Enerji Günlüğü - Avrupa Birliği'nin (AB) Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM), Yeşil Mutabakat kapsamında karbon kaçağını önlemek ve AB içindeki üreticilerle ithal ürünler arasında adil rekabet sağlamak amacıyla 1 Ocak 2026’dan itibaren hayata geçirilmeye başlanacak. Mekanizma, AB dışından ithal edilen karbon yoğun ürünlere, üretim sürecinde salınan sera gazı emisyonlarına karşılık gelen bir karbon maliyeti yükleyecek.

2028’DE KAPSAM GENİŞLETİLECEK

Başlangıçta, yüksek karbon yoğunluğu ve karbon kaçağı riski nedeniyle Demir-çelik, Çimento, Alüminyum, Gübre, Hidrojen ve Elektrik’i kapsayacak mekanizmanın 2028'den itibaren downstream ürünler (vida, cıvata gibi) ve diğer ETS sektörlerine genişletilmesi planlanıyor.

GEÇİŞ DÖNEMİ SONA ERİYOR

Yaklaşık 2 yıl süren geçiş döneminin ardından, AB’ye ithal edilen ürünlerin gömülü emisyonları için CBAM sertifikası satın alınması ve bu sertifikaların teslim edilmesi zorunlu olacak. Sertifika fiyatları AB Emisyon Ticaret Sistemi’nin haftalık ortalama karbon fiyatına göre belirlenecek.

BAZI KOLAYLIKLAR GETİRİLDİ

2025 Ekim ayında kabul edilen sadeleştirme paketi ile bazı kolaylıklar getirildi. Örneğin, elektrik ve hidrojen hariç yıllık 50 tonun altındaki ithalatlar muaf tutulacak. Yine sertifika satışları 2027'ye ertelendi.

TÜRKİYE ETKİLENECEK

Türkiye’nin AB’ye yaptığı toplam ihracat içinde demir-çelik, çimento, alüminyum ve gübre sektörleri doğrudan CBAM kapsamına girerken, bu kalemler toplam ihracatın yaklaşık %7’sini oluşturuyor. Rekabetçiliği etkileyebilecek bu durumun temiz teknoloji yatırımlarıyla fırsat da yaratabileceği kaydediliyor.