Enerji Günlüğü- Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (IRENA) yayımladığı “2024 Yılında Yenilenebilir Enerji Üretim Maliyetleri” raporu, sektörün rekor bir büyüme yılı geçirdiğini ve maliyet avantajını sürdürdüğünü ortaya koydu. Rapora göre, 2024 yılında küresel yenilenebilir enerji kapasitesine 582 gigavatlık (GW) rekor bir ekleme yapıldı. Bu rakam, 2023 yılına kıyasla yüzde 19,8’lik bir artışa işaret ediyor.
Bu artışla birlikte toplam küresel yenilenebilir kurulu gücü 4 bin 443 GW seviyesine ulaştı. 2024’te devreye alınan yeni santral projelerinin yüzde 91’i, en ucuz yeni fosil yakıtlı alternatife göre daha düşük maliyetle elektrik üretti.
GÜNEŞ VE RÜZGAR LİDERLİĞİ SÜRDÜRÜYOR
Rekor kapasite artışının lokomotifi, toplam artışın yüzde 77,8’ini oluşturan 452,1 GW ile güneş fotovoltaik (PV) santralleri oldu. Güneşi, 114,3 GW’lık yeni kapasite ile rüzgar enerjisi izledi. Çin, 276,8 GW güneş ve 79,4 GW rüzgar kurulumuyla küresel artışın büyük bir bölümünü tek başına gerçekleştirdi.
Maliyetler açısından karasal rüzgar, kilovatsaat (kWh) başına 0,034 dolarlık küresel ağırlıklı ortalama seviyelendirilmiş elektrik maliyeti (LCOE) ile en uygun fiyatlı kaynak olma konumunu korudu. Karasal rüzgarı, 0,043 dolar/kWh ile güneş PV ve 0,057 dolar/kWh ile hidroelektrik santralleri takip etti.
MALİYETLERDE HIZLI DÜŞÜŞ
Rapora göre, 2010 ile 2024 yılları arasında yenilenebilir teknolojilerde baş döndürücü maliyet düşüşleri yaşandı. Güneş PV maliyetleri bu dönemde yüzde 90 azalırken, karasal rüzgarda yüzde 70 ve denizüstü rüzgarda yüzde 62’lik düşüşler kaydedildi. Ancak 2023 yılına kıyasla güneş PV, karasal ve denizüstü rüzgar gibi bazı teknolojilerin maliyetlerinde hafif artışlar veya yatay bir seyir gözlendi. Bu durum, sektördeki arz-talep dengeleri ve tedarik zincirindeki olgunlaşma olarak yorumlandı.
DEPOLAMA TEKNOLOJİLERİ ÖNE ÇIKTI
Yenilenebilir enerjinin şebekeye entegrasyonunda kritik rol oynayan batarya depolama sistemlerinin maliyetleri de rekor seviyede düştü. 2010’dan 2024’e kadar batarya depolama maliyetleri yüzde 93 oranında azalarak 2 bin 571 dolar/kWh seviyesinden 192 dolar/kWh seviyesine geriledi. Bu düşüş, depolama teknolojilerinin yenilenebilir enerjiyle birlikte hibrit projelerde giderek daha fazla yer almasını sağlıyor.
FOSİL YAKIT MALİYETLERİNDEN BÜYÜK TASARRUF
IRENA raporu, yenilenebilir enerjinin ekonomik ve stratejik değerini de gözler önüne serdi. 2024 yılında yenilenebilir enerji kaynakları sayesinde küresel ölçekte yaklaşık 467 milyar dolarlık fosil yakıt maliyetinden kaçınıldı. Bu durum, yenilenebilir enerjinin sadece en düşük maliyetli yeni elektrik kaynağı olmadığını, aynı zamanda enerji güvenliği ve ekonomik istikrar için de kilit bir rol oynadığını gösteriyor.
ÖNÜMÜZDEKİ ENGELLER
Rapor, sektörün önündeki zorluklara da dikkat çekti. Jeopolitik gerilimler, tedarik zinciri darboğazları, yüksek riskli piyasalarda finansmana erişim zorlukları, izin süreçlerindeki gecikmeler ve şebeke altyapısındaki kısıtlar, maliyetlerdeki düşüşü yavaşlatabilecek riskler olarak sıralandı.
