Enerji Günlüğü - Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) Başkanı Cem Aşık, YEKDEM fiyatlarının hem düşürülüp hem TL’ye çevrilmesiyle ortaya çıkan yeni tutarların, yenilenebilir enerji yatırımlarının finansman maliyetlerini yükselteceğini söyledi.
Elektrik Üreticileri Derneği Başkanı Cem Aşık, yenilenebilir enerji kaynaklarını destekleme mekanizması (YEKDEM) kapsamındaki desteklemelerin, 1 Temmuz 2021 tarihinden itiaren nasıl uygulanacağına yönelik yeni düzenlemeyi değerlendirdi. Düzenlemeyi, Haziran 2020 sonrası için planlanan projelere yönelik belirsizlikleri ortadan kaldırdığı için yeni düzenlemeyi yatırımcılar açısından olumlu bulduğunu belirten Cem Aşık, “Yerli aksam kullanan santrallere yönelik ilave desteğin devam etmesini de çok faydalı” dedi.
FİZİBİLİTELER AÇISINDAN DÜŞÜK
YEKDEM kapsamında belirlenen destekleme alım fiyatlarının fizibiliteler açısından oldukça düşük bulduklarını ifade eden EÜD Başkanı Cem Aşık, şöyle devam etti:
“Jeotermal projelerinin sadece bu fiyatlarla yapılabileceğini düşünmüyoruz. Rüzgar ve güneş yatırımlarında ise ancak çok iyi sahalarda bu fiyatlarla fizibilite yakalanabilir. Fakat bu alanlarda genelde yarışma yapıldığı için bu fiyatların geçerli olmasını bekleyemeyiz. Kısa vadede yenilenebilir alanında sadece çatı GES ve YEKA GES'te yeni proje beklemek gerçekçi olur.”
PROJE MALİYETLERİ YÜKSELECEK
TL bazında belirlenen yeni YEKDEM fiyatlarının, yarısı TL bazlı bir güncelleme formülüyle üç ayda bir arttırılacağını hatırlatarak “Bunun finansmanının döviz bazlı eskalasyona göre daha pahalı olacağı da unutulmamalı. Dolayısıyla bu nokta projelere bir maliyet artışı getirecektir. Muhtemelen öz sermaye gereksinimi de artacaktır” diye konuştu.
EÜD’ÜN İYİLEŞTİRME ÖNERİLERİ
EÜD Başkanı Cem Aşık, yeni YEKDEM uygulamasının proje maliyetlerini katlanılamaz derecede yükseltmemesi ve santral yatırımlarının kesintiye uğramaması için bazı ilave düzenlemeler yapılabileceğini söyledi. İşte EÜD’ün YEKDEM’i iyileştirme önerileri:
Şebekenin kapasite ihtiyacı duyduğu noktalarda Avrupa'da örnekleri bulunan "Kapasite İhaleleri" yapılabilir. Böyle bir ek kaynak belirli projeleri fizibıl hale getirebilir.
Öncelikle yerlilikte ve tercihen ana YEK fiyatında ödeme süreleri 5'er yıl uzatılabilir. Böyle bir değişiklik, uzun dönemli yatırımcı için pazara girişi cazip kılabilir.
Özelikle RES ve GES için tek seferde belirlenen bir fiyat yerine, ülkenin ihtiyaç ve stratejilerine göre yatırımın başlama yılını baz alan ve her yıl kaynak bazında açıklanan YEK fiyatları açıklanabilir. Bu daha doğru olur.
YEKDEM fiyat güncelleme formülündeki TL komponenti enflasyon sepeti yerine daha kolay finanse edilebilir bir yönteme bağlanmalı. Tavan fiyatların getirdiği riskler nedeniyle artacak maliyetler gibi konuları adresleyecek değişiklikler üzerinde çalışılması faydalı olabilir.
Mehmet KARA - Enerji Günlüğü
