Enerji Günlüğü - Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), bugün “Uygun Fiyatlı ve Adil Temiz Enerji Geçişleri için Stratejiler” (Strategies for Affordable and Fair Clean Energy Transitions) başlıklı yeni bir rapor yayınladı. Rapor, dünyanın 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşma yolunda ilerlemesinin nasıl ek yatırım gerektirdiğini, ancak aynı zamanda küresel enerji sisteminin işletme maliyetlerini, bugünkü politika ayarlarına dayalı bir yörüngeye kıyasla önümüzdeki on yıl içinde yarıdan fazla azalttığını gösteriyor.
“TEMİZ ENERJİYE GEÇİŞTE HIZLI HAREKET EDİLMELİ”
IEA İcra Direktörü Fatih Birol, “Veriler, temiz enerjiye geçişte ne kadar hızlı hareket edilirse, bunun hükümetler, işletmeler ve hane halkları için o kadar uygun maliyetli olduğunu açıkça ortaya koyuyor” dedi.
Birol değerlendirmesinin devamında, “Politika yapıcılar ve sektör liderleri bugün harekete geçmeyi ve harcama yapmayı ertelerse, yarın hepimiz daha fazla ödeme yapmak zorunda kalacağız. Yeni raporumuzda yer alan ve türünün ilk örneği olan küresel analiz, enerjiyi daha fazla insan için daha uygun fiyatlı hale getirmenin yolunun geçişleri yavaşlatmak değil hızlandırmak olduğunu gösteriyor. Ancak yoksul hane halklarının, toplumların ve ülkelerin yeni temiz enerji ekonomisinde bir yer edinmelerine yardımcı olmak için çok daha fazlasının yapılması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Raporda şu noktalar öne çıkıyor:
- Dünya genelinde tüketiciler 2022 yılında enerji için yaklaşık 10 trilyon ABD doları harcadı - kişi başına ortalama 1,200 ABD dolarından fazla.
- Temiz enerji teknolojilerinin her zaman fosil yakıt temelli teknolojilerden daha pahalı olduğu görüşü veriler tarafından desteklenmiyor.
- En temel eşitsizlik, bugün elektriğe erişimi olmayan 750 milyon insan ve temiz pişirme teknolojilerine ve yakıtlara erişimi olmayan 2 milyardan fazla insandır.
- Yenilenebilir enerjinin ötesinde Hindistan'da LED aydınlatma ve Çin'de elektrikli araçlara kadar uzanan örneklerle maliyet düşüşleri temel olarak inovasyon, hızlandırılmış dağıtım, ölçek ekonomileri ve politika desteğinden oluşan erdemli bir döngü tarafından yönlendirildi.
- Enerji sağlamanın tüm maliyetleri göz önünde bulundurulduğunda (örneğin işletme giderleri, önceki yatırımları geri ödeme ihtiyacı, finansman maliyetleri), 2050'ye kadar Net Sıfır Emisyon (NZE) Senaryosunun 1,5°C yolu, küresel bazda, bugünün politika ayarlarına dayanan Belirtilen Politikalar Senaryosundan (STEPS) daha az maliyetlidir.
- Günümüzde toplam tüketici enerji harcamalarının yaklaşık %50'si petrol ürünlerine, %35'i ise elektriğe gidiyor. 2035 yılına gelindiğinde, NZE senaryosunda, toplam enerji harcamaları içinde elektriğin payı %50'ye yükselirken, petrolün payı %25'e düşüyor.
- İklim değişikliği halihazırda dünyanın dört bir yanındaki yaşamları ve geçim kaynaklarını etkiliyor, yaşam maliyetleri üzerinde ek bir baskı oluşturuyor ve yoksul ve savunmasız topluluklar ön saflarda yer alıyor.
- Temiz enerji geçişlerinin faydalarının hayata geçirilmesi, gerekli olan daha yüksek seviyelerdeki ön yatırımların kilidinin açılmasına bağlıdır.
- Temiz enerji projeleri için finansman maliyetleri, özellikle çok daha yüksek sermaye maliyeti ile karşı karşıya olan yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerde önemli bir ek engeldir.