Enerji Günlüğü - Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü Başkanı Volkan Özdemir, Türkiye’nin Rusya ile işbirliğine rağmen doğalgaz fiyatını düşüremediğini belirterek, piyasa koşulları gözetilerek bu konunun ele alınması gerektiğini söyledi.
Anadolu Ajansı ve Rus haber ajansı TASS işbirliğiyle düzenlenen Türk-Rus Enerji Uzmanları Toplantısı kapsamında düzenlenen ikinci oturumda TürkAkım Denkleme Girerken Türkiye Doğalgaz Piyasasının Çeşitlendirilmesi ve Değişen bir doğalgaz arenasında yeni dinamikler ele alındı. Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü Başkanı Volkan Özdemir yaptığı değerlendirmede, Türkiye'nin özellikle petrol fiyatlarının çok düşük olduğu dönemlerde bile 41-42 milyar dolar enerji ithalatı gerçekleştirdiğini belirterek, "Rusya ile iş birliğimiz var ama fiyatları düşüremiyoruz. Bu bizim eksikliğimiz. Türkiye piyasa koşullarını gözeterek bu konuyu ele almalı ve bir karar vermesi gerekiyor. Kamu özel sektör ortaklığıyla bir formülasyonun gerçekleştirilmesi, 2020'li yılların başında dönüşüm yaşamamız için bir fırsat sunuyor. Bu kapsamda, Türkiye'nin TürkAkım gibi bir projeyle Balkan piyasalarına çıkması önemli bir kazanım fakat iyileştirilmesi gereken başka unsurlar var" dedi.
TürkAkım'ın Türkiye'yi transit boru hatlarından kurtaracağını ve projenin Avrupa'ya gidecek ikinci ayağının Türkiye-Rusya ilişkilerinde önemli bir kazanç olduğunu söyleyen Özdemir, "Biz bu projelere gereğinden fazla anlam yüklüyoruz. Ticaret merkezi olmak uygun koşullar sağlanarak gerçekleştirilir, uluslararası projeler ondan sonrasında sürece eklenebilir. Türkiye'nin ticaret merkezi olması durumunda, Türk lirası üzerinden fiyatlandırma için önemli potansiyel ve fırsatlar var. Potansiyelimiz yüksek ama gerçekleşme yok” ifadesini kullandı.
TÜRKİYE DOĞALGAZ ARAMALARINA ODAKLANMALI
Doğu Akdeniz doğalgaz çalışmalarına da değinen Özdemir, uluslararası gaz piyasalarında Türkiye'yi "bypass" ederek Kıbrıs ve Cezayir rezervlerinin Yunanistan üzerinden Avrupa'ya gönderilmesi gibi hayal ürünü projelere 20 milyar dolar yatıracak şirketler bulunmadığını söyledi.
Kıbrıs açıklarında henüz kanıtlanmış bir gaz rezervi bulunmadığına da işaret eden Özdemir, Mısır açıklarındaki rezervlerde uluslararası şirketlerin aktif bir şekilde çalıştığını ve burada yapılacak üretimin ancak sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ile uluslararası piyasalara gönderilebileceğini anlattı.
Özdemir, bundan sonraki süreçte Türkiye'nin doğalgaz aramalarına ağırlık vermesi gerektiğini vurgulayarak, "Türkiye, aramalara odaklanıp 2020'nin ikinci yarısını hedefleyerek, gaz keşiflerinden sonra üretime geçmeye çalışmalı. Türkiye'nin uluslararası projelerden anlaması gereken üretim odaklı projeler olmalı. Maliyeti ne olursa olsun üretime odaklanmak durumundayız" ifadelerini kullandı.
AVRUPA İLE GAZ ENTEGRASYONU SAĞLANMALI
Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Başkanı Yaşar Arslan da TürkAkım ile enerji tüketimi yoğun olan Marmara Bölgesi'nin, daha düzenli ve kesintisiz bir gaz kaynağına kavuşmuş olacağını söyledi. Projede ikinci hattın ötesinde üçüncü ve dördüncü hatların inşa edilmesinin Avrupa ve bu bölgedeki tüm ülkelerin arz güvenliği açısından çok önemli olduğuna işaret eden Arslan, "Bu, enerjideki rekabetin gelişmesi açısından da çok önemli. Avrupa'yla elektrikte bütünleştik, bunu yapmışken gazda çalışamayacaksak çok bir anlamı olmayacak. Bu kapsamda, TürkAkım'la önümüzdeki süreçte yeni bir açılım gerektiği ortaya çıkıyor. Bu açılım sağlanmazsa Türkiye'de gazın yaygınlaşması önümüzdeki süreç için duracak gibi görünüyor." değerlendirmesinde bulundu.
Arslan, Türkiye’nin LNG konusundaki hamleleriyle ciddi bir altyapı hazırladığını ve bugün 34 milyar metreküplük LNG kapasitesine sahip olduğuna dikkat çekti. Türkiye'nin bu kapasiteyle Avrupa'da LNG ithalatında ikinci, dünyada da sekizinci sırada yer aldığını belirten Arslan, "Silivri ve Tuz Gölü'nde gaz depolama imkanları da hızla gelişti. Bu konuda yüzde 10'un üzerine çıktık. Yakın zamanda yüzde 20'lere yani 10 milyar metreküp gaz depolama kapasitesine erişeceğiz. Bu imkanlarla geçiş ülkesi konumundan ticaret merkezi konumuna gelmemiz gerekiyor. Bu merkezde oluşacak fiyatların da Türkiye'deki tüketicilere önümüzdeki süreçte çok olumlu imkanlar yaratacağını düşünüyorum” dedi.
DOĞALGAZ FİYATLARINDA İVEDİLİKLE YASAL ALTYAPI DEĞİŞTİRİLMELİ
Esgaz & İzmir Gaz Yönetim Kurulu Üyesi Arif Aktürk ise yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin gaz ithalatındaki yüksek fiyatlara dikkat çekerek, yasal alyapının acilen değiştirilmesi gerektiğini belirtti. Avusturya'nın Baumgarten doğalgaz merkezinde bin metreküplük gaz fiyatının yarın için 123,6 dolar olduğunu ve Türkiye’nin aldığı gazın bugünkü dolar kuru üzerinden bu fiyatın iki kat fazla yani 253 dolar civarında olduğunu ifade eden Aktürk, “Bu farkın kapanması için bundan sonra ivedilikle yasal altyapıyı değiştirmemiz gerekiyor. Bu şekilde devam edersek, önümüzdeki yıllarda da yüksek gaz fiyatlarıyla devam edeceğimizi düşünüyorum. TürkAkım teknik kısıtları kaldırmak açısından güzel fırsatlar yarattı. Bundan sonra hukuki ve ticari kısıtların ortadan kaldırılması gerekiyor” dedi.
Mehmet KARA - Enerji Günlüğü
