Enerji Günlüğü - Kearney ve Enerji Günlüğü işbirliğiyle hazırlanan kurulu güçlerine Türkiye’nin en büyük elektrik üreticileri listesinde EÜAŞ 21.243 MW ile ilk sırayı alırken, ENKA 3.969 MW ile ikinci, Enerjisa 3.607 MW ile üçüncü sırada. Üretim miktarında ise EÜAŞ birinci, Enerjisi ikinci durumda.
MW 100 - Türkiye'nin En Büyük 100 Elektrik Üreticisi Raporu 2022'yi indirmek için tıklayın!
Uluslararası danışmanlık şirketi Kearney ile enerji sektörünün önde gelen bilgi kaynağı Enerji Günlüğü işbirliğiyle üçüncüsü hazırlanan ve Türkiye’nin en büyük 100 elektrik üreticisini belirleyen MW100 Türkiye araştırması ve raporu yayınlandı. MW100 2022 - Türkiye’nin En Büyük Elektrik Üreticileri Raporu’nda elektrik üreticilerinin 31 Aralık 2021 tarihi itibarıyla sahip oldukları kurulu güçleri esas alındı.
EÜAŞ İLK SIRADA
MW100 2022 listesinin zirvesinde devlete ait Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) yer alıyor. MW100 araştırmasına göre EÜAŞ’a bağlı santrallerin 21.243 MWe’lik kurulu gücü bulunuyor. Bu kapasite, Türkiye’nin 99.820 MWe’lik toplam kurulu üretim kapasitesinin yüzde 21’ini oluşturuyor.
EÜAŞ’ın kurulu gücünün 13.892 MWe’si hidroelektrik santrallerden, 4.735 MWe’si doğalgaz santrallerinden, 2.424 MWe’si yerli kömür santrallerinden, 17 MWe’si ise rüzgâr santrallerinden geliyor.
ÖZEL SEKTÖRDE ENKA VE ENERJİSA İLK ÜÇTE
Özel sektör şirketleri arasında kurulu güç açısından en büyüğü ise geçen yıl olduğu gibi bu yıl da ENKA. MW100 Araştırması’na göre ENKA’ya ait santrallerin 3.969 MWe kurulu gücü bulunuyor. ENKA santralleri bu rakamla Türkiye’nin toplam üretim kapasitesinin yüzde 4’ünü oluşturdu.
MW100 Araştırması’nda en büyük üçüncü elektrik üreticisi 3.607 MWe’lik kurulu gücüyle Enerjisa. Alman E.ON ile Sabancı Holding ortaklığı Enerjisa’nın MW100 listesinin ilk 3 sırasındakiler arasında en dengeli kaynak dağılımına sahip şirket olduğu dikkat çekiyor. MW100’e göre Enerjisa’nın üretim portföyünde 1.583 MWe’lik doğalgaz, 450 MWe’lik yerli kömür, 1.353 MWe’lik hidroelektrik, 211 MWe’lik de rüzgâr santrali var.
MW100 araştırmasının dördüncü sırasında 2.818 MWe’lik kurulu gücüyle Eren Enerji yer aldı. Cengiz Enerji bu yıl bir sıra yükselerek beşinciliğe çıktı.
TANCAN: ‘2021 EPİAŞ’IN YILI OLACAK’ DEMİŞTİK
Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi EPİAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Tancan, MW100 raporu için kaleme aldığı yazıda 2021 yılı çalışmalarını şöyle anlattı: “Geçtiğimiz yıla girerken ‘2021 EPİAŞ’ın yılı olacak’ demiştik. Bu hedefi gerçekleştirmede tüm sektör paydaşlarının bizlere verdiği desteği burada anmak isterim. Bir sene içerisinde Vadeli Elektrik Piyasası (VEP), Vadeli Gaz Piyasası (VGP) ve Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Sistemi (YEK-G) piyasalarını hizmete aldık. Bu şekilde mevcut spot elektrik ve doğal gaz piyasalarımıza, vadeli piyasalarımız VEP ve VGP’yi de eklemiş olduk.”
OKUTUR: ZORLU SINAV BAŞARIYLA GEÇİLDİ
Türkiye elektrik üretimi ekosisteminin 2021’de birkaç kez test edildiğine dikkat çeken Kearney Türkiye Direktörü Onur Okutur ise “Kolay bir sene geçirmeyen Türkiye enerji sektörü, geçmiş yıllardaki yatırımlarının ve risk yönetiminin karşılığını, zorlu bir sınavı başarıyla geçerek aldı” dedi. Okutur, 2021 yılında gerçekleştirilen yatırımlarla net kapasitesi artışının 3,9 GW olduğunu, böylece Türkiye elektrik üretim kapasitesinin 99,8 GW ile 100 GW sınırına dayandığını ifade etti.
KARA: ÜRETİM KADAR TİCARETE DE KAFA YORMALI
Enerji Günlüğü Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Kara ise "Anlık talebin zirve yaptığı Ağustos 2021 dönemindeki gibi arz sorunları ile karşılaşmamak için de elektriğin üretimi kadar, ticareti konusuna da kafa yormak gerekebilir” diyerek şu öneride bulundu: “Bunun yolu sadece üretici ve tedarikçi merkezli bir elektrik sektörü düşünmemekten geçiyor. Yani büyük ölçekli tüketici konumundaki ekonomi aktörlerinin de elektrik piyasasında yer almasının anahtar role sahip olduğu söylenebilir."
TOPLAM KAPASİTENİN YÜZDE 82’Sİ MW100’DE
Enerji Günlüğü MW100 Araştırması’nda yer alan şirketler, toplam 82.325 MWe ile Türkiye’nin toplam kurulu kapasitesinin yüzde 82’sini temsil ediyor.
DOĞAL GAZ VE HİDROELEKTRİK EN BÜYÜK KAYNAK
MW100 şirketlerinin kurulu güçlerinin kaynak bazında dağılımı incelendiğinde doğalgaz ile hidroelektriğin son yıllarda olduğu gibi önde olduğu görülüyor. Bu iki kaynaktan hidroelektrikte 27.510 MWe, doğal gazda ise 23.030 MWe kurulu üretim kapasitesi bulunuyor. Hidroelektrik ve doğal gazı, 19.537 MWe’lik kurulu güçle kömür izliyor. MW100 şirketlerinin yerli kömürde 11.022 MWe, ithal kömürde ise 8.516 MWe’lik kurulu kapasiteleri bulunuyor.
Son yıllarda büyük yatırım yapılan ve hızla büyüyen yenilenebilir enerji kaynağı rüzgar ise 8.895 MWe’lik kurulu kapasite ile kömürün arkasında yer alıyor.
MW100 Araştırması, enerji şirketlerini toplam kurulu güçlerine göre sıralamanın yanı sıra hidroelektrik, rüzgar, güneş, kömür ve jeotermalde en büyükleri de belirledi.
BU YIL LİSTEYE 8 YENİ ŞİRKET GİRDİ
MW100 listesine bu sene 8 yeni şirket dahil oldu. Yeni katılan şirketler yenilenebilir enerji kaynaklarındaki portföyleriyle dikkat çekiyor. Yeni katılan şirketlerden hepsinin sadece yenilenebilir enerji kaynaklarında yatırımları bulunuyor. Özellikle 2021 yılında rüzgâr santrallerine yaptığı yatırımlarla dikkat çeken Universal Wind listede 66. sırada yer aldı. Universal Wind, Anatolia Holding, Akış Enerji, Oltan Köleoğlu Enerji, Pakmem Elektrik, İstaç, Karesi Enerji ve Melike Tekstil listeye yeni giriş yapan şirketler oldu.
Bu sene Top 100 listesinde yer alamayan şirketler ise Baymina Enerji, Kardemir, RT Enerji, Orya Enerji, Yüksel Enerji, Nokta Yatırım Holding, Akbaş Holding ve MB Holding oldu.
KURULU GÜÇ YÜZDE 4 ARTTI
MW100 2022 raporuna göre Türkiye’nin elektrik üretimi kurulu gücü 2020 yılına benzer olarak yaklaşık yüzde 4 seviyesinde gerçekleşti. Yenilenebilir enerji alanında yapılan yatırımlar Kovid-19 salgınına rağmen etkisini göstermeye devam etti. 2021 yılında elektrik kurulu gücünde 3.900 GW artış oldu ve bu artışın yüzde 89’u yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı santrallerde gerçekleşti.
Yenilenebilir enerjiye dayalı kurulu güçte en çok artış, rüzgâr enerjisinde gerçekleşti. Rüzgâr enerji santrallerinin toplam kapasitesi 11.000 MW’a ulaştı. Türkiye’de 2016 yılında 800 megavat ile başlayan güneş enerji yatırımları ise 5 yılda 7 bin 816 megavata yükseldi. Ancak güneş santrallerinin ağırlıklı bölümünü, lisanssız elektrik üretim tesisleri oluşturuyor.
Piyasa koşullarında yaklaşık dört senedir devam eden olumsuzluklardan dolayı, doğal gaza dayalı elektrik üretim kurulu gücünde 99 MW’lık bir gerileme yaşandı. Paris Anlaşması’nı imzalayarak 2053’te net sıfır hedefine ulaşmayı taahhüt eden Türkiye için kömür kurulu gücünün payında da kısıtlı bir azalma gözlendi.
KURULU GÜÇLERİNE GÖRE EN BÜYÜK 10 ELEKTRİK ÜRETİCİSİ
1 - EÜAŞ. 21.243 MWe
2 - ENKA 3.969 MWe
3 - Enerjisa 3.607 MWe
4 - Eren Enerji 2.818 MWe
5 - Cengiz Enerji 2.779 MWe
6 - Çelikler Holding 2.769 MWe
7 - Limak Enerji 2.576 MWe
8 - Aydem Enerji 2.017 MWe
9 - İÇDAŞ 1.669 MWe
10 - Bilgin Enerji 1.639 MWe
