Enerji Günlüğü – Egzoz gazı emisyonlarını azaltmak için ölçüm ve sınır değerleri yeniden belirlendi, ayrıca benzin ve motorin kalitesi çevresel koşullara uygun olarak yeniden düzenlendi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, trafikte seyreden motorlu kara taşıtlardan kaynaklanan egzoz gazlarının neden olduğu hava kirliliğinin etkilerinden canlıları ve çevreyi korumak, egzoz gazı kirleticilerinin azaltılmasını sağlamak, ölçümler yaparak kontrol etmek ve motorlu araçlarda kullanılacak benzin ve motorin türlerinin teknik özellikleri ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla bugünkü Resmi Gazete’de bir yönetmelik yayınladı.
Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü ile Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliğine göre, motorlu taşıtların egzoz gazı emisyonlarının ölçüm esasları ve sınır değerleri çevre duyarlılığı ile yeniden belirlendi ve benzin ve motorinlerin kalitesi AB direktifleri doğrultusunda yeniden düzenlendi.
EGZOZ GAZI EMİSYON ÖLÇÜM ESASLARI VE SINIR DEĞERLERİ
Potzitif ateşlemeli benzin motorlu taşıtlarda, gelişmiş bir emisyon kontrol sistemi ile kontrol edilmeyen egzoz gazı emisyonlarında, Motor yüksüz rölanti devrinde iken ölçülen egzoz gazındaki karbonmonoksit miktarı 1/10/1975 den önceki taşıtlar için %6, 1/10/1975-1/10/1986 arasındaki taşıtlar için %4.5, 1/10/1986 sonraki taşıtlar için %3.5 sınır değerini geçemeyecek.
Gelişmiş bir emisyon kontrol sistemi ile kontrol edilen egzoz gazı emisyonlarında ise, Lambda değeri 1±0,03 aralığında olmak kaydıyla ölçülen karbonmonoksit miktarı, Yüksek Rölantide (≥ 2000dakika–1) Taşıt üreticisinin belirlediği bir CO miktarı yok ise en fazla %0.3, 2003 model yılından itibaren en fazla %0.2 olacak. Rölantide (<2000 dakika–1) ise, taşıt üreticisinin belirlediği bir CO miktarı yok ise en fazla %0.5,2003 model yılından itibaren en fazla %0.3 olacak.
LPG, CNG VEYA LNG KULLANAN POZİTİF ATEŞLEMELİ MOTORLU TAŞITLAR
Ayrıca, yanma sisteminde LPG, CNG veya LNG kullanan ve egzoz sisteminde katalitik dönüştürücü ve benzeri emisyon kontrol donanımı olan/olmayan pozitif ateşlemeli motorlu taşıtların egzoz gazı emisyonu ölçümü LPG, CNG veya LNG ile de tekrarlanmalı ve lambda değeri 1±0,03 aralığında olmak kaydıylakarbonmonoksit miktarı yukarda verilen sınır değeri geçemeyecek.
SIKIŞTIRMA ATEŞLEMELİ DİZEL MOTORLU TAŞITLAR
Sıkıştırma ateşlemeli dizel motorlu taşıtların egzoz gazı emisyon ölçümünde yüksüz rölantiden kesme hızına kadar gaza basılarak egzoz gazının duman koyuluğu ölçümü yapılır. Mekanik pompalı taşıtlarda, ölçümler öncesinde taşıtın püskürtme pompasında bulunması gereken mühür kontrol edilir. Ölçüm, taşıtın ön hazırlığı olmaksızın da yapılabilir, ancak güvenlik nedeniyle motorun ısınmış ve mekanik durumunun tatmin edici durumda olduğu kontrol edilir. Dizel motorlu taşıtlarda, absorpsiyon katsayısı Normal emişli dizel motorlarda 2,5 m-1, Aşırı doldurmalı dizel motorlarda ( Turbo Şarjlı ) 3,0 m-1, 2010 yılından sonra üretilmiş dizel motorlarda 1,5 m-1 sınır değeri geçemeyecek. En son üç serbest ivme çevriminin aritmetik ortalaması sınır değeri aşıyorsa, taşıtlar başarısız kabul edilecek.
EGZOZ GAZI EMİSYON ÖLÇÜM SONUÇLARI
Sadece egzoz gazı emisyon ölçüm sonucu uygun olan taşıt sahibine, sadece Bakanlık tarafından bastırılan egzoz gazı emisyon ölçüm pulu ve egzoz gazı emisyon ruhsatı, bedeli karşılığında verilecek.
EGZOZ GAZI EMİSYON ÖLÇÜM PULU VE MOTORLU TAŞIT EGZOZ GAZI EMİSYON RUHSATI
Yetkili istasyonlara İl Müdürlüklerince verilen pul ve ruhsatların bedeli her yılın Aralık ayında Bakanlıkça belirlenecek. Taşıtın el değiştirmesi ve plaka değişimi durumunda egzoz gazı emisyon ölçüm pulunun geçerlilik süresi değişmeyecek. Yılsonu itibariyle istasyon yetkilisine ait işlem görmemiş pul ve ruhsatların takip eden yılda kullanılabilmesi için, fark bedelinin her yıl Ocak ayında belirlenmesi gerekiyor.
Ölçüm sonucu uygun çıkmayan taşıt için ayrılan ve otuz gün içinde alınmayan pullar ile pul yapıştırılacak yeri kalmayan ruhsatlar, il müdürlüğü tarafından en az biri şube müdürü, biri teknik personel olmak üzere toplam 3 personel huzurunda yakılarak veya kesilerek imha edilecek, tutanak altına alınacak ve tutanak il müdürlüklerinde saklanacak.
EGZOZ GAZI EMİSYON ÖLÇÜM YETKİ BELGESİ
Gerekli belgeler ile birlikte istasyonun bulunduğu yerdeki il müdürlüğüne müracaat edilecek. Müracaatı takiben il müdürlüğü tarafından istasyon yerinde incelenecek. Gerekli şartların sağlanması halinde, istasyon yetkilisi ve il müdürü arasında bir yıl süreli protokol imzalanacak. Belgenin geçerlilik süresi düzenlendiği tarihten itibaren üç yıl olacak. Protokoller, egzoz gazı emisyon ölçüm yetki belgesinin geçerlilik süresi dikkate alınarak, her yıl Ocak ayında yeniden düzenlenecek veyetki belgesi sadece bir istasyon için geçerli olacak. İstasyonun isim veya adresinde değişiklik yapılması durumunda, yeniden protokol yapılacak ve yeni egzoz gazı emisyon ölçüm yetki belgesi düzenlenecek.
YETKİLİ SERVİS İSTASYONLARINA AKREDİTASYON ŞARTI
Sabit yetkili servis istasyonlarından 31/12/2016 tarihinden sonra, TSE Belgesi yerine, egzoz emisyon ölçüm prosedürünü de içine alacak şekilde Türk Akreditasyon Kurumundan alınmış akreditasyon belgesi ve kapsamı istenecek.
EGZOZ GAZI EMİSYON ÖLÇÜM CİHAZLARI KRİTERLERİ
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca yayımlanmış bulunan yasal metroloji mevzuatı kapsamında; ilgili teknik düzenlemesine göre tip onayları alınmış, muayene işlemleri, muayene işaretleri ve/veya damgalama işlemleri yapılmış ve onaylanmış veya muayene kuruluşu ile işlemleri tamamlanmış olarakpiyasaya arz edilen ve/veya kullanıma sunulancihazların Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca yayımlanan yasal metroloji mevzuatı kapsamında muayenelerinin yaptırılarak damgalattırılması gerekiyor. Ölçüm cihazına üreticisinin belirlediği ekipman dışında; ek ekipman, hortum, filtre gibi emiş hattını bozacak ve egzoz gazına ilaveten hava çekecek herhangi bir ek düzenleme yapılamayacak.
YÜKÜMLÜLÜKLER
Egzoz gazı emisyon ölçüm sonucu, sınır değerlere uygun çıkmayan taşıt sahibi, taşıtının gerekli bakımını ve egzoz gazı emisyon ölçümünü otuz gün içerisinde yaptırmakla ve bu Yönetmelikle belirlenen standartları sağlamakla yükümlü. Taşıt sahibi otuz gün içerisinde aynı istasyonda ilk ölçümden sonra yapılacak en fazla 2 ölçüm için ücret ödemeyecek. 3 üncü ölçümden sonra ölçüm ücreti tam olarak alınacak.
İstasyon yetkilisi egzoz gazı emisyon ölçüm cihazından aldığı çıktının diğer nüshasını, ölçüm istasyonunda bilgisayar ve yazılı ortamda iki yıl süre ile saklamakla yükümlü. Kendisine ait yetki belgesini başka bir işletmeye veremeyecek, kullandıramayacak veya başka bir işletmeye ait pulları kullanamayacak. Egzoz gazı emisyon ölçümü için, yetkili her egzoz gazı emisyon ölçüm istasyonunda gerekli nitelikleri taşıyan en az iki ölçüm personeli çalıştırmak zorunda.
DENETİM VE YAPTIRIMLAR
Denetimlerde egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırılmadığının ve/veya egzoz gazı emisyon ölçüm sonuçlarının bu Yönetmelikte belirtilen sınır değerlere aykırı emisyona sebep olduğunun tespiti halinde, taşıt sahibine idari para cezası verilecek. İdari yaptırım kararı ve ilgili tebligat işlemleri denetimin yapıldığı il müdürlüğünce yürütülecek. Denetim yetkililerince yapılan denetim sonuçları altı aylık periyotlarla Bakanlığa bildirilecek.
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ ENVANTERİNDE BULUNAN TAŞITLAR
Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde bulunan motorlu kara taşıtlarının egzoz gazı emisyon ölçümleri, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait egzoz gazı emisyon ölçüm cihazları ile yapılacak. Sonuçlar garnizon komutanlarınca yılda bir kez il müdürlüğüne gönderilecek. Egzoz gazı emisyon ölçüm bilgileri, ölçümü yapılan her taşıt için il müdürlüklerinden bedelsiz olarak temin edilen motorlu taşıt egzoz emisyon ruhsatına işlenecek. Ayrıca, egzoz gazı emisyon ölçüm pulu verilmeyecek.
MOTORLU TAŞITLARDA KULLANILAN BENZİN VE MOTORİN KALİTESİ UYGULAMA ESASLARI
Aşağıdaki tablolardaki verilerle, Çevresel koşullara uygun benzin ve motorinin ithalat, temin ve sunumuna müsaade edilecek:
Cinsi: Benzin
Parametre(1) Birim Limitler(2)
Minimum Maksimum
Araştırma Oktan Sayısı 95(3) -
Motor Oktan Sayısı 85 -
Reid Buhar Basıncı, Yaz Dönemi(4) kPa - 60,0(5)
Distilasyon:
-100oC’de buharlaşma %v/v 46,0 -
-150oC’de buharlaşma %v/v 75,0 -
Hidrokarbon Analizi
-Olefinler %v/v - 18,0
-Aromatikler %v/v - 35,0
-Benzen %v/v - 1,0
Oksijen İçeriği %m/m 3,7
Oksijenli Bileşikler
-Metanol %v/v 3,0
-Ethanol (stabilazör maddeler gerekli olabilir) %v/v 10,0
-Izo-propil alkol %v/v - 12,0
-Tersiyer-butil alkol %v/v - 15,0
-Izo-butil alkol %v/v - 15,0
-Eterler (Beher molekülde 5 ve ya daha fazla karbon atomlu) %v/v - 22,0
-Diğer oksijenli bileşikler(6) %v/v - 15,0
Kükürt İçeriği mg/kg - 10,0
Kurşun İçeriği g/l - 0,005
Cinsi:Motorin (Dizel Yakıt)
Parametre(1) Birim Limitler(2)
Minimum Maksimum
Setan Sayısı 51,0 -
15oC’de yoğunluk kg/m3 - 845,0
Distilasyon:
-% 95(v/v) geri kazanıldığı noktada oC - 360,0
Polisiklikaromatik hidrokarbonlar %m/m - 8,0
Kükürt içeriği mg/kg - 10,0
FAME (yağ asidi metil ester) içeriği – EN 14078 % v/v - 7,0(3)
İç su araçları dahil, karayolu dışında kullanılan hareketli makineler, tarım ve orman traktörlerinde azami kükürt miktarı 10 mg/kg olan yakıtın (gaz/petrol yağı) ithalat, temin ve sunumuna müsaade edilecek.
Avrupa Birliğinin 2011/63/AB, 2009/30/AT, 2003/17/AT ve 98/70/AT direktiflerinin bazı maddeleri esas alınarak düzenlenen bu Yönetmeliğin ilgili maddelerinin uygulanmasına yönelik, AB mevzuatına uygunluğun izlenmesi çalışmaları kapsamında her yıl Uyum Tablosu ve Uygulama Anketinde istenen bilgiler EPDK tarafından Bakanlığa gönderilecek.
