Enerji Günlüğü - Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu’nun 2010 yılından bu yana Türkiye çalışmalarını üstlendiği CDP’nin “Türkiye 2024 İklim Değişikliği ve Doğa Raporu” sonuçları ve lider şirketler, 16 Mayıs’ta düzenlenen “CDP Türkiye 15. İklim Değişikliği & Doğa Konferansı: 2024 Sonuçları ve Ödül Töreni” ile açıklandı.
CDP aracılığıyla dünya genelinde yaklaşık 25.000 şirket çevresel verilerini raporlarken, Türkiye’den 138 şirket raporlama yaptı. Bir önceki yıla kıyasla, Türkiye’den raporlama yapan şirket sayısı iklim değişikliği tema alanında %21, su güvenliğinde %65 ve ormansızlaşmada ise %220 oranında arttı.
CDP, bu yıl dünya genelinde 23.000’e yakın şirketi derecelendirdi; bu şirketlerin yalnızca %2’si en yüksek derecelendirme notu olan “A” notunu aldı. Türkiye’den 28 şirket, CDP’nin Küresel A Listesi’ne girerek bu lider gruba dahil oldu.
RAPORLAMADA DENGE YOK
CDP Türkiye 2024 İklim Değişikliği ve Doğa Raporu’na göre; Türkiye’den CDP’ye raporlama yapan şirketlerin büyük çoğunluğu, çevresel risk ve fırsatları, üst düzey yönetişim ve stratejik karar alma süreçlerine entegre ediyor. Ancak bu ilerleme diğer raporlama temalarıyla orantısız bir şekilde, büyük ölçüde iklim değişikliği konularında yoğunlaşmış durumda. Su güvenliği alanında orta düzeyde kurumsal olgunluk gözlemlenirken, ormansızlaşma, plastikler ve biyoçeşitlilik gibi diğer çevresel temalarda bu düzey oldukça düşük kalıyor. Şirketlerin raporlamada dengeyi sağlayabilmeleri için doğa temelli konuları yönetişim, strateji ve performans ölçüm sistemlerine daha güçlü biçimde entegre etmeleri gerekiyor.
ŞİRKETLER İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDE SORUMLULUK ALIYOR
Rapora göre; şirketlerin %98’i iklim değişikliği konusunda yönetim kurulu düzeyinde sorumluluk alırken, %93’ü yönetim kurullarının iklim yetkinliğine sahip olduğunu belirtti. Ayrıca şirketlerin %78’i üst düzey yöneticilerin ücretlendirmesini iklim hedeflerinin başarısına bağladıklarını raporladı. Buna karşın, doğa temelli konular, kurumsal yönetişim yapıları ve teşvik sistemlerinde yeterince yer bulamıyor.
SU GÜVENLİĞİ RAPORLAMALARI ARTTI
2024 yılında Türkiye’deki şirketler arasında su risklerine yönelik farkındalık ve yönetim kapasitesi belirgin şekilde arttı. CDP’ye su güvenliği teması kapsamında raporlama yapan şirket sayısı bir yıl içinde %65 artış gösterdi. Raporlamalara bakıldığında su stresi kaynaklı sistemik risklerin oldukça yaygın olduğu görüldü. Şirketlerin %66’sı suyu stres altında olan havzalardan çektiğini belirtirken, tesislerin %72’si doğrudan bu yüksek riskli bölgelerde yer alıyor.
GERİ DÖNÜŞÜM UYGULAMALARI SINIRLI
2024 yılı itibarıyla Türkiye’den raporlama yapan şirketlerin plastik kullanımını tedarik zinciri genelinde haritalamaya başladığı ve bu alanda hedefler belirlediği görülüyor. Ancak geri dönüşüm, yeniden kullanım ve döngüsel ürün tasarımı gibi uygulamalar oldukça sınırlı düzeyde. Şirketlerin %40’ının, plastik ham madde kullanımını azaltmaya ve geri dönüştürülebilirliği artırmaya yönelik hedefleri var. %47’si ise plastik kullanımını operasyonları ve tedarik zinciri genelinde haritalamış durumda.Rapora göre şirketlerin yalnızca %30’u ormansızlaşmayı önleme hedefine sahip. %70’i tedarik zincirinde izlenebilirlik sistemi kurarken, sadece %10’u temin ettikleri ürünlerin gerçekten bu kriterlere uygun olup olmadığını aktif olarak izlediğini raporladı.
KARBON FİYATLANDIRMA SİSTEMİNE HAZIRLIK
Türkiye’den raporlama yapan şirketlerin %92’si, değer zincirlerini tamamen haritalandırmış ya da bu süreci başlatmış durumda. Şirketlerin neredeyse tamamı (%98) çevresel bağımlılıkları, etkileri, riskleri ve fırsatları belirlemek ve yönetmek için sistematik süreçler uyguladıklarını bildiriyor. Şirketlerin %80’i iklim değişikliği için, %55’i ise su güvenliği için senaryo analizlerini kullanıyor. Bu oran ormansızlaşma için yalnızca %2 seviyesinde. Şirketlerin %59’u önümüzdeki üç yıl içinde karbon fiyatlandırma sistemleri kapsamına girmeyi bekliyor. %44’ü ise iklim geçiş stratejilerine paralel olarak yatırım, harcama ve gelir planlamalarını şimdiden dönüştürmüş durumda.
CDP 2024 Global A İklim ve Su Liderleri (Çifte A):
AKBANK T.A.Ş.
ANADOLU ISUZU OTOMOTİV SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
ARÇELİK A.Ş.
AYDEM YENİLENEBİLİR ENERJİ A.Ş.
BRİSA BRIDGESTONE SABANCI LASTİK SAN. VE TİC. A.Ş
CARREFOURSA CARREFOUR SABANCI TİCARET MERKEZİ A.Ş.
ÇİMSA ÇİMENTO SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
ENERJİSA ENERJİ A.Ş.
KORDSA TEKNİK TEKSTİL A.Ş.
MAVİ GİYİM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
MİGROS TİCARET A.Ş.
QNB BANK A.Ş.
SABANCI HOLDİNG A.Ş.
TÜRKİYE GARANTİ BANKASI A.Ş.
TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI T.A.O.
CDP 2024 Global A İklim Liderleri:
ABDİ İBRAHİM İLAÇ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
ELSAN ELEKTRİK GEREÇLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
FİBA YENİLENEBİLİR ENERJİ HOLDİNG A.Ş.
KOROZO GROUP
TEKNOSA İÇ VE DIŞ TİCARET A.Ş.
TÜRK TELEKOMÜNİKASYON A.Ş.
TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş.
YAPI VE KREDİ BANKASI A.Ş.
CDP 2024 Global A Su Liderleri:
BORÇELİK ÇELİK SANAYİİ TİCARET A.Ş.
COCA-COLA İÇECEK A.Ş.
ŞEKERBANK T.A.Ş.
T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş.
TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş.