Enerji Günlüğü - Dünyanın tek yatakta en büyük ikinci Nadir Toprak Elementleri (NTE) rezervinin bulunduğu Eskişehir’de yıllık 570 bin ton NTE rafine edecek bir tesis kurmak için hazırlıklar sürüyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da düzenlenen Geleceğin Mineralleri Forumu’nda Eskişehir Beylikova’da bulunan rezerv ile ilgili uluslararası camiaya bir çağrı yaptı. Eskişehir’de yıllık 570 bin ton NTE rafine edecek bir tesis kurmayı planladıklarını kaydeden Bakan Bayraktar, “Afrika, Batı ve Orta Asya başta olmak üzere tüm ülkelerle iş birliğine hazırız. Aynı şekilde uzmanlarla tecrübelerimizi ve iyi uygulamalarımızı paylaşırken onlarla da iş birliğine hazırız” dedi.
Bakan Bayraktar, Forum kapsamında gerçekleştirilen Bakanlar oturumunda şunları söyledi:
TÜM ÜLKELER EMİSYON AZALTIYOR: Tüm ülkeler emisyonlarını azaltmaya çalışıyor, bunun için de birçok farklı temiz enerji teknolojisini çok yaygın olarak devreye almak gerekiyor. Bunların birçoğu da bakır, lityum, nikel, kobalt ve nadir toprak elementleri gibi kritik mineralleri kullanıyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİR POLİTİKALAR: Biz başarılı bir enerji dönüşümü için birkaç şey gerektiğini düşünüyoruz. Öncelikle politikaların süreklilik ve kesinlik arz etmesi, dolayısıyla hükümetlerle birlikte değişmemesi gerekiyor. Ayrıca duyarlı ve rasyonel politikalarla birlikte bir dizi kural ve düzenleme geliştirerek ilgili sektörlere ve finans kuruluşlarına doğru mesajları vermeli. Böylece bu alana finansman çekebilmeliyiz.
COĞRAFİ YOĞUNLAŞMA: İkinci husus, kritik minerallerin erişilebilirliği ve ekonomik olması. Maalesef bugün birçok kritik mineral, güneş panelleri, rüzgar türbinleri ve elektrikli araçların hızla artan kullanımına yetecek kadar üretilmiyor. Birçok mineral az sayıda tedarikçiden geliyor. Kobalt, lityum ve nadir toprak elementlerine baktığımızda en büyük üç üreticinin, küresel arzın dörtte üçünden fazlasını kontrol ettiğini görüyoruz. Hatta bazen tek bir ülkenin, küresel üretimin aşağı yukarı yarısını yaptığını görüyoruz. Bu coğrafi yoğunlaşmanın, karmaşık tedarik zincirleriyle birleşerek yeni maden üretimi için gereken süreyi uzatması, bazı yerlerde kaynak kalitesinin düşmesi ve elbette toplumsal ve çevresel etkiler, maden arzının güvenilirliği ve sürdürülebilirliği noktasında endişe yaratmaktadır.
İŞ BİRLİKLERİ ÖNEMLİ: Meseleye bu perspektiften baktığımızda güçlü uluslararası ve bölgesel iş birliği büyük önem kazanıyor. İşte bu nedenle de bu etkinlik anlamlı olduğu kadar doğru zamanda gerçekleşmektedir.
ENSTİTÜ KURDUK: Bizim enerji dönüşümü öykümüze ve Türkiye’deki kritik mineral potansiyeline baktığımızda ise ülkemizin maden çeşitliliğinin yüksek olduğunu görüyoruz. Son yirmi senede madenciliğe çok yatırım yaptık. Maden ihracatımız da istikrarlı şekilde artıyor. 2020 yılında ülkemizin, ekonomimiz için de çok önemli olan bu alandaki potansiyelini incelemek amacıyla bir Nadir Toprak Mineralleri Enstitüsü kurduk. 2022’de ise Eskişehir’de dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementi rezervini bulduk. Burada yıllık 570 bin ton nadir toprak elementi rafine edecek bir tesis kurmayı planlıyoruz.
