Enerji Günlüğü - Kaya gazının (shale gas) dünya enerji pazarının gelişimini belirleyen bir faktör olmaya devam edeceği ve Türkiye’nin kaya gazı potansiyelinin umut verici olduğu ifade edildi.
Dünya Enerji Konseyi ve Accenture Strategy tarafından hazırlanan ‘Kaya Gazı Global Bir Fenomen’ başlıklı raporda geleceğin enerjisinin “kaya gazı (shale gas)” olacağı belirtildi.
Dünya Enerji Konseyi Genel Sekreteri Christoph Frei’ye göre kaya gazı dünya enerji pazarının gelişimini belirleyen bir faktör olmaya devam edecek. Rapora göre, Türkiye’nin kaya gazı potansiyeli “umut verici”.
Frei, kaya gazının doğal kaynaklar pazarı dinamiklerinde on yıllarca sürecek değişime neden olacağını vurguluyor. Dünyada hızla yayılan kaya gazının tüketiciler için ulaşılabilir fiyatlarda olduğunu söyleyen Frei, kaynakların güvenliği konusundaki endişelerin de azaldığına dikkat çekiyor. Frei sözlerini şöyle sürdürdü: “Şimdiye dek ABD kaya gaza pazarının şaşırtıcı direnci, kaya gazında bir patlama yaşanmasına sebep oldu. Her ne kadar başka ülkeler ABD’nin benzersiz özelliklerine sahip olmasalar da, onlar da LNG üretimini ve ihracatını öğrenecek; bu da enerji pazarının küresel dinamiklerini değiştirecek.”
GELECEĞİN ENERJİSİ KAYA GAZI MI?
Özellikle ABD’nin enerji tüketiminde önemli bir paya sahip olan kaya gazı (shale gas) için bugünlerde “Geleceğin enerjisi kaya gazı mı?” sorusu soruluyor.
Araştırmaya göre fiyatların istikrarsızlığına rağmen, büyüme boyutu ve hızı, sadece ABD’yi değil, kaya gazı üretiminde ABD’ye yakın bir potansiyele sahip olan Çin, Arjantin ve Cezayir gibi pazarları da etkiliyor. Çalışma ayrıca, Meksika, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Polonya ve Türkiye’de de kaya gazı potansiyelinin umut vadettiğine işaret ediyor.
ÜÇ KÜRESEL TREND
‘Kaya Gazı, Global Bir Fenomen’ araştırması üç küresel trende işaret ediyor: Buna göre, hali hazırdaki fiyat istikrarsızlığı nedeniyle sermayedarlar, ABD’deki gibi derin sondajlardan ziyade, daha esnek ve kısa vadeli yatırımlara yöneliyor.
İkinci eğilim ise kaya gazı operatörlerinin uluslararası büyümesini gösteriyor. Dünyanın dört bir yanındaki operatörler küresel fırsatların farkına vararak, Çin, Avustralya ve Arjantin gibi pazarlara yöneliyorlar ki bunun etkisi 2020 yılına gelmeden kendini hissettirecek.
Son eğilim ise birbirine bağlı pazarların durumunu ortaya koyuyor. Kimi ülkelerdeki arz fazlası, fiyatların normalleşmesine ve Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’nın üç bölgesel merkezini kapsayan pazarı daha küresel ve şeffaf hale getiren yapısal dönüşümlere yol açtı. Düşen petrol fiyatları ve Asya’nın azalan talebi, 2016’da Japon LNG’si ile İngiltere pazarları arasındaki fiyat marjının azalmasına neden oldu. Buna ek olarak, gelişen yerel kaynaklar nedeniyle, ABD’deki fiyatlar da düşük seviyelerde seyretti.
TÜRKİYE HENÜZ TEKNİK DONANIMA SAHİP DEĞİL
Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Başkanı Murat Mercan ise, Türkiye’nin henüz kaya gazı potansiyelini araştıracak teknik donanıma sahip olmadığını ancak bu konuda çalışmalar yürütüldüğüne dikkat çekti. Mercan, yapılacak araştırmalar sonrasında ortaya konulacak kaya gazı potansiyelinin Türkiye’nin enerji güvenliğinde ciddi bir rol üstlenebileceğini vurguladı.
