Enerji Günlüğü - (ÖZEL HABER - İlkyaz YENİDOĞAN) Türkiye’ye ithal edilen Çin menşeili güneş panellerinde yüzde 27-29 aralığında damping tespit edildi. Söz konusu ürünlerin ithalatına anti damping vergisi yolda. 

Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü, ithalatta haksız rekabetin önlenmesi yönetmeliği hükümleri çerçevesinde Çin Halk Cumhuriyeti’nde üretilmiş fotovoltaik (solar) panel ve modülleri (8541.40.90.00.14 GTİP) hakkında başlatılan damping soruşturmasına ilişkin ilişkin nihai bildirimi hazırladı. Bildirimde yer alan bilgilere göre söz konusu soruşturma, Türkiye’de güneş paneli üretimi yapan Solartürk AŞ, Sunlego AŞ ve Zahit Enerji AŞ adlı üç oyuncu tarafından yapılan ve karşı çıkan yerli üreticisinin bulunmadığı başvuru üzerine 1 Temmuz 2016 tarihinde yayımlanan Tebliğ [Güneş pili (solar) (bir modül halinde birleştirilmiş veya panolarda düzenlenmiş olsun olmasın) (Yalnız güneş panelleri) ibaresiyle] ile başlatılmıştı. 

Soruşturmaya konu ürünlerin ithalatçılarına konuya ilişkin sorular yöneltilmiş, cevaplanması için posta süresi dahil 37 gün süre tanınmıştı. İthalatçı ve ihracatçıların süre uzatımı yönündeki makul talepleri de karşılandı. Yerli üreticiler de soruşturma süresi boyunca Bakanlık ile işbirliği içinde hareket ederek gerektiğinde talep edilen ilave bilgi ve belgeleri temin etti. 

Soru gönderilen firmalardan 20’si soru formunu öngörülen süreler dahilinde cevaplayıp gönderdi. ÇHC’de yerleşik firmalardan soru formuna cevap gönderenler şöyle: 

Hanwha Q Cells (Qidong) Co. Ltd., Hanwha Q Cells Hong Kong Limited, Zhejiang Jinko Solar Co. Ltd, Jinko Solar Co. Ltd., Jinkosolar Technology Limited, Jinko Solar (Switzerland) AG, 

Chint Solar (Zhejiang) CO., Ltd, Chint Solar (Shanghai) CO., Ltd, Canadian Solar Manufacturing (Changshu) Inc., Canadian Solar Manufacturing (Luoyang) Inc., Renesola Jiangsu Ltd., Byd (Shangluo) Industrial Co., Ltd., Hefei Chinaland Solar Energy Co., LTD. Jiangsu Seraphim Solar System Co., Ltd., Changzhou Trina Solar Energy Co., Ltd., Trina Solar (Changzou) Science & Technology Co., Ltd. Trina Solar (Schweiz) AG/Trina Solar (Switzerland) Ltd., Perlight Solar Co.,Ltd, CEEG (Shanghai) Solar Science Technology Co. Ltd., CEEG Nanjing Renewable Energy Co. Ltd., Yingli Green Energy South East Europe GmbH, Hainan Yingli New Energy Resources Co. Ltd., Yingli Energy (China) Co., Ltd ve Yingli Green Energy Australia Pty. Ltd. 

Gelen cevapların incelenmesinden, Hanwha Q Cells Hong Kong Limited firmasının Hanwha Q Cells (Qidong) Co. Ltd. firması ile; Jinkosolar Technology Limited ve Jinko Solar (Switzerland) AG firmalarının Zhejiang Jinko Solar Co. Ltd ve Jinko Solar Co. Ltd. firmaları ile; Yingli Green Energy Australia Pty. Ltd., ve Yingli Green Energy South East Europe GmbH firmalarının Yingli Energy (China) Co. Ltd. ve Hainan Yingli New Energy Resources Co. Ltd. firmaları ile; Trina Solar (Schweiz) AG/Trina Solar (Switzerland) Ltd. firmasının Trina Solar (Changzou) Science & Technology Co., Ltd.ve Changzhou Trina Solar Energy Co. Ltd firmaları ile ilişkili tacir olduğu görüldü ve söz konusu ilişkili firmaların verileri birlikte değerlendirildi. 

CHINT “ÇİN’DE PİYASA EKONOMİSİGEÇERLİ” DEDİ 

Soru formlarına cevap veren firmalardan Chint Solar (Zhejiang) Co. Ltd. firması piyasa ekonomisi koşullarında faaliyet gösterdiğini belirterek, firmasının piyasa ekonomisi statüsünde değerlendirilmesini talep etti. Ancak bu talep, Çin’de işgücünün serbest dolaşımının kısıtlı olmasının işçi ücretlerinin piyasa koşullarında oluşmasını engellediği, arazi mülkiyetinin kamuya ait olduğu ve kullanımın da izne tabi olduğu gerekçeleriyle kabul edilmedi. 

YERLİYE %10’LUK KAR MARJI KOYULDU

Soruşturma kapsamında Türkiye’de benzer malın birim imalat maliyeti tespit edildi. Bu tespit genel, idari ve satış giderlerine ihracatçı firmalar lehine olmak üzere gerekli ayarlamalar yapılarak ticari maliyet elde edilip üzerine yüzde 10’luk kar oranı eklenmesiyle fabrika çıkış fiyatı elde edilerek yapıldı. Damping marjları ise normal değer ile ihraç fiyatlarının ağırlıklı ortalamalarının karşılaştırılması suretiyle hesaplandı. 

ÜÇ FİRMANIN ORTALAMASI ESAS ALINDI

Soruşturmaya taraf ÇHC’de yerleşik üretici-ihracatçı firmaların çok fazla olması nedeniyle, ortalama damping oranı hesaplanırken Türkiye’ye ihracatta en büyük paya sahip (Hanwha Q Cells (Qidong) Co. Ltd), (Zhejiang Jinko Solar Co., Ltd. ve Jinko Solar Co., Ltd.) ve (Chint Solar (Zhejiang) Co. Ltd.) firmalarının verileri esas alındı. Bu üç firmadaki damping marjı sırasıyla yüzde 26.99, yüzde 28.93 ve yüzde 28.73 olarak belirlenirken diğer firmalar için ise örneklemin ağırlıklı ortalaması damping marjı kabul edildi. Bu çerçevede yüzde 27.82 damping marjı belirlenen Çinli üreticiler ise şöyle sıralanıyor: 

Byd (Shangluo) Industrıal Co. Ltd. 

Canadian Solar Manufacturing (Changshu) Inc. 

Canadian Solar Manufacturing (Luoyang) Inc. 

CEEG (Shanghai) Solar Science Technology Co. Ltd. 

CEEG Nanjing Renewable Energy Co. Ltd. 

Changzhou Trina Solar Energy Co. Ltd. 

Trina Solar (Changzou) Science & Technology Co. Ltd. 

Hainan Yingli New Energy Resources Co. Ltd. 

Yingli Energy (China) Co. Ltd. 

Hefei Chinaland Solar Energy Co. Ltd. 

Jiangsu Seraphim Solar System Co. Ltd.

İTHALATTA ÇİN’İN PAYI HIZLI ARTTI 

Soruşturma kapsamında 01/01/2013-31/12/2015 dönemi zarar inceleme dönemi olarak belirlendi. Soruşturma konusu ürünün genel ithalatı 2013 yılında 30.2 milyon dolar olurken, 2014 döneminde 95 milyon dolar, 2015 yılında ise 328.7 milyon dolara ulaştı. Aynı dönemde Çin menşeli ithalat miktarları ise sırasıyla 19 milyon dolar, 65.8 milyon dolar ve 270.8 milyon dolar oldu. Diğer ülkelerden yapılan ithalatın 2013’te 11.2 milyon dolar, 2014’te 29.2 milyon dolar ve 2015’te 57.9 milyon dolar olduğu tespit edildi. 

ÇİNLİ’NİN FİYATI ORTALAMANIN ALTINDA 

2013-2015 döneminde soruşturma konusu güneş panellerinin ortalama birim ithalat fiyatları sırasıyla 9,84 dolar/kg; 9,12 dolar/kg ve 7,77 dolar/kg olarak belirlendi. Bu dönemde Çin menşeli güneş paneli ithalatının ortalama birim fiyatları ise yine sırasıyla 8,30 dolar/kg; 8,03 dolar/kg ve 7,70 dolar/kg olarak gerçekleşti. Diğer ülkelerden gerçekleşen ithalatın ortalama birim fiyatları iseyine sırasıyla 14,39 dolar/kg, 2014’de 13,15 dolar/kg ve 2015’te 8,11 dolar/kg olarak belirlendi. 

FİYAT BASKISI VE İNDİRİMLER 

Güneş panellerinde yerli üretim dalının fiyatını makul bir kar düzeyinin ne kadar altında kaldığını gösteren fiyat baskısı oranı da yüzde %2* olarak belirlendi. 60 hücreli güneş panellerinin CIF temeldeki ortalama ithalat fiyatına bağlı olarak da yerli üreticilerin fiyat kırma oranları ortaya koyuldu. Buna göre soruşturma konusu ülke menşeli güneş panelinin Türkiye piyasasında oluşan fiyatının yerli üretim dalı yurtiçi satış fiyatını yüzde 1* oranında kırdığı sonucuna varıldı. 

YERLİNİN KARI ERİDİ ZARARA DÖNDÜ 

2013 yılında 100 olan yurtiçi birim kâr endeksi izleyen iki yılda sırasıyla -146 ve -300 seviyesinde gerçekleşti. Yurtdışı birim karlılık endeksi ise 2013-2015 döneminde sırasıyla -100, -72 ve -105 seviyesinde gerçekleşti. Toplam birim karlılık endeksi ise zarar inceleme döneminde sırasıyla 100, -243 ve -443 olarak oluştu. 

Yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri bir bütün olarak değerlendirildiğinde, yerli üretim dalının yurt içi satış fiyatları, karlılık, stoklar, stok çevrim hızı, pazar payı, kapasite kullanım oranı, ürün nakit akışı, dönem karı/ zararı, verimlilik gibi göstergelerde olumsuzluk tespit edildi. 

KURULA GİDECEK, ÖNLEYİCİ VERGİ YOLDA 

Nihai Bildirim Raporu’nda İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Mevzuat hükümleri uyarınca, nihai bildirime gelecek cevaplar esasında hazırlanacak olan soruşturma raporunun, nihai kararın alınması için İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu’na sunulacağı belirtildi. Nihai bildirimdeki değerlendirmeleri değiştirecek bir gelişme olmadığı takdirde, Çin menşeili güneş paneli ithalatına yüzde 30’a yakın önleyici (anti damping) vergi koyulabileceği tahmin ediliyor. Bu arada, güneş paneli ithalatının gözetim altında tutulmaya devam edilmesi de bekleniyor. 

İlkyaz YENİDOĞAN - Enerji Günlüğü / ANKARA