Enerji Günlüğü- Yerli Aksam Destek Fiyatı (YADF) Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Düzenleme, yenilenebilir enerji sektöründe yerli üretimin teşvik edilmesi yönünde ek bir destek mekanizması getirirken, aynı zamanda yerli aksam taahhütlerinin yerine getirilmemesi durumunda uygulanacak idari yaptırımların kapsamını genişletti. Mevzuat, özellikle şebeke ölçeğindeki enerji depolama sistemlerinin entegrasyonu ve biyokütle tesislerinin verimlilik standartlarına odaklanıyor.
DEPOLAMALI TESİSLERE 10 YILA KADAR KATKI
Yenilenebilir enerji üretim tesislerine enerji depolama sistemlerinin entegrasyonunu teşvik etmek amacıyla yeni bir destek mekanizması yürürlüğe girdi. Resmi Gazete’de yayımlanan değişikliğe göre, depolamalı güneş ve rüzgâr santrallerinde kullanılan yerli ekipmanlar için YEKDEM kapsamında 10 yıla kadar ek katkı ödemesi sağlanacak. Bu düzenleme, şebeke ölçeğindeki depolama sistemlerinin yaygınlaşması ve bu alandaki yerli teknoloji üretiminin desteklenmesi hedefine hizmet ediyor.
YADF’DE İDARİ YAPTIRIM DÖNEMİ
Yönetmeliğe eklenen ve "İdari Yaptırım" başlığını taşıyan 9/A maddesi, yerli aksam taahhütlerinin takibi ve denetimi konusunda yeni hükümler getirdi. Bu hükme göre, YADF’den faydalanan başvuru sahipleri için aşağıdaki durumlarda idari yaptırım uygulanacak:
- Bakanlık tarafından istenen bilgi ve belgelerin belirtilen süre içinde sunulmaması.
- Sunulan bilgi ve belgelerde uygunsuzluk tespit edilmesi.
- Yerli aksam tespit heyeti denetimleri sonucunda uygunsuzluk tespit edilmesi.
Uygunsuzluk tespiti halinde, uygunsuzluğun başladığı takvim yılı da dâhil olmak üzere, ilgili aksam/bütünleştirici parçalar için varsa daha önce ödenmiş olan tüm YADF tutarları geri alınacak. Bu tahsilat işlemi, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde gecikme zammı uygulanarak gerçekleştirilecek.
YERLİ AKSAMDA ASGARİ YÜZDE 55 ORANI VE YMB ŞARTI
Düzenleme, YADF’den faydalanmak için Yerli Malı Belgesi (YMB) ve yerli bütünleştirici parçaların oranlarına dair kesin kurallar getirdi.
Ana Aksam Bileşenleri: Başvuru sahibinin YADF’den yararlanabilmesi için Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan aksamlar (ana parçalar) için, bu aksam içindeki bütünleştirici parçaların oranlarının toplamının en az %55 olması gerekiyor.
Yerli Katkı Oranı (YKO) Zorunluluğu: Ek-1’de belirtilen bütünleştirici parçalar için düzenlenen Yerli Malı Belgesi'ndeki Yerli Katkı Oranı’nın (YKO) en az yüzde 51 olması şartı getirildi. Ek-2’de belirtilen aksamlar için ise YMB’deki YKO’nun, ilgili tabloda yer alan minimum değeri sağlaması gerekiyor. Ayrıca YMB’deki ürün adı ve kodu bilgileri, Yönetmeliğin eklerindeki aksamlarla uyumlu olmak zorunda.
KAPASİTE ARTIŞI VE HASAR DURUMLARI
Yönetmelik, tesislerdeki kapasite artışları ve hasar görme durumlarında da uygulanacak prosedürleri belirledi:
Kapasite Artışı: 30 Haziran 2021 tarihinden sonra işletmeye giren kapasite artışları, olumlu değerlendirme sonucu işletmeye giriş tarihinden itibaren YADF’den faydalandırılabilecek.
Hasarlı Aksam Değişimi: YADF’den faydalanan tesislerde hasar gören aksamların tamir, tadilat veya değişimi yapılması durumunda, buna ilişkin tüm bilgi ve belgelerin, değişim/tamir/tadilat tarihinden sonraki en geç 12 ay içerisinde Bakanlığa sunulması zorunlu kılındı.
BİYOKÜTLE TESİSLERİNE YÜZDE 85 VERİM ŞARTI
Yönetmelik, biyokütle enerji tesisleri için kojenerasyon verimliliği konusunda yeni bir standart belirledi. 1 Ocak 2021 tarihinden önce işletmeye giren biyokütle enerjisine dayalı üretim tesislerinde kullanılan kojenerasyon sistemi için, YADF’den faydalanılan ilk yıl içinde TSE tarafından hazırlanan saha doğrulama raporunun Bakanlığa sunulması gerekiyor.
Bu raporda aranan asgari değerler şunlar:
- Kojenerasyon sistemine ilişkin verim değerinin en az yüzde 85 olması.
- Birincil enerji kaynağı tasarruf oranının en az yüzde 10 olması. Bu şartları sağlamayan kojenerasyon sistemleri YADF’den faydalandırılmayacak ve bu durum da 9/A maddesi kapsamındaki idari yaptırıma tabi tutulacak. Bu hüküm, biyokütle alanındaki desteklerin sürdürülmesi için verimlilik kriterlerini önceliklendiriyor.