HALUK DİRESKENELİ
Demokrat Parti Başkan adayı Hillary Clinton(68), 11-Eylül anma gününde rahatsızlandı, zatürre teşhisi kondu, ayrıca parkinson olduğu duyumları geldi. Seçim toplantıları iptal edildi. Hillary'nin seçim yarışına devam etmesi bundan sonra zor. Sağlık sorunları olan bir adayın başkan seçilmesi çok zor. Aday değişimi söz konusu olabilir. Bernie Sanders(74) bu seçime Demokrat adayı olarak devam edebilir mi? O da çok yaşlı.
ABD ekranlarında 26-Eylül gecesi Başkan adayları arasında TV tartışma programı (Debate) olacak. Daha sonra 9- Ekim ve 19- Ekim geceleri tekrar karşı karşıya gelecekler. Adaylar sorulara cevap verecekler, bu arada kendi aralarında atışacaklar. Arkasından yorumları okuyacağız. Donald Trump bir TV yıldızı, Kendine ait "Apprentice- Stajyer" isimli bizde benzeri yapılmış bir reality-show programı var. TV ekranında çok rahat.
TV ekranında yapılacak bir tartışma programında, sağlık sorunları olan Hillary Clinton'un bence hiç şansı yok. Hillary Clinton'un başedemediği özel eposta kullanımı, Benghazi olayları var. Bunlardan sıyrılması hiç te kolay değil. Sert bir dış politika politika güdüyor, her gün daha zor sevimsiz bir görüntü, söylem veriyor. Trump TV'de daha eğlenceli, daha hazırcevap, daha kolay doğaçlama yapıyor, hiçbir lafın altında kalmıyor.
Yazarınız ABD seçim öncesi kamu oyu yoklamalarına inanmıyor. Donald Trump %40-42 bandında, Hillary Clinton %46-48 bandında gözüküyor idi, ancak artık yoklamaların eşitlendiği görünüyor. Yoklamalarda bazan Trump'ın öne geçtiği gözleniyor. Sağlık haberlerinden sonra yoklamalar değişecek. Ref. http://www.realclearpolitics.com/
Hillary Clinton şu anki politikaların devamcısı olarak ortaya çıkıyor. Yeni birşey getirmiyor. Halbuki Donald Trump, ABD seçmeni için çok daha radikal kararları ortaya koyuyor. Bizlere ters gelse bile ABD seçmeni için çok cazip kararlar bunlar. Kayıtsız yabancı göçmenlerin yurtlarına iadesi, ABD orta bölgesindeki kömür madenlerinin daha çok işletilmesi, ABD seçmenine daha çok iş imkanı demek oluyor. Başlarda aday seçilseydi Bernie Sanders (74), Donald Trump için daha zor bir rakip olurdu.
Yabancı siyaseti takip etmeyi hep eğlenceli bulurum. En çok yabancı siyasileri alaya alan karikatürlere bakarım. Putin (63) hep üstü çıplak, kamuflaj yeşil askeri pantolonla sert tavırlı tarif edilir. Karikatüristler genelde Putin'i severler. Onu Batı liderleri karşısında denge figürü olarak görürler. Obama (55) zayıf, uzun, ince, siyah takım elbisesi içinde kocaman kulaklarla çizilir. Donald Trump (70), Hillary Clinton(68), Bernie Sanders(74) karikatürlerini keyifle izlerim.
Hangi politikacı hangi konuda rahatsızlık duymuşsa, karikatüristler o konuyu abartırlar, özellikle öne çıkarırlar. Donald Trump'ın saçları, küçük elleri, şişmanlığı, Hillary Clinton'un büyük basenini örten pantalonları, çıkık elmacık kemikleri, Bernie'nin ilerleyen yaşı. Karikatüristlerin sert acımasız mizah anlayışına siyasette dayanıklı olmak gerek. Trump'un derisi kalın. Karikatüristlere ilgisiz umursamaz olmaktan başka yapacak birşey yok. Siyasette bütün bunlara alışmak lazım.
ABD politikalarının kayıtsız şartsız destekçisi olduğu için İngiltere eski Başbakanı Tony Blair fino köpeği olarak çizilir-di. Bir sonraki Başbakan David Cameron, bir konuşmasında kazara telaffuz ettiği için, kafasına "prezervatif" giydirilmiş olarak çizil-di. Yeni kadın Başbakan Theresa May(59), karga burnu, kambur sırtı, feminist tavırları, üstüne dar gelen komik giyimi, leopar desenli kısa topuk ayakkabıları ile karikatürlerde görünüyor.
İngiliz bulvar gazetesi DailyMail’de bir haber çıktı. Donald Trump'ın üçüncü ve son eşi Slovenya 1970 doğumlu Melanie Trump (46) için, 1996'da ABD'ye geldikten sonra bir süre model/eskort olarak çalıştığı yazılmış. Donald Trump omuz silkti "Bu benim değil, Melanie'nin konusu" dedi. Melanie Trump ise gazete hakkında 150 milyon ABD dolar yalan haber tazminatı açtı. DailyMail bir süre sonra kendini tekzip etti, "Melanie eskort değil, legal model olarak çalıştı" diye düzeltme yaptı.
Karikatüristlerin çizme, yani ifade özgürlüğü var, onların ifade özgürlüğünü engelleyebilmek Batı demokrasilerinde mümkün değil. AngloSaksonların espri ve şaka yapma anlayışları çok geniş. Cumhuriyetçi Başkan adaylarının canlı TV tartışma programlarından birinde genç aday Mario Rubio (45), rakibi Donald Trump (70) hakkında "Elleri çok küçük" dedi. ABD kültüründe "bel altı ima- espri" anlamına geliyormuş. Trump hiç üstüne alınmadı, 3-evlilik yapmış, 5-çocuk sahibi olmuş. Trump, "Ellerim küçük diye atıfta bulundular ama o tür bir algıya gerek olmayacak kadar büyük benimki", dedi. Belden aşağı konuşmak Cumhuriyetçilerde çok normal.
Donald Trump için söylenen bu laf ağızdan bir kere çıktı, orda kalmadı, bu işin esprisi devamlı yapıldı, karikatüristler bu lafı çok sevdiler, çok sayıda karikatürde işlendi, en son çıplak Trump heykelleri yapıldı, bir sabah ABD'nin çeşitli parklarına gizlice yerleştirildi. Trump ABD Başkanı olabilir mi? Evet, Kasım 2016 seçimlerinde başkan seçilebilir. Hollywood yıldızı Ronald Reagan eğer ABD Başkanı olmuş ise, işadamı Donald Trump haydi haydi olabilir, olur.
Trump, ABD için dış dünyadan daha uzak izole, daha kendi içine dönmüş, yabancı topraklarda macera aramayan bir siyaset vaad ediyor. Suriye, Irak, Afganistan savaşları bir süre çevre ülkelerinin problemi olacak. ABD buralarda kara harekatından çekilecek. Cumhuriyetçi parti destekçisi Amerikan silah üreticileri bizim coğrafyaya bol konvensiyonel silah satacaklar. Güney sınırımızdaki savaş ile başbaşa kalacağız.
ABD'ye girişler zorlaşacak. ABD Vizesi almak zorlaşacak, orda iş yapmak zorlaşacak. Enerji santral ekipman satışlarında bir problem olmaz. Paranız varsa, finans bulabiliyorsanız, ABD üreticileri size her zaman gaz türbini, buhar türbini, buhar kazanı, yazılım, tasarım satarlar. Ancak kontrat görüşmelerini ABD içinde yapmanız zorlaşır.
Bu kadar karikatür, resim, heykel bakarsınız Donald Trump için işe yarar, Donald Trump seçimleri kazanır, herhalde bizler de çok eğleniriz. Hillary Clinton'un ciddi sağlık sorunları bu durumu kolaylaştıracak gibi görünüyor. TV ve sosyal media'yı iyi kullanan Donald Trump yaklaşan Kasım 2016 ABD Başkanlık seçimlerini kazanabilir. Bizlere de her gün yaz yaz bitmez konular çıkar.
Haluk Direskeneli - Enerji Günlüğü / 13 Eylül 2016