Enerji Günlüğü - SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi’nin hazırladığı ‘Türkiye Enerji Dönüşümü Görünümü 2024’ raporu açıklandı. SHURA Direktörü Alkım Bağ Güllü raporu değerlendirirken, Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerindeki iddialı artışın enerji dönüşümündeki kararlılığı gösterdiğini ancak fosil yakıtlarla ilgili projeksiyonların güncellenmemesinin belirsizlik yarattığını ifade etti.
Öncelikle uzun vadeli stratejilerin açıklığa kavuşturulması gerektiğini vurgulayan Alkım Bağ Güllü, “Türkiye’de halihazırda sadece elektrik sektörünün dönüşümü için yıllık 15 milyar dolarlık yatırım ihtiyacı bulunuyor. Bu finansmanın sağlanabilmesi için piyasalarda şeffaflık ve öngörülebilirlik hayati önem taşıyor” dedi.
Türkiye 2024’te enerji dönüşümünde önemli adımlar atarken mevcut politika ve uygulamaların kapsamı ve etkisi üzerine yeni soruların gündeme geldiğini kaydeden Güllü “Enerji sektörünün dönüşümünün olası jeopolitik gelişmelerden olumsuz etkilenmeden başarılı olabilmesi için kararlı, uzun vadeli ve bütüncül bir yaklaşıma ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.
İTHAL FOSİL YAKITA BAĞIMLILIK
Yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam elektrik kurulu gücü içindeki payının 2024 yılında yüzde 59’a ulaştığını kaydeden Alkım Bağ Güllü, toplam elektriğin yüzde 46’sının bu tesislerde üretildiğini anlattı. Yenilenebilir enerji üretiminde önemli gelişmeler kaydedilmesine rağmen Türkiye’nin toplam enerji tüketiminde ithal fosil yakıtlara olan bağımlılığın büyük oranda devam ettiğinin altını çizdi.
ENERJİ YOĞUNLUĞU DÜŞÜYOR
SHURA Enerji Dönüşümü Görünümü Raporu’na göre 2024’te enerji verimliliğinde iyileşme hızlandı ama 2053 net sıfır hedefi için uzun dönemde yıllık yüzde 3 iyileşmenin sürdürülmesi gerekiyor. Rapor, hem enerji verimliliğinin artırılması, hem de karbonsuzlaşmanın hızlanması için elektrifikasyonun önemini vurguluyor. Elektrikli araçlar ulaştırmada, ısı pompaları ısıtma ve sanayide verimliliği artıracak ve karbon salımını azaltacak başlıca teknolojiler olarak öne çıkıyor.
FİNANSMAN İÇİN KOORDİNASYON ŞART
SHURA Raporu’nda “Güneş ve rüzgar enerjisi pek çok ülkede artık teşviğe ihtiyaç duymadan hayata geçebilecek durumda” ifadesi yer aldı. Yeni kapasite artışlarının ağırlıklı olarak yenilenebilir kaynaklarından gelmeye devam edeceğine değinilen Rapor’da “Ancak, dönüşümün şebeke altyapısı, elektrifikasyon ve yeni teknolojilere yönelik gereksinimleri dikkate alındığında, bu süreç için gerekli finansman ihtiyacı her zamankinden daha kritik hale geliyor” ifadelerine yer verildi.
Türkiye’nin net sıfır karbon hedefine ulaşmak için yıllık yatırım tutarının geçmiş dönemdeki enerji yatırımları ortalamasının 2,5 katına ulaşması gerektiği vurgulanırken “Bu doğrultuda, uluslararası kaynaklara erişimi ve kaynak çeşitliliğini artıracak, koordinasyonu sağlayacak merkezi bir yapılanmanın oluşturulması ve kamu öncülüğünde bir yeşil finansman stratejisi hazırlanması, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu kaynaklara erişimi için önemli olacak” denildi.
Türkiye Enerji Dönüşümü Görünümü 2024 Raporu’ndan notlar:
1 - 2024’te yenilenebilir enerji kaynakları elektrik kurulu gücünün yüzde 59’unu, elektrik üretiminin yüzde 46’sını oluşturdu
2 - Devreye alınan yeni elektrik kapasitesinin de yüzde 99’u yenilenebilir enerji santrallerinden geldi
3 - Yenilenebilir enerji kurulu gücü geçen yıl toplam 68,8 GW’a ulaştı
4 - Türkiye’nin enerji ürünleri ithalatı 2024’te 65,6 milyar dolar, enerji kaynaklı dış ticaret açığı ise 49 milyar dolar oldu
5 - 2024’te Türkiye’nin enerji dönüşümünde önemli adımlar atıldı, ancak fosil yakıtların azaltılmasına yönelik hedef ve politikalar belirsizliğini koruyor