkıyor.
CİNSİYET DENGELİ YÖNETİM KAZANÇ VE PERFORMANSI ARTIRIYOR
Cinsiyet dengesi oluşturulmuş bir yönetim ekibi de kadınları son derece olumlu etkiliyor. Böyle bir yönetim ekibi kadınların yüzde 73'ü için dengeli kurumsal yönetim, yüzde 61’i için karar alma sürecinde farklı perspektifler ve yüzde 51'i için ticari kazanç ve finansal performans artışı anlamına geliyor.
Enerji sektöründeki kadın liderler farklı liderlik özelliklerini kullanarak yönetim ekiplerinde fark yaratan katkılar sunabiliyorlar. Dikkatli ve detaycı bir şekilde planlama ve yönetim kabiliyetleri, hoşgörülü ve ilgili bir tavır sergilemeleri, yaratıcı olmaları ve alternatif fikirler üretebilme gibi yetenekleri kadınları sektörde öne çıkıyor. Erkek liderlerde ise teknik beceriler, risk alabilme özelliği ve duyguları işe karıştırmadan objektif kalabilmeleri özellikleri başta geliyor.
SEKTÖRDE KADIN DAYANIŞMASINA İHTİYAÇ VAR
Araştırmada kariyeri etkilenmeden ailevi yükümlülüklerini yerine getirebildiğini ifade eden kadınların oranı yalnızca yüzde 32’lerde kalıyor. Sektörün, ailevi konularda anlayışlı olduğunu düşünenlerin oranı ise yine aynı seviyelerde; yüzde 34 olarak karşımıza çıkıyor. Araştırmaya katılanların %93’ü, şirket içinde kadın platformu ya da destek grubu gibi bir yapılanmanın olmadığını iletiyor.
SEKTÖRDE KADIN İSTİHDAMI ARTIYOR
Diğer taraftan, son dönemde sektörde bir miktar olumlu değişim de görülüyor: Katılımcıların yüzde 35’i kadın istihdamının arttığını söylüyor, yüzde 18’i de doğum izni ve yarı zamanlı çalışma gibi uygulamaları olumlu değerlendiriyor. Kendi kızlarını ya da aileden başka bir genç kadını enerji sektöründe çalışmaya teşvik etme konusunda kadınlar destekçi davranacaklarını belirtiyor. Bu konuda teşvik ederim diyenlerin oranı yüzde 45; tercihe müdahale etmem diyenlerin oranı yüzde 44 ve teşvik etmem diyenlerin oranı sadece yüzde 11.
SEKTÖRDE KADINLARIN ÖNÜNDEKİ ENGELLER KALDIRILMALI
Deloitte Enerji ve Doğal Kaynaklar Endüstrisi Lideri Elif Düşmez Tek, raporla ilgili olarak şunları söyledi: “Bu araştırma, aslında bir seri haline getirdiğimiz ve kadınların Türk iş dünyasındaki yerini ve önemini vurgulayacak rapor serimizin en önemli parçalarından biri. Diğer raporlarda olduğu gibi enerji sektöründe erkek çalışanların egemen olduğu ve global rakamlar ışığında da kadın çalışan oranının yüksek olmadığı ortaya çıkıyor. Bu çalışmayla amacımız, Türkiye için son derece önemli bir sektör olan enerji sektörünün değerli kadın çalışanlarının seslerini duyurabilmek. Araştırmadan görüyoruz ki kadın istihdamının artması; Türkiye'nin sosyo-ekonomik anlamda gelişimi, kadınların toplumdaki statülerinin iyileşmesi ve enerji sektörünün geleceğe güçlenerek yürümesi için büyük öneme sahip. Biz, kadınların enerji sektörüne gerçek bir enerji vermek ve kendi enerjilerini yeniden keşfetmek istediklerini; fakat önlerinde birtakım engeller hissettiklerini görüyoruz. Sektörün gelişmesi için bu engeller yıkılmalı. Enerji sektöründe yer alan şirketlerin atması gereken ilk ve en önemli adım; kadın liderlerinin görünürlüğünü arttırmak. Bu konuda yapılacak küçük girişimlerle büyük etkiler yaratmak mümkün."
