Enerji Günlüğü - Trans Adriyatik Boru Hattı Projesi’nin dünü, bugünü ve yarınını değerlendiren TAP Genel Müdürü Kjetil Tungland, Hazar gazını Batı Avrupa’ya taşıma yolundaki yarışın artık son aşamaya geldiğini dile getirdi. Bölgedeki bu gelişmelerin dünya piyasasına paralel olarak ilerlediğini söyleyen Tungland, günümüzde enerji piyasasının görülmemiş biçimde hızla değiştiğine dikkat çekti. 2013 yılına girildiğinde enerji piyasalarının oldukça hareketli olduğu değerlendirmesinde bulunan Tungland, “Pek çok Avrupa ülkesi nükleer konusunda önceki taahhütlerinden geri adım attı ve yenilenebilir enerji kaynakları konusunda cesaretleri kırıldı. Uzun vadede küresel doğalgaz piyasası olumlu yönde seyrediyor. ABD’deki kaya gazı çalışmaları enerji fiyatlarını düşürdü ve ekonomik kalkınmaya yardımcı oldu. Kaya gazı Avrupa’da aynı etkiyi yapmasa da kıta, gaz arzı kaynaklarının çeşitlendirilmesine bir adım daha yaklaştı” diye konuştu.
Hazar gazını Avrupa pazarına taşıyacak olan Güney gaz koridorundaki gelişmelerin, bu enerji arzı adına bir anahtar olma niteliği taşıdığını kaydeden Kjetil Tungland, 2012 yılında Güney gaz koridoru ve özellikle de Trans Adriyatik Boru Hattı’nın belirli kısımlarında önemli gelişmeler yaşandığını belirtti. Tungland, 2012 yılı içinde yaşanan gelişmeleri şöyle dile getirdi: “Şubat ayında, Şah Deniz Konsorsiyumu tarafından alternatifler arasına alınan ilk boru hattı ünvanını aldık ve Hazar gazını İtalya’ya kadar ulaştıracak projenin müzakerelerine başladık. Haziran ayında ise Azerbaycan ve Türkiye arasında, Hazar gazını Yunanistan sınırına kadar güvenle taşıyacak olan Trans Anatolian Pipeline (TANAP) konusunda uluslararası bir anlaşma imzalandı.
Şah Deniz Konsorsiyumu’yla işbirliği mükemmel derecede yürüyor. Yine Haziran ayında, konsorsiyum ortaklarıyla TAP arasında yapılan İşbirliği Anlaşması’nı Ağustos ayında, TAP’ı finanse edip potansiyel yüzde 50 ortaklığını sağlamlaştıran Harçlar ve Opsiyon Sözleşmesi takip etti. Eylül ayında İtalya, Yunanistan ve Arnavutluk hükümetleri projeye olan desteklerini açıkladı. Kasım ayında ise TAP’ın projeye seçilmesi durumunda Şah Deniz’in ortakları olan SOCAR, BP ve Total ile projenin nasıl yürütüleceğini tanımlayan bir ortaklık anlaşmasına imza atıldı. Aralık 2012’de de, Arnavutluk hükümeti projenin ulusal önemini TAP’a garanti altına aldı.”
2012 TAP için son derece önemli bir yıl olsa da, 2013’te daha önemli gelişmeler yaşanacağını söyleyen Tungland, “Arnavutluk’la yapılan Ev Sahibi Ülke Anlaşması’yla 2013 yılına önemli bir adımla başladı. Aynı anlaşmanın, en kısa zamanda Yunanistan’la da imzalanacağını umuyorum. Aynı zamanda, İtalya, Arnavutluk ve Yunanistan’la bir diğer mihenk taşı niteliği taşıyan başka bir anlaşma olan tam teşekküllü bir Hükümetler Arası Anlaşma’ya imza atıldı. Bu anlaşma, ev sahibi ülkeler arasında işbirliği için resmi bir temel oluşturacak. 31 Mart’ta Karar Destek Paketi’mizi onayladıktan sonra Şah Deniz Konsorsiyumu’nun, hangi hattın Hazar gazını taşımaya hak kazandığına karar vereceği Haziran ayına kadar bekleyeceğiz. TAP’ın seçildiğini varsayarak konuşacak olursak, önümüzde bizi bekleyen çok önemli gelişmeler olacak” diye konuştu. Şah Deniz Konsorsiyumu, boru hattıyla ilgili nihai kararını Eylül 2013’te verecek.
