Enerji Günlüğü - Kıbrıs Rum Cumhuriyeti ve Lübnan doğal gaz konularında gelecekteki işbirliği için görüşmek üzere anlaştılar. Ancak Lübnan ile İsrail arasında diplomatik ilişkinin olmaması Güney Kıbrıs ile Lübnan arasındaki enerji dostluğuna engel olabilir.
Naturalgaseurope sitesinde Karen Ayat imzalı bir analizde Kıbrıs ve Lübnan arasında gelecekte kurulabilecek enerji ortaklığı değerlendiriliyor. Analizde genel olarak şunlar dile getiriliyor:
İKİ DOĞU AKDENİZ ÜLKESİ DE DENİZLERİNDE BOL MİKTARDA DOĞAL GAZ KAYNAKLARINA SAHİP
Güney Kıbrıs Rum Cumhuriyetindeki doğal gaz ve petrol arama çalışmalarını Amerikan Noble Energy şirketi yürütüyor. Şirket Güney Kıbrıs münhasır ekonomik bölgesindeki Afrodit adıyla bilinen 12. Parselde önemli oranda doğal gaz keşfetti. Noble Enerji 12. Parselde % 70, İsrail ortakları Delek ve Avner ise % 30 paya sahip.
Güney Kıbrıs münhasır ekonomik bölgesindeki 2,3 ve 9. Parseller ENI ve KOGAS konsorsiyumu tarafından; 11. ve 12. Parseller Fransız Total şirketi tarafından işletilecek. Şirketler keşif çalışmalarına 2014’ün sonu ile 2015’in başı arasında başlamayı umuyorlar. Ayrıca Güney Kıbrıs’ın kıyısındaki Vassilikos bölgesinde inşa edilecek olan multi-milyarlık LNG tesislerinin yapımına da istekli olduklarını belirttiler.
LÜBNAN POLİTİK ENGELLER NEDENİYLE ENERJİ KAPASİTESİNİ KULLANAMIYOR
Lübnan’ın da zengin doğal gaz yataklarına sahip olduğu düşünülüyor. Sismik araştırmalar bunu böyle düşünmemizi sağlıyor ama Lübnan politik engeller nedeniyle bu kapasitesini kullanamıyor. İç karışıklıklar, güçlü bir kabinenin olmayışı, komşuda yaşanan iç savaş ve İran ve Suudi Arabistan gibi yabancı güçlerin müdahaleleri nedeniyle oluşan bir dizi kaos, Lübnan’ın enerji istemlerinin gerçekleşmesini tehdit ediyor.
LÜBNAN’IN DOĞAL GAZA ŞİDDETLE İHTİYACI VAR
Lübnan’ın bu gaza şiddetle ihtiyacı var. Lübnan Maliye Bakanlığının bildirdiğine göre, ülkenin kamu borcu bu yılın ikinci çeyreği sonunda 60 milyar dolar. Lübnan 1975-1990 iç savaşından bu yana her gün elektrik kesintisi sorunu yaşıyor. Lübnan Enerji ve Su İşleri Bakanı Gebran Bassil yakın zamanda ülkenin hidrokarbon zenginlikleri tahminlerini güncelledi. Buna göre ülkenin 95.9 trilyon m3 doğal gaz ve 865 milyon varil petrol rezervi var. Bu tahminler birkaç defa ertelenmiş olan ve 2014 Ocak ayında yeniden açılması beklenen lisans ihalesinin sismik araştırma verilerine dayanıyor.
Lübnan’da her biri 1.500 – 2.500 km2 olan on keşif parseli bulunuyor. Anlaşmazlık, bu parsellerin hepsinin birden mi yoksa tek tek mi ihaleye açılacağı noktasında.
2007’DE İMZLANAN DENİZCİLİK ANLAŞMASINI LÜBNAN ONAYLAMADI
Güney Kıbrıs ve Lübnan arasındaki Denizcilik anlaşması 2007 yılında imzalandı ve her iki ülkenin de münhasır ekonomik bölgelerini sınırlayan bu anlaşma Lübnan tarafından onaylanmadı. Buna rağmen iki ülke diplomatik ilişkilerini sürdürdüler ve gelecekteki enerji ortaklığı konusunda bu işe yarayabilir.
İKİ ÜLKENİN YAKINLIĞI NEDENİYLE İŞBİRLİĞİ YAPMALARI MANTIKLI
Lübnan Enerji ve Su İşleri Bakanı Gebran Basil son Güney Kıbrıs ziyaretinde meslektaşı George Lakkotrypis’e Lübnan’ın doğal gazının bir kısmını ihraç etmek için Kıbrıs’ın tesislerini kullanmayı düşündüğünü söyledi. Sadece 164.2 mil ile ayrılan iki ülkenin bu coğrafi yakınlıkları göz önüne alındığında çabalarını birleştirmeleri oldukça mantıklı.
Güney Kıbrıs ile Lübnan arasındaki nazik diplomatik ilişkiler iki ülkenin 2010 yılında denizcilik sınırlarını koruyan bir anlaşma imzalamalarını sağlarken, Lübnan ve İsrail Akdeniz’deki 850 km2’lik bir alan nedeniyle savaş halinde kaldılar. Lübnan ile İsrail arasında diplomatik ilişkinin olmaması Güney Kıbrıs ile Lübnan arasındaki enerji dostluğuna engel olabilir. Lübnan engellerini aşıp böyle bir aşamaya gelmeli ve İsrail de Doğu Akdeniz adasıyla çalışmaya karar vermeli.
Çeviri-Analiz: Sabiha KÖTEK
