Ben çivisi çıkmış dünyada doğmuşum lanet olsun... / Shakespeare/Hamlet
ABD, hem gösteri dünyasından hem de iş dünyasından gelen başkanlarla yönetilmeye alışık bir ülkedir. Ama böylesi ilk defa oldu; Hem iş hem de show business alanlarında çok popüler bir şahsiyet, Donald Trump Jr. dört yıllığına ABD’nin başkanlığını yaptı.
Bu tip yazılar bitmiş bir dönemi degerlendirmek için yapılır. Ancak, 6 Ocak’ta ABD’de olanlar bu yazıyı istikbale ait beklentiler kontenjanına sokuyor ister istemez...
Başkanlık seçimlerinden sonra Trump’ın sosyal medya hesaplarını takip edenler için 6 Ocak'taki Kongre Binası baskını sürpriz bir eylem değildi. Trump’ın Çarşamba günü, isyancılar Kongre Binası'nın çevresini aşmadan kısa bir süre önce "Asla kabul etmeyeceğiz... İşin içinde bir hırsızlık olduğunda kabul etmezsin” diyen mesajındaki birinci çoğul şahıstan başlayalım isterseniz.
Kongre binasını basanlar ABD’deki neo faşist organizasyonlardı. Baskının fotoğraflarındaki elebaşıların kollarındaki gamalı haç dövmeleri ve birkaçının üzerindeki Auschwitz kampını ima eden sloganlarla süslü kazaklar delil olmasa da kanıyı güçlendirici belirtiler olarak bu şahıslar tarafından gözümüze sokuldu.
Baskın amacına ulaşmadı, Trump’ın son 20 günlük başkanlığını zora soktu gibi görünse de, “Save America March “ (Onlar eylemlerini bu şekilde isimlendiriyorlar) faşist cenahta moralleri yükseltmiş görünüyor.
ABD’de birbirinden dağınık ve lokal gruplar halinde varlıklarını sürdüren bu neo nazi çeteler ilk defa Trump zamanında bir araya gelmeye ve kendi aralarında organik ilişkiler kurmaya başladılar. Ağustos 2017’de Charlotsville, Virginia'da yapılan ve bu eylemi protesto eden göstericilerden birinin öldürüldüğü "unite the rigth rally" toplantısının çeteleri tam kadro olarak Kongre binası baskınında da mevcuttular.
Neo nazi, Ku Klux Klan, white supremacist gibi konvansiyonel faşist gruplara Trump’ın başkanlık yıllarında Proud Boys ve Qanon gibi aşırı sağ gruplar da eklendi. Sosyal medya üzerinden Demokratların ve Bill Gates gibi iş adamlarının pedofil oldukları, illegal çocuk ticareti yaptıklarını anlatan komplo teorileri yayan bu gruplar ABD tarihinde ilk defa Trump’ın açık sempatisi ve örtülü desteğiyle örgütler arası ittifakla büyüdüler ve birlikte iş yapar hale geldiler.
Kongre binası basanlar içindeki boynuzlu post giyen kişinin takma adının Qanon Shaman olduğunu hatırlarsak Yeni nesi aşırı sağ grupların bu eylemlerdeki payının büyüklüğü konusunda bir fikir sahibi oluruz.
Qanon yazıyı okuyanlar için ismini ilk defa duydukları bir organizasyondur muhtemelen. İçinde yenilik barındırmayan sıradan faşist gruplara göre bence en önemli farkları ürettikleri komplo teorileri üzerinden kitleselleşmeleri ve komplo teorilerini siyasallaşma aracına dönüştürme becerileridir. Sanrısal içeriklerin kitlesel bir politik kabullenmeye akılcı bir siyasallaşmaya dönmesi, bilim insanları tarafından incelenesi bir konudur diye düşünüyorum.
Trump ve benzerleri için yeni üretilmiş bir kavram var: Sağ popülist politikacılar... Dükkanını kapattıktan sonra, huzur içinde uymasını devlete borçlu olduğunu düşünen alışılagelmiş sağ seçmen ile bu aşırı sağ, ırkçı ve neo nazi aksiyoner kitlenin birlikteliğini sağlayan köprü politikacılar için bundan daha sinik (kynique) bir tanım bulunamazdı sanırım.
Yeri gelmişken bu iki kanadın geleneksel sağ tarafına da bakmak gerekli. Amerikan sağının geleneksel örgütü olan
National Republican Congressional Committee (NRCC) bu cenahın en eski ve en organize örgütüdür. Trump’la ilişkilerinin sıcaklığını anlamak için internette White House sayfasında erişilebilecek Trump’ın 2018 yılında National Republican Congressional Committee March yemeğinde yaptığı ve bu komitenin önderlerine isim isim seslenerek ekonomide yarattığı büyük gelişimi anlattığı konuşması fikir verici olabilir.
Geleneksel sağ, ne pahasına olduğuna bakmaksızın ekonomik istikrar ve büyüme ister. Bu sefer uzun süren Demokrat Parti iktidarının ardından gelen Trump’a ve onun uyguladığı iç talebi büyüten, Asya ve Ortadoğu’da Amerikan askerlerini azaltıp, geleneksel olarak ittifak halinde olunan ülkeler üzerinden kontrol yürütme politikasına dayalı yeni dış politikalara duydukları memnuniyetten olsa gerek aşırı sağ kesimle Trump arasındaki gelişen ilişkiyi cesaretlendirdiler.
Okuduğunuz değerlendirme yazısını Trump’ın iktidar tutkusunun Freudyen kaynaklarını aramak amacıyla planlamadım. Bir arsa spekülatöründen bir parça daha entegre ve gömlek giyim markası yaratmaktan TV prodüktörlüğüne kadar binbir çeşit business’a meraklı geç ve geçkin bir siyasetçinin tiranlık hırsları ve bu hırslarını gerçekleştirmek için bir devrim üzerine inşa edilmiş demokrasiler içinde önemli bir yeri olan Amerikan demokrasisine karşı içeriden darbe hazırlamasına şahit olduk.
Geldikleri bu örgütlenme seviyesiyle Trump ve Amerikan aşırı sağı önümüzdeki yıllarda da siyasette aktif olarak boy göstereceklerini tescilleyen bu ayaklanmadan sonra Trump’ın yargılanacağını düşünenlerin görüşüne saygı duyarım ama ben, geleneksel sağ ile olan bağlantılarından ötürü pek emin değilim.
Neo Liberalizmin iş adamlarını süper action hero mertebesine çıkaran söylemleriyle dünyada başlayan iş adamı siyasetçi tipinin en konsantre örneği iktidarıyla oldukça güç vedalaşıyor.Bu durum size devletlerin terör tanımıyla iç tehdit algılarını değiştirecek kadar önemli gelmiyor mu?