1. YAZARLAR

  2. Ali Arif AKTÜRK

  3. Bölgesel fiyatlar ve gaz piyasaları
Ali Arif AKTÜRK

Ali Arif AKTÜRK

Yazarın Tüm Yazıları >

Bölgesel fiyatlar ve gaz piyasaları

Global bir petrol piyasasının tersine, doğalgaz piyasası gerek kapasite kısıtları, gerek bölgesel arz-talep dengeleri, gerekse de eşit olmayan derecedeki likidite sorunları nedeniyle Atlantik, Pasifik ve Avrupa olmak üzere genel olarak üçe bölünmüş durumda. 

Doğalgaz, yani LNG piyasasındaki fiyatlar 2018-2020 yıllarına kadar da bölgesel olmaya devam edecek. Örneğin İsrail’de Israel Electric Corp`un (IEC) 2012 yılı Ekim ayında devreye giren yüzer LNG terminaline Aralık 2012-Nisan 2013 arasında NBP+5,35 $/mmbtu gaz fiyatı oluştuğunu uluslararası doğalgaz camiasında herkes konuşuyor.

Bu arada ABD’yi kurtaran muhteşem konvansiyonel olmayan yöntemlerle üretilen gazın, ülkemizi de kurtaracağı konuşuluyor. Halbuki talebin hızlı arttığı ve kaynak çeşitlendirmesinin sınırlı olduğu bir pazarda Avrupa’daki fiyat seviyeleriyle aradaki sürprimi birilerinin karşılaması gerekir. Bu da ciddi miktarda bir kaynak gerektirir. Bunun için ya birilerinin bu kaynağı yaratıp oluşan fiyat farkını karşılaması ya da fiyatların dengeye oturması için yukarı çıkması gerekir.

Rekabetçi bir pazarın yaratılmasının hedeflendiği piyasada da böylesi yarı serbest (quasi-liberal) bir piyasa ile hedeflere ulaşmak çok kolay olmasa gerek. Polonya’da bile shale gaz rüyası bitmek üzere. Polonya’da konvansiyonel olmayan yöntemlerle gaz üretmek için arama ruhsatı alan iki ABD firması (Marathon Oil ve Talisman Energy) Polonya’yı terk etmeye hazırlanırken ülkemizdeki yeni Petrol Kanunu’nun TBMM`de görüşülmesi bile halen beklemede.

Mevsimsel nedenlerle 10 doların altındaki fiyat seyrini sürdüren NBP’nin, Aralık-2013 de 11,4 dolar seviyelerine çıkması bekleniyor. Piyasalarda oluşan sürprimlerle artık LNG üreticisi olmayan ülkeler bile LNG satmaya başladılar. Son olarak İspanya’dan yeniden dolum yaparak Kuveyt’e giden 126.000 m3’lük bir kargo (LNG Gemini) 3 Mayıs’ta Yunanistan tarafından satın alındı.

Piyasaya yeni gelen Singapur ve Malezya’daki alıcıların yanında, Atlantik’teki Güney Amerikalı yeni alıcılar da piyasaları hareketlendiriyor. Uzakdoğu ise sakinliğini sürdürüyor. 15 doların altındaki spot fiyatlar düşük talep nedeniyle aynı seyirde gidecek gibi gözüküyor.

Önceki ve Sonraki Yazılar