Enerji Günlüğü - Rusya, Hazar Denizi ve Kafkasya yoluyla Türkiye’ye ve Avrupa’ya doğalgaz ulaştıracak olan Trans-Hazar Doğalgaz Boru Hattı projesinin kıyı ülkelerinden birinin karşı çıkması halinde döşenmeyeceğini açıkladı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın özel işlerden sorumlu büyükelçisi İgor Bratçikov, Hazar Denizi’ne kıyı ülkelerinden birinin karşı çıkması durumunda denizin dibinden boru hattının döşenmesinin mümkün olmayacağını belirtti. Kazakistan'ın Aktau kentinde imzalanan Hazar Denizi'nin statüsüne ilişkin anlaşmanın Çevresel Etki Değerlendirmesi Protokolü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini kaydeden Bratçnikov, "Çevresel Etki Değerlendirmesi Protokolü'nde, boru hatlarının sadece anlaşmalarda belirlenen çevresel şartlara ve standartlara uygun olması durumunda döşenebileceği belirtiliyor. Bu protokol kilit öneme sahip" dedi.
Protokolün, Hazar'a kıyı 5 ülkeden her birine, tasarı aşamasındaki kapsamlı çevresel etki değerlendirmesine katılma hakkını verdiğini dile getiren Bratçnikov, "Petrol ve doğalgazın bir kıyıdan diğerine taşınması da doğal olarak bu protokolün kapsamı altına giriyor" diye ekledi.
PROJENİN ÖNÜNDE ENGELLER BULUNUYOR
Kısaca Trans-Hazar olarak da bilinen Trans-Hazar Doğalgaz Boru Hattı projesine göre Kazakistan’dan başlayacak hat, Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye ve Bulgaristan toprakları kullanılarak gerçekleştirilecek. Trans Hazar gazın Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması için Hazar’ın Azerbaycan ve Türkmenistan sahillerini birleştirecek. Tengiz (Kazakistan) Türkmenbaşı (Türkmenistan) Bakü (Azerbaycan) Tiflis (Gürcistan) Erzurum (Türkiye) üzerinden yılda 20-30 milyar metreküp doğal gazın ihracı öngörülüyor. Proje kapsamında yaklaşık 300 kilometrelik bir boru döşenmesi gerekiyor.
Yaklaşık 25 yıldır gündemde olan projenin gerçekleşmesinin önünde bazı engeller bulunuyor. Hazar Denizi'nin statüsünün bugüne kadar çözülmemesi, Azerbaycan'da yeni gaz yataklarının bulunmasının ardından Azerbaycan'ın da Türkmen projesinden bağımsız olarak Türkiye'ye gaz ihraç etmek istemesi bu engeller arasında yer alıyor. Ancak Hazar'ın altından boru hattın inşa edilmesi için Hazar'ın hukuki statüsünün belirlenmesine gerek kalmaksızın, hattın geçeceği ülkelerin rızasıyla projenin hayata geçebileceği belirtiliyor. AB içinse Rusya'yı bypass edecek olan bu projenin gerçekleşmesi önem arzediyor.
