Enerji Günlüğü - Türkiye’nin özelde doğalgaz alanında ve genel olarak enerjide dışa bağımlığını ciddi oranda düşürecek yerli doğalgaz üretiminde beklenen artı için geri sayım başladı. Hedef, Batı Karadeniz’deki Sakarya Gaz Sahası’nda keşfedilen yaklaşık 710 milyar metreküplük doğalgazın çıkarılıp şebekeye verilmesine Mart 2023’te başlamak. Karadeniz doğalgazını ulusal sisteme bağlamaya yönelik çalışmalar hız kesmeden devam ederken toplamda 10 bin kişinin çalıştığı döktüğü projenin birden fazla ayağında eşzamanlı ilerleme kaydediliyor.
BOTAŞ ÖLÇMEYE HAZIR
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) tarafından gazın çıkarılıp kullanıma sunulması amacıyla hem denizde hem de karada yürütülen çalışmaların yanında BOTAŞ ekipleri de gazı ulusal sisteme bağlamaya hazırlanıyor. BOTAŞ ekipleri, karaya çıkarılıp Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisi’nde işlenecek gazın ölçümlerinin yapılacağı günlük 50 milyon metreküp kapasiteli istasyonu, yaklaşık 1 yıl süren çalışma sonucunda, Kasım 20232 sonlarında kullanıma hazır hale getirmişti.
KARASAL BAĞLANTI DA TAMAM
Başlangıçta günlük 10 milyon metreküplük gaz gelecek olmasına rağmen BOTAŞ ileride gaz sevkıyatının artacağı öngörüsüyle kapasiteyi 50 milyon metreküp olarak planladı. BOTAŞ ayrıca, bu tesiste ölçümlendirmesi yapılan gazı alıp sisteme aktarmak amacıyla projelendirdiği karasal boru hattının inşasını da tamamladı.
KARADENİZ GAZININ YOLCULUĞU
Yerli gaz denizin 170 kilometre açığındaki kuyulardan çıkarıldıktan sonra deniz tabanındaki belli noktalarda toplanacak. Buradan denizaltına döşenen boru hattına verilecek gaz, önce karadaki Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisi’ne gelecek. Gaz burada birtakım işlemlere tabi tutulacak. Buradaki işlemler TPAO tarafından yürütülecek. Ardından Karadeniz gazı ulusal sisteme bağlanmak için BOTAŞ’a iletilecek. BOTAŞ da bu gazın istenilen standartlara uygunluğunu test edecek, ardından da evlere teslim edilmek üzere boru hattına iletecek.
DÜNYADA BİR İLK
Karadeniz’den çıkarılan yerli doğal gazı ulusal sisteme bağlamak için ilk etapta 36 kilometrelik boru hattı seriminde ekipler özel geçiş uygulamalarını devreye aldı. Yüksek maliyeti nedeniyle normalde uzun boru hattı projelerinde kullanılan otomatik kaynak makinesi, “sıfır hata” için dünyada ilk defa bu kadar kısa bir hat için kullanıldı. Proje kapsamında yol, dere, enerji nakil hatları gibi 87 noktaya özel geçiş uygulaması yapıldı. Bu uygulamalar toplam boru hattının yüzde 10’unu oluşturdu.
200 METRELİK NEHİR GEÇİŞİ
Karadeniz gazını ulusal şebekeye vermek üzere yapılan çalışmalar sırasında yerleşim yerlerinde de özel geçişler yapıldı. Projede ekipleri zorlayan en önemli faktörlerden birisi de eğim oldu. Yüzde 65’lik kısmı yüksek eğimli arazinden oluşan boru hattı güzergahında kimi zaman özel ekipmanlar kullanıldı. Bir diğer zorluk ise zaman zaman yüksek debide akan ve önüne gelen her şeyi akıntıya katan Filyos nehrinden geçen 200 metrelik kısmın inşası oldu. Nehir geçişi sırasında bataklık olarak tabir edilen bir nokta da kurutuldu.
Mehmet KARA - Enerji Günlüğü
