Enerji Günlüğü - Greenway’in kendi öz kaynakları, TTGV ve TÜBİTAK’ın da destekleri ile Mersin/Toroslar’da kurulan, Türkiye’nin ilk Kule Tipi Yoğunlaştırılmış Güneş Enerjisi Santrali kurulumu tamamlandı. Ar-Ge çalışmaları, prototip geliştirme ve nihai tesis kurulumu 50 milyon dolarlık bir yatırımla gerçekleştirildi. Santral, 1500 evin enerji ihtiyacına eşdeğer olan 5 MW termal güç kapasitesine sahip.
Santral, kaynak olarak yalnızca su ve güneş ışığı kullanıyor. Güneş enerjisini kule üzerine odaklayarak yüksek sıcaklıklara ulaşılmasını sağlayan yansıtıcı özel cam aynalar ve zararlı madde içermeyen sistemin tek çıktısı ise yüksek basınçlı buhar. Greenway’in 7 yıllık Ar-Ge çalışmaları sonucunda geliştirdiği teknoloji, kolay kuruluma imkân veren Lego tipi tasarımı ve doğal kaynak kullanımı ile tamamen çevre dostu ve maksimum verimlilikle enerji üreten bir güneş santrali olarak dikkat çekiyor.
Güneş enerjisi sektöründe uzun yıllardır çalışmalarını sürdüren mühendis Serdar Erturan, Yılsan Yatırım Holding ve diğer küçük ortak ile kurulan Greenway Mersin Santrali tamamen yerli sermaye ile hayata geçirildi.Ar-Ge çalışmalarına 2005 yılında, kurulumuna ise 2012 yılının Mart ayında başlanan tesis, Serdar Erturan önderliğinde tamamen Türk mühendislerden oluşan bir ekip tarafından tasarlandı.
Projenin pilot aşamasındaki TÜBİTAK desteğinden sonra, 2011 yılında, Greenway, TTGV tarafından öncelikli alanlar kapsamında teknoloji geliştirme ve ticarileştirme faaliyetlerine sağlanan İleri Teknoloji Projeleri (İTEP) Programı sayesinde araştırma ve tasarım aşamaları tamamlanan çalışmaların pilot tesis ölçeğinde kurulumu, tasarımın doğrulanması ve gerekli modüllerinin tasarım ve imalatları yapılarak proje çalışmalarını sonuçlandırdı.
.jpg)
SANTRAL NASIL ÇALIŞIYOR?
Greenway’in Mersin’de kurulumunu tamamlamış olduğu Kule Tipi Yoğunlaştırılmış Güneş Enerjisi AR&GE Tesisi’nde,heliostat olarak adlandırılan 510 adet yansıtıcı, güneşi gün içerisinde uygun açılarla takip ediyor. Güneş ışınları yaklaşık 50 metre yüksekliğindeki bir kule üzerinde bulunan ve özel olarak tasarlanmış alıcıya yansıtılarak yüksek sıcaklık ve basınçlarda kızgın buhar elde ediliyor. Elde edilen bu kızgın buhar, konvansiyonel türbinlerde elektrik enerjisine dönüştürülüyor.
Tesisin en yenilikçi özelliği kablosuz iletişime sahip olması. Bu özellik dünyada başka hiçbir güneş santralinde bulunmamaktadır. Yazılımı ve donanımı Greenway tarafından özel olarak tasarlanan GreenBox kontrol kartı ile birimler kablosuz iletişim kuruyor. Green Box, astronomik bir algoritma ile belirli aralıklarda güneşin pozisyonunu hesaplıyor, aynaları uygun yöne çeviriyor ve gereken kalibrasyonları akıllı yazılım sayesinde yapıyor. Tesisin dünyadaki örneklerinden bir başka farkı da hibrit olarak tasarlanan özel sistemler içermesi. Dünyadaki örneklerde sistem bileşenleri ağır, taşınması kolay olmayan, metal aksamlardan oluşmaktadır.Greenway metal ve kompozit malzemeleri birlikte kullanılarak daha hafif, kolay montajı yapılabilir, Lego tipi bileşenler tasarlandı.
Girdisi güneş ve su, çıktısı ise yalnızca yüksek sıcaklık ve basınçta buhar olan sistemde kullanılan hiçbir malzeme çevreye zararlı değil. Sistem komponentleri üretilirken ve enerji üretilirken hiçbir zararlı madde kullanılmıyor. Sistem bileşenleri zararlı madde içermeyen metal, kompozit ve cam malzemelerden oluşuyor.Fosil yakıtlarla çalışan diğer santrallerde hem hammadde kirlilik oluşturmakta hem de enerji üretildikten sonra zararlı gazlar ve katı atıklar oluşmaktadır. Greenway Mersin CSP, tamamen çevre dostu ve yenilenebilir bir enerji kullandığı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilmiş “Çevresel Etki Değerlendirmesi’nden muaf” raporuna sahip.
.jpg)
.jpg)
Tesisi değerlendiren Greenway’in kurucu ortağı ve Proje Yönetim Direktörü Serdar Erturan, “Biz Mersin’de metal ve kompozit malzemelerin kombinasyonları ile hafif, dayanıklı, kolay taşınabilen, malzeme açısından hibrit bileşenler içeren bir sistem tasarladık. Sistemimiz doğalgaz çevrim santrallerine rahatlıkla entegre edilebilir. Böylelikle güneş varken güneşten enerji elde edilebilir, güneş yokken de doğalgaz devreye girer. Özellikle doğalgaz çevrim santralleri ile oluşturulacak bu hibrit tasarımlar, daha küçük ve verimli sistemlerin kurulmasına imkân verecektir” diye konuştu.
Erturan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ülkemizde ilk defa üretilen bu sistem, özel tasarımı ve yüksek verimliliği ile global pazarda öncü projelerdendir. Hedefimiz bu teknolojiyi Türkiye’den dünyaya sunmak ve global pazarda faaliyet gösteren öncü güneş enerjisi şirketlerinden biri olmaktır. Maliyeti daha rekabetçi seviyelere inen, teknolojik dışa bağımlılığı olmayan hibrid ve kompakt sistemler sayesinde yenilenebilir enerjiden, yüksek verimle ve uygun fiyatlarla enerji üretebiliyor.”
