Enerji Günlüğü - Yenilenebilir Enerji ve Enerji Sektöründeki Türk Kadınları Grubu (TWRE) kurucusu Sedef Budak, sektörde çok ciddi kadın istihdamı hareketi başlattıklarını söyledi.
Yenilenebilir Enerji ve Enerji Sektöründeki Türk Kadınları (Turkish Women in Renewables and Energy /TWRE) Grubu kurucusu Sedef Budak, grubun kuruluşu ve bu güne kadar katettiği yolu 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü vesilesiyle Enerji Günlüğü ile paylaştı. Grubun öncelikli amacının kadınlar için sektörel iletişim ve istihdam ağı oluşturmak olduğunu belirten Budak, bunu çok kısa sürede başardıklarını ve artık sektörde çok ciddi kadın istihdamı hareketi başlattıklarını, bu kapsamda da büyük firmalar ile iş birlikleri yaptıklarını ifade etti.
Yenilenebilir Enerji ve Enerji Sektöründeki Türk Kadınları (Turkish Women in Renewables and Energy /TWRE) grubunun kuruluş fikri nasıl oluştu?
Ağır Sanayi ve Enerji endüstrisinde iş önceliği ve dolayısıyla haklar, yüzyıllar boyu erkeklere ait oldu. Seçme ve seçilme hakkını 86 yıl önce elde etmiş Türk kadınının, enerji sektörü özelinde karar mevkilerinde yeterli sayıda olmaması beni sektörün kadınlarını bir araya getirmeye itti.
TWRE; yenilenebilir enerji başta olmak üzere enerjinin değişimi ve dönüşümde çalışan, çalışacak olan, yeşil ekonominin parçası olan ve sürdürülebilir üretim ve tüketim konusunda hassas yeni nesiller yetiştirecek eğitimli, ülkesini seven ve birbirini destekleyen kadınların oluşturduğu dijital bir iletişim ağı olarak 2018 yılında kuruldu. Bugün 1000’den fazla üyesi olan grubumuz enerji, çevre, alt yapı ve inşaat sektörlerinden ve farklı disiplinlerden gelen her yaş ve tecrübede kadınlardan oluşturmakta. Gönüllülük ve dayanışmayı ilke edinmiş olan ağımız organik olarak büyümekte.
Sizce cinsiyet eşitliğinin sağlanması enerji sektörünü nasıl etkiler? Türkiye’de durum nedir? Dünya geneline göre Türk enerji sektöründe kadınların yeri ve rolü ne durumda?
Cinsiyet eşitliğinin sayısal ve haksal eşitliğin sağlanması durumunda, diğer sektörlerde olduğu gibi enerji sektörünün de çok olumlu ve doğru yönde gelişeceğine eminim. Kadın ve erkek bireylerin işe girişten itibaren adil ve eşit olarak değerlendirilmeleri, eşit şartlar ve haklar ile çalışmaları, haklı sebeplerden terfi almaları ve karar mekanizmasında daha çok kadın olması innovasyon ve üretim için itici bir güçtür. 2007’den bu yana çalıştığım enerji sektöründe Yönetim Kurullarında çok nadir olarak kadın ile karşılaştım. Bununla beraberkadınlarla saha işlerinde de ender olarak çalışma fırsatım oldu. Uzun lafın kısası sektörde durum parlak değildi.
Diğer ülkelerdeki benzer platform ve kadın hareketlerinin liderleri ile yakın temas halindeyim ve Meksika’dan Norveç’e kadar kadınların sorunları aynı; aktif ve göz önünde olan işlerde erkeklerin çalışması, kadınların her durumda daha düşük maaş alması, aile ve kariyer arasında seçim yapmak zorunda bırakılmaları ve farklı farklı mobbingler…
TWRE üyelerinden 750 tanesinin profil analizini yaptığımızda, sadece %36’sının üst düzey yönetici (mühendislik ve proje yönetimi), %18’nin orta düzey yönetici , %13’ünün satış ve pazarlama sorumlusu, %6’sının gerçekten mühendis olarak çalışma imkanı bulduğunu ve %5’ininde finans konusunda çalıştığını tespit ettik.
Uluslarası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (IRENA) 2018 yılında online olarak yaptığı cinsiyet anketi sonuçlarına göre ise katılımcıların %32’si yenilenebilir enerjide, %22’si petrol ve gaz endüstrisinde ,% 28’si bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik konularında, % 35’i teknik olmayan mühendislik işlerinde ve % 45’i idari işlerde görev alıyor. Sonuç olarak dünya genelinde bakıldığında tüm enerji alanlarındaki toplam kadın iş gücü sadece %20’lerde.
Platformu Linkedin üzerinden 2018 yılında kurdunuz. O günden bu yana ne tür çalışmalar yaptınız?
2018 yılının Mayıs ayında başlatmış olduğum grubun öncelikli amacı kadınlar için sektörel iletişim ve istihdam ağı oluşturmak idi. Bunu digital olarak sadece 6 ayda 500 üyeyi geçerek başardık. Gruba üye kariyerinin başındaki kadınlar iş hayatında yıllarca çalışarak yapmayacakları kalitede bir networke direkt erişim imkanı buldu.
Akabinde Ocak 2019 ‘da ilk toplantımızı İstanbul’da gerçekleştirdik. İnanılmaz yoğun bir katılım ve ilgi gördük. Sadece üyelerimize özel yaptığımız bu toplantıda sektöre yeni giriş yapan veya halen öğrenci olan üyelerimiz sektörün duayen kadınları ile sıcak ve samimi bir arkadaş ortamında buluştu. Beraberinde birbirimizi güçlendirmek ve desteklemek için neler yapabileceğimizi değerlendirdik. 8 Mart 2019’da yaptığımız Dünya Kadınlar Günü özel etkinliğinde farklı sektörlerden ve sürdürülebilir yaşama katkı sağlayan birbirinden başarılı kadını ağırladık. O günden bugüne kadar yurt içi ve yurt dışında 50’den fazla etkinlikte konferans, kongre, eğitim ve oturumlarla yer aldık. Uluslarası kadın platformaları ile proje ortaklıkları, mentörlük programı, kariyer desteği ve kadın istihdamının arttırılması için bilfiil çalışıyoruz.
Kadın yelken takımı kurduk ve yarışmaya başladık. IEEE ‘nın Women in Engineering (WIE) kolunun küresel kurumsal ortağıyız. Türkiye’deki farklı Üniversitelerdeki IEEE etkinliklerine eğitmen ve konuşmacı olarak katkı sağlıyoruz. Eylül ayında GÜNDER ‘in daveti üzerine Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ev sahipliğinde “Kentlerde Sürdürülebilir Enerji Yönetimi” semineri verdik. Dünyanın önde gelen rüzgar türbin üreticiler ve Türkiye’de en çok tercih edilen rüzgar türbin tedarikçisi olan Nordex Grup ile birlikte teknik eğitim merkezlerinde 23-25 Ekim 2019’da Rüzgar Türbin Teknolojileri ve Uygulamaları eğitimi ve saha gerçekleştirdik. Kasım 2019 da Amerika Birleşik Devletlerinde gerçekleşen Women in Energy Sempozyumu’nun ilk ve tek Türk misafir olarak sektörümüzü ve ülkemizi anlattık.
8 Mart 2020 Dünya Kadınlar Günü’nde de Zorlu Enerji ev sahipliğinde Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim’de Kadının Yeri Oturumu ve Mühendisler için Liderlik eğitimi vereceğiz. Beraberinde 2020’in ilk yarısında gerçekleşecek olan tüm enerji verimliği, enerji teknolojileri ve çevre konferanslarına özel kadın oturumları tertipliyoruz. İlaveten tüm organizasyon firmalarına oturum konularına göre en az 2 kadın konuşmacı öneriyoruz. Amacımız uzman kadınlar ile sektörü bir araya getirmek ve sektör etkinliklerinde cinsiyet eşit ortama katkı sağlamak.
Anlayacağınız sektörde çok ciddi kadın istihdamı hareketi başlattık ve artık büyük firmalar ile iş birlikleri yapıyoruz. Sürdürülebilir kalkınma konusunda aktif yerli ve yabancı bankalar ile kadınlara yönelik proje ve raporlamalar yapmayı kararlaştırdık. Amacımız 2020-2021 döneminde bu projeleri resmileştirmek ve gerçekleştirmek. Bununla beraber hâlihazırda türbin üreticileri, güneş panel üreticileri ve EPC firmaları bizden insan kaynağı konusunda destek alıyor. Talepler ile doğru potansiyeli bir araya getirmek tüm enerjimizle çalışıyoruz.
Üyelerimiz başta olmak sektörde gelecek neslin hayatına olumlu yönde dokunuyoruz. Türk Enerji Sektörünün ilk ve tek cinsiyet eşitliği hareketi haline geldik. Egosuz, şeffaf ve paylaşımcı yaklaşımımızdan vazgeçmeden yolumuzda ilerleyeceğiz.
Kadınların erkek egemen bir sektör olan enerji sektöründe daha fazla yer alabilmeleri için neler yapılmalı? Bu alanda kadınlara düşen rol nedir? Toplumsal değerler, kültür, eğitim ve iş dünyasının rolü nedir?
Toplumsal cinsiyet eşitliğinin ana akım haline getirilmesi; planlanan herhangi bir yasa, politika veya programın kadınlara olası etkilerinin göz önüne bulundurularak gerçekleştirilmesi ve kadınların güçlendirilmesi çok önemli. Enerji sektöründe kadınların daha fazla yer alabilmeleri için öncelikle sektörün röntgeninin çekilmesi gerekiyor. Firmalar ve iş alanları özelinde raporların hazırlanması ve durum tespiti elzemdir. Akabinde giriş seviyesinden itibaren tüm pozisyonlara kadınların entegrasyonu için şirket içi ve sektörel eğitimler ile çalışan ve iş verenlerin bilinç seviyesi yükseltilmeli.
TWRE’nin öncü enerji firmaları ile yapmaya başladığı gibi teknik ve pratik eğitimler ile genç kadınların sektöre ve işe hazırlıkları sağlanmalı. Mentörlük, koçluk ve kariyer desteği ile tecrübeli kadınların kariyerinin başındaki kadınlara el vermeleri, sürekli eğitimler ile sektörel gelişimin yeni kuşak ile paylaşılması gerekli. Sektörel etkinliklerde uzman kadınların ağırlanması ve genel izleyici kitlesine ulaşması küçük ama büyük sonuçlar yaratacak bir adım. Kadınların sosyal ve ekonomik hakları ile eğitimlerin tüm bireylere verilmesi bizi birlikte güzel bir geleceğe taşıyacaktır. Cinsiyet eşit ortamda işveren ve çalışanların daha mutlu olacağı kesin. Kadınların “Cam Tavan” sendromu denilen yükselme korkularının atmasını için birbirilerini desteklemeleri ve takip etmeleri lazım. Ancak bu şekilde yönetim kurullarında daha çok kadın görebiliriz. Erkek patronların geleneksellikten uzaklaşmaları yeni gelenlere eşit olarak fırsat tanıması ve deneyerek görmeleri gerekli. Liseden itibaren gerek meslek yüksekokulları gerek üniversitede henüz öğrenci olan kadınlarımıza staj imkânları ile sektöre alışmalarını ve sevmelerinin sağlanması şart.
Teşekkür ederim. Belirtmek istediğiniz farklı bir nokta varsa alabilirim...
Tüm bu söylediklerim ve daha fazlasını biz bir avuç kadın olarak gerçekleştiremeyiz. Cinsiyet eşitliği ve kadın istihdamı sektörel bir hareket haline gelmelidir. Biz gönüllü olarak TWRE ekseninde ürettiğimiz fikir ve projelerin sektörün özel ve kamu paydaşları tarafından takip edilmesi ve desteklenmesini arzu ediyoruz. Kadın çalışanların teşvik edilmesi ve desteklenmesi, kadınların aile ve toplum içinde daha üst ve yetkin konumlara ulaşması toplumumuzun ve ülkemizin gelişmesine önemli katkılar sağlayacaktır. Unutmayın kadın güçtür kadın enerjidir.
Sabiha KÖTEK - Enerji Günlüğü
