Enerji Günlüğü - Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), EPDK tarafından yapılan hesaplama yöntemi değişikliğiyle yüzde 48 artan spot elektrik tavan fiyatının Kasım ayından sonra da otomatik olarak artmaya devam edeceğini bildirdi.
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), spot elektrik piyasasında uygulanan tavan fiyatın belirlenme yöntemine ilişkin yapılan değişiklik konusunda bir açıklama yaptı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından 15 Ekim 2021 tarihinde yayımlanan Kurul Kararı ile Gün Öncesi Piyasasında (GÖP) ve Dengeleme Güç Piyasasında (DGP) elektrik tavan fiyat limitinin yüzde 50 artışla megavatsaat başına 1078 liraya çıkarıldığı belirtildi. Yeni tavan fiyatın 2.000 TL’yi aşmamak üzere içinde bulunulan takvim ayı esas alınarak 2 ay önceki takvim ayından itibaren geriye dönük 12 aylık dönemde GÖP’te oluşan piyasa takas fiyatı (PTF) ağırlıklı ortalamasının üç katı olarak belirlendiğine işaret edilen açıklamada “Bu kural 2020 yılı için aynı hesaplama yöntemi ve üst sınır ile PTF ortalamasının 2 katı olarak saptanmıştı. Üstelik bu tavan fiyat sadece 16-31 Ekim 2021 dönemini kapsıyor. Bu hesaplama yöntemine göre 1 Kasım tarihinden sonra tavan fiyat otomatik olarak artmaya devam edecektir” denildi.
KÖMÜR VE GAZ LOBİLERİ İDDİASI
EMO’nun açıklamasına göre PTF azami fiyat limiti 1 yıl öncesine göre yüzde 91.5, 14 Ekim 2021 tarihine göre de yüzde 50 oranında arttı. “Acaba ne değişti de AKP iktidarı güç kaybettiği bu dönemde, elektrik fiyatının artmasına neden olacak, böyle bir artışa razı olmuştur” sorusuna yer verilen açıklamada “Bir süredir ithal kömür ve doğalgaz santrallarının artan enerji fiyatları ve döviz kurları nedeniyle kârlılık oranlarının azalması üzerine, tavan fiyat artışı için lobi faaliyetleri yürüttükleri biliniyordu. Siyasi iktidar kömür ve doğalgaz lobilerinin oyuncağı haline düşmüştür; ya özel üretim şirketlerinin her isteğine boyun eğerek pahalı elektrik ya da tekrar enerji kesintilerine başlamak ikilemi içerisindedir” ifadesine yer verildi.
“ARZ GÜVENLİĞİ ŞİRKETLERE BIRAKILDI”
2021 yılı için elektrik tüketimini yüzde 51 oranında doğalgaz ve ithal kömür santrallarından karşılandığına dikkat çekilen açıklamada şöyle denildi:
“98 bin 788 megavat (MW) kurulu gücümüz olmasına rağmen, 50 bin MW tüketimin üstünde neden enerji kesintileri yapıldığı daha net ortaya çıkmaktadır. Bu düzenleme ile elektrik üretmekten ve dolayısıyla Gün Öncesi Piyasasına katılım sağlamaktan kaçınan doğalgaz ve ithal kömürlü lisanslı elektrik üretim şirketlerini ikna etmek için PTF tavan fiyat limitlerinin yüzde 50 artırıldığı anlaşılmaktadır. Bu durum AKP iktidarı döneminde elektrik arz güvenliğimizin özel şirketler eline bırakıldığının da resmidir.”
KUR ARTIŞI ELEKTRİK FİYATINDA ETKİLİ
EMO’nun açıklamasında, kullanılan elektriğin fiyatını oluşturan iki temel ayaktan biri olan piyasa takas fiyatının (PTF) bu hesaplama yöntemi ile artacağı görüşüne yer verildi. Açıklamada, elektrik fiyatını oluşturan ikinci ana bileşen konumundaki Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması’nın (YEKDEM) katkısının dolar-$ bazlı ödendiği için elektrik birim fiyatlarının otomatik olarak kur artışına bağlı hale geldiği vurgusuna yer verildi.
“ENERJİ İŞİ KAMU ELİYLE YÜTÜRÜLMELİ”
Elektrik sektöründe üretim, dağıtım ve perakende satış faaliyetlerinin özel şirketlerin eline insafına terk edildiği görüşüne yer verilen EMO açıklamasında şöyle denildi:
“İçine sokulduğumuz durum ortadayken bir de kamu kurumu olan Türkiye Elektrik İletim A.Ş.’nin (TEİAŞ) özelleştirilmesinin konuşulması bile elektrik arz güvenliğimizin riske sokulması demektir. Şimdi EMO’nun yıllardır söylediği, enerjinin tek elden ve kamu eliyle yürütülmesi gerçeğiyle yüzleşme zamanıdır. Artık başarısız olduğu açıkça ortada olan özelleştirme politikalarına son vermenin, kamusal planlama anlayışı ile bütüncül bir kamulaştırma yapmanın zamanıdır.”
Enerji Günlüğü / ANKARA
