Enerji Günlüğü - Spot boru gazı ithalatçıları, ithal ettikleri gazı EPDK’nın belirlediği süre içinde OTSP’de satmak zorunda olacaklar. 

Doğal Gaz Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından yayımlanarak yürürlüğe girdi. Doğalgaz Piyasasında ithal spot boru gazı ve CNG ithalatı gibi konularda çeşitli düzenlemeler getiren değişiklik; gaz ithalatı yapanlara yeni bazı yükümlülükler getirdi. Üretim yapan ancak ekonomik verim alamayan üreticilerin ürettiği gaz da EPDK’nın müdahalesiyle şebekeye satılabilecek. 

LİSANS BAŞVURULARINA 30 GÜNDE CEVAP VERİLECEK 

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), doğalgaz piyasasında spot ithalat lisansı almak isteyen tüzel kişilerin başvurularına, başvuru tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde cevap verecek. 

Lisans yenileme başvurularıyla beraber, güncel sermaye miktarını gösteren bir belge sunulması da zorunlu olacak. EPDK (Kurul/Kurum) başvuruyu uygun bulduğunda, sermaye miktarı yetersiz ise lisans sahibinin sermayesinin cari yıla ait ilgili mevzuatta belirtilen tutarda asgari sermayeye artırıldığını gösterir belgenin, yazılı bildirim tarihinden itibaren 90 gün içinde ibraz edilmesi gerekecek.

SPOT BORU GAZI SÜRESİ İÇİNDE OTSP’DE SATILACAK

İthalatçı şirketler, doğalgazı sıkıştırılmış halde de (CNG formunda) ithal edebilecekler. Diğer doğalgaz formlarında olduğu gibi CNG’nin de hem yurt içinde satışı hem ithalatçılar arasında satışı hem de yurt dışına reeksport edilmesi mümkün olacak. Ancak ithalatçıların her ithalat bağlantısı için ayrı bir lisans almaları şart olacak. 

CNG iletim ve dağıtım lisansı sahipleri; CNG yakıtlı taşıtların üretiminin yapıldığı tesislere, bu taşıtların testlerinin yapılabilmesi ve teslim noktasına ulaştırılabilmelerini temin etmek üzere CNG teslimatı yapabilecekler.

İthal edilen spot boru gazının, EPDK’nın belirlediği oranı karşılığındaki miktarının, yine EPDK’nın belirlediği süre içinde Organize Toptan Doğalgaz Satış Piyasasında (OTSP) satılması zorunlu olacak. 

EPDK ayrıca spot boru gazı ithalatıyla ilgili hak kazanılan kapasitenin rezerve edilmesi; kapasitenin kullanılması ve/veya OTSP’de satış yükümlülüklerinin yerine getirilmesini temin etmek amacıyla lisans sahiplerinden teminat alabilecek. 

İHRACATÇILARA LNG TAŞIMA YETKİSİ

Hiçbir sistem kullanıcısı, LNG iletim lisansı almaksızın LNG iletimi yapamayacak. Ancak yurt içinde teslim faaliyetinde bulunmamak kaydıyla; lisansına LNG taşıma yetkisi derç edilen ihracatçılar, iletim lisansı almak zorunda olmayacaklar. 

Yine bu durumdaki ihracatçılar sahibi oldukları lisans kapsamında sıvılaştırılmış doğal gazı (LNG), Türk karasularında ve/veya Türkiye sınırları içinde LNG taşıma vasıtalarıyla taşıyabilecekler. Bu kişiler söz kon usu taşıma faaliyetlerini yürütürken lisansları kapsamındaki LNG dolum, taşıma ve teslim faaliyetlerinin; mevzuatta belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yürütülmesinden ve bu faaliyete yönelik taşıma vasıtaları ile tesislerin, öngörülen standartlara göre planlanması, projelendirilmesi, inşa edilmesi veya temin edilmesi ve işletilmesinden sorumlu olacaklar. 

DAĞITICILAR VERİMSİZ ÜRETİMİ ÖNCELİKLE SATIN ALACAK

EPDK üretilen doğalgazın iletim şebekesiyle iletilmesini teknik ve ekonomik olarak uygun bulmazsa ve üretimi yapan toptan satış şirketi üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirirse; dağıtım şirketi bu doğalgazı öncelikle satın alacak. Bu durumda dağıtım şebekesine bağlantıyı üretim şirketi yapacak. EPDK, gerekli hallerde bu kapsamda satın alınacak doğalgazın bedelini belirleyecek. 

LNG İHRACATÇILARI LNG TAŞIMA YETKİSİ ALABİLECEK

LNG ihracatı yapmak isteyenler, ihracat lisanslarına derç edilmesi ve yurt içinde teslim faaliyetinde bulunmamaları kaydıyla, LNG taşıma faaliyetinde bulunabilecekler. 

İhracat lisansı sahibinin talebi halinde, yurt içinde teslim faaliyeti yapmamak ve diğer tüm yükümlülüklere uymak koşuluyla, ihracat lisansının özel hükümlerine LNG taşıma faaliyeti yapılabileceğine dair ibare eklenecek. 

Bu durumda başvuru sahibinden, taşıma vasıtalarının ilgili standartlara ve diğer yükümlülüklere uygun olarak işletileceğine dair taahhütname alınacak. İhracat lisansı sahibine LNG teslimi yapan lisans sahipleri, taşıma araçlarının ilgili ve diğer gerekli belgelere sahip olduğunu kontrol etmekle yükümlü olacaklar. 

İFLAS VE LİSANSIN DÜŞMESİ HALLERİNDE EPDK MÜDAHALE EDECEK

EPDK, bir tüketiciye doğal gaz tedarik etmekte olan lisans sahibi şirketlerin sözleşme süresi içerisinde iflası, lisanslarının iptali ve/veya OTSP çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirmemesiyle temerrüde düşmesi gibi nedenlerle doğal gaz tedarik edilemeyen veya serbest tüketici olma hakkına sahip olduğu halde gaz tedariki sağlanamayan tüketicilere gaz arzı sağlamak üzere bir veya birden fazla lisans sahibini son kaynak tedarikçisi olarak yetkilendirebilecek. Bu durumlarda, son kaynak tedarikçisi ve son kaynak tedarik bedelinin belirlenmesine ilişkin usul ve esasları EPDK belirleyecek.

OTOLNG LİSANSI ALANLAR DA VARLIK TÜM RÜSK SİGORTASI YAPTIRACAK 

Toptan satış (OtoLNG) lisansı sahibi tüzel kişiler de diğer lisans sahipleri gibi tesislerini doğal afetler, yangın ve kaza gibi riskleri kapsayan bir varlık tüm risk sigortası ile teminat altına alacaklar. 

HALKA ARZIN ŞARTLARI

Lisans sahibi tüzel kişi ve/veya bağlı ortaklıklarının halka arz edilmesi ya da borsada işlem görmesi, lisans sahibi tüzel kişinin pay oranı yüzde onun altına düşmediği sürece EPDK onayına tabi tutulmayacak. 

Lisans sahibi tüzel kişinin hisselerinin halka arz edilmesi ya da borsada işlem görmesi için aşağıdaki koşulların söz konusu olması şart olacak. 

• Hisselerinin tamamının nama yazılı olmaya devam etmesi
• Halka arz edilen hisselerin toplam hisselere oranının yüzde kırk dokuzu geçmemesi
• Lisans sahibinin kanun ve ikincil mevzuatta belirlenen iştirak yasakları ve sınırlamalara aykırı hareket etmeyeceğine ilişkin taahhütnamenin EPDK’ya sunulması
• Ana sözleşmesine “Şirketin halka arz edilen ya da borsada işlem gören nama yazılı payları bakımından Sermaye Piyasası Kurulu ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu düzenlemelerine uyulur” hükmünün derç edilmesi. 

Lisans sahibi, hisselerinin halka arz işleminin gerçekleşmesinden itibaren bir ay içinde en son ortaklık yapısını gösterir bilgi ve belgeler ile yukarıda belirtilen taahhütname ve ana sözleşme değişikliğini gösterir belge ile birlikte EPDK’ya lisans tadil başvurusu yapacak. 

Lisans sahibi tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı tüzel kişi ortaklarının halka arz işlemlerinde ise aynı süre içinde, tüzel kişinin en son ortaklık yapısını gösterir bilgi ve belgeler ile birlikte EPDK’ya bilgilendirme yapacak.

Borsada işlem gören hisseler, kanun ve ikincil mevzuatta belirlenen iştirak sınırlaması ve yasağına aykırı olacak şekilde, doğalgaz piyasasında faaliyet gösteren başka bir lisanslı şirket tarafından edinilemeyecek. Bu durumun tespiti halinde doğrudan mevzuat ihlali kapsamında değerlendirilecek.