Enerji Günlüğü - Türk-İş Eğitim Uzmanı Özcan Karabulut, Türkiye’nin ILO 176 numaralı “Madenlerde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi”ni işverene maliyet yüklediği için imzalamadığını söyledi.
Hürriyet gazetesi’nden Merve Erdil’in haberine göre, Türk-İş Eğitim Uzmanı Özcan Karabulut Türkiye’nin ILO 176 numaralı “Madenlerde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi”ni işverene maliyet yüklediği için imzalamadığını söyledi.
Karabulut,ölümle sonuçlanan maden kazalarında ilk sırada yer alan Türkiye’nin maden işletmesi sahiplerine ve hükümetlere önemli sorumluluklar getiren 176 numaralı ILO sözleşmesinin onaylanması için daha önce girişimleri olduğunu ancak sonuçsuz kaldığını anlatarak, şunları söylüyor: “176 no’lu sözleşme onaylanmadan, iç hukuka yansıtılmadan, bunun ruhuna uygun önlemler alınmadan, madenlerde yeterli önlemlerin alınmasının güç olduğunu her fırsatta söylüyoruz. Bize göre özellikle madenlerde bu iş kazalarının önlenmesi için bu sözleşme onaylanmalı ve iç hukuka aktarılmalı.Bu sözleşme bir kanun gibi, ayrıntılı maddeleri var, madenlerde alınması gereken önlemleri tek tek sıralıyor. Madenlerde işçi sağlığı ve iş güvenliğini uluslararası alanda da güvence altına alıyor.”
İŞVERENE YÜKÜMLÜLÜK
Özcan Karabulut, sözleşmenin neden imzalanmadığına ilişkin olarak,“İşverene belli yükümlülükler getiriyor. İşverenler, iş sağlığı ve güvenliğine her zaman maliyet unsuru olarak bakar. Bu maliyetten kaçınmak için. Türkiye’de taşeronlaşmanın bütün iş kollarında yaygın olduğunu biliyoruz, maden ocaklarında da taşeron işçi var. Taşeron işçi uygulaması, sendikasız, örgütsüz, bir bakıma köle koşullarında çalışma anlamına geliyor. Taşeron işçiler, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmadığı koşullarda çalışıyorlar. İş kazalarına, meslek hastalarına herkesten daha çok açıklar. Tabii ki 176 numaralı sözleşmenin onaylanması taşeronlaşma sorununu çözmez ancak onaylanırsa ileri bir adım atılmış olur. Dünyanın en iyi yönetmeliğini de çıkarsanız uygulama kısmı çok önemli. Denetimlerin etkin olması gerekiyor. İşverenin de bunları uygulaması gerekiyor. İş sağlığı ve güvenliği herşeyden önce bir kültür meselesi;işverenin, işçinin sağlıklı çalışma ve yaşama hakkının bir insan hakkı olduğunun bilincinde olması gerekiyor. Bir Avrupa Birliği ülkesinde biz bu tür sorular sorduğumuz zaman işverenin uygulamaması gibi birşey söz konusu olamaz. Alınacak uzun bir mesafe var.” dedi.
Sözleşmeyi imzalayan 28 ülke : Arnavutluk, Ermenistan, Avusturya, Belçika, Bosna Hersek, Botsvana, Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Almanya, İrlanda, Lübnan, Fas, Lüksemburg, Norveç, Peru, Filipinler, Polonya, Portekiz, Rusya, Slovakya, Güney Afrika, İspanya, İsveç, Ukrayna, ABD, Zambiya, Zimbabve.
ILO NELER GETİRİYOR?
-Yerin altındaki tüm kişilerin isimlerinin ve muhtemel konumlarının her zaman (yani gün boyunca) doğru şekilde bilinmesi için bir sistem kurulmalı
-Güvenli ve sağlıklı çalışma ortamı koşullarının sağlanması açısından, madenin gerekli elektrik, mekanik ve iletişim sistemini de kapsayan diğer ekipmanlarla inşa edilmesini sağlamalı
-Madenin, işçilerin tayin edilen işleri kendileri ile başkalarının güvenlik ve sağlıklarını tehlikeye atmayacak şekilde gerçekleştirmesine olanak sağlayacak şekilde düzenlenmesi ve çalışmasını sağlamalı
-Uygulanabilir durumlarda, yeraltındaki iş yerlerinin tümünden iki çıkış sağlanmalı, bu çıkışlar yüzeye ayrı ayrı çıkış noktalarından bağlanmalı
-İşçilerin maruz kalabileceği çeşitli tehlikelerin tespit edilebilmesi ve maruz kalınıyorsa bunun seviyesinin belirlenmesi için çalışma ortamının izlenme, değerlendirilme ve düzenli teftişi sağlanmalı
-Erişim izni verilen tüm yer altı çalışma mekanlarının yeterli havalandırması sağlanmalı
-Bir maden işletmesinin doğasına uygun şekilde, yangınların başlaması ve yayılması ile patlamaları önleyecek, tespit ve mücadele edecek tedbir ve önlemler alınmalı
-Bir yerde, işçi güvenliği ve sağlığına ciddi tehdit olması durumunda, operasyonların durdurulması ve işçilerin güvenli bir noktaya tahliye edilmesi garantiye alınmalı
-İşveren, her madende ayrı ayrı öngörülebilen tüm endüstriyel ve doğal afetler içinacil müdahale planı hazırlamalı
-İşçilere, hem verilen iş, hem de güvenlik ve iş sağlığı konularında yeterli eğitim programları ve anlaşılabilir talimatlar sağlanmalı. Bu ücretsiz olmalı
-İşverenler riski kaynağında bertaraf etmek, güvenli çalışma sistemleri tasarlamak, kaza riskleriyle ilgili işçileri bilgilendirmek ve kaza olduğunda gerekli tıbbi yardıma ulaşmalarını sağlamak zorunda
-İşverenler sözleşmeyle kaza sonrasındaki sağlık ve kurtarma etkinliklerinin kalitesinden de sorumlu
-Sözleşme, hükümetlereyse teknik kılavuzların hazırlanması, denetimlerin düzenlenmesi, denetimlere ilişkin gerekli yasal düzenlemelerin sağlaması ve kazaların etkili soruşturulması gibi yükümlülükler getiriyor.
