SOCAR’ın İzmir’de kurduğu STAR Rafineri Türkiye’nin hampetrol ithalatını arttırdı, motorin ithalatı ise azaltacak. STAR, Akdeniz, Marmara ve Karadeniz’deki petrol ve akaryakıt tankeri trafik yoğunluğunu da değiştirecek.
Türkiye’nin son 40 yıldaki tek seferde hayata geçirilmiş en büyük sıfırdan yatırımı olarak nitelendirilen STAR Rafineri, Ocak ayında yaptığı ilk nafta (Petkim Petrokimya tesislerinin ana girdisi) satışının ardından, beyaz ürün satışları için motorin, havacılık yakıtı ve LPG siparişlerini de almaya başladı.
HAMPETROL İTHALATI ARTTI
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR’ın kurduğu STAR Rafineri’nin, büyüklüğü ve ürün gamı ile sadece Türkiye’de değil, bölgesel petrol piyasasında da dengelerin yeniden oluşmasını sağlaması bekleniyor. Bunun ilk işaretleri, Türkiye’nin hampetrol ithalatındaki artışla kendisini ortaya koydu. İlk hampetrol gemisini, tesislerin üretim testlerinde kullanmak üzere Ağustos 2018’de iskeleye yanaştıran STAR Rafineri bugüne kadar yaklaşık 500,000 ton hampetrol ithalatı gerçekleştirdi ve bunun 200,000 tonu işlendi.
MOTORİN İTHALATI DÜŞECEK
STAR Rafineri’nin işlemek üzere hampetrol ithalatına başlamasının bu artışta ana belirleyici olduğunu anlamak için uzman olmaya da gerek yok. STAR’ın etkisinin, önümüzdeki dönemde Türkiye’nin motorin ithalatı rakamlarında yaşanacak değişimle de ortaya çıkması kaçınılmaz. Çünkü Türkiye akaryakıt piyasasında halen benzinde arz fazlası yaşanırken, motorin talebinin yaklaşık yüzde 60’ı ithalat yoluyla karşılanıyor.
YILDA 5 MİLYON TON MOTORİN ÜRETECEK
STAR Rafineri yıllık 5 milyon ton dizel yakıtı (motorin) üretecek ve devreye girdikten sonra Türkiye’nin motorin ithalat oranı yüzde 40’lara düşecek. Benzin üretmeyecek şekilde tasarlanan STAR Rafineri, yine bir SOCAR Grubu şirketi olan Petkim’in hammadde olarak kullandığı naftanın yanı sıra en yüksek hacimli üretimi motorinde gerçekleştirecek. Bu üretim, Türkiye’nin motorin alanındaki dışa bağımlılığını azaltacak.
DİZEL, LPG VE JET YAKITI
STAR Rafineri Genel Müdürü Mesut İlter, Enerji Günlüğü’ne yaptığı değerlendirmede, tesislerin tam kapasiteyle çalışma noktasına geldiğini anlattı. İlk ürün satışını nafta olarak Petkim’e yaptıklarını hatırlatan İlter “Jet yakıtı, dizel ve LPG üretimi de başladı. Ancak tedarik sürekliliğini sağlayacak noktaya geldikten sonra satışa başlamak istedik. Şimdi STAR Rafineri olarak iç piyasaya da dizel, jet yakıtı ve LPG, yüksek kaliteli reformat vermeye başlıyoruz. Bunun yanı sıra yine iç piyasaya yönelik petrol koku ve kükürt gibi yan ürünler de üreteceğiz” dedi.
STAR RAFİNERİ PETROL KARGO TRAFİĞİNİ DE ETKİLEDİ
STAR Rafineri, Türkiye’nin yanı sıra yüksek kapasiteli üretim ve alım-satım gücüyle bölgesel bir aktör konumunda. Genel Müdür Mesut İlter’e göre STAR Rafineri devreye girdiğinde pazarda bölgesel anlamda bazı değişikliklere de yol açacak. İlter şunları söyledi:
“STAR Rafineri’nin devreye girişi, Karadeniz kıyısı ve Marmara’daki oyuncular üzerinde etkili olacak. Tüm oyuncular bölgede STAR Rafineri etkisiyle oluşacak yeni dengeye kısa sürede uyum sağlayacaklardır. STAR’ın etkisi daha çok ithalat tarafında görülecek. Akdeniz çanağına Hindistan ve Ortadoğu’dan çok ciddi ürün girişi var. ABD’den Avrupa’ya giren var. STAR Rafineri daha çok Hindistan ve Ortadoğu’dan gelen sevkiyat üzerinde etkili olacak. Kuzey’den Rusya’dan gelende de azalmaya yol açacak.”
AKDENİZ’DE YENİ BİR ÖNEMLİ OYUNCU: SOCAR
STAR Rafineri’nin kapasitesi ve konumu nedeniyle Akdeniz akaryakıt pazarındaki önemli oyunculardan biri olması da şaşırtıcı olmayacak. Bu rolü üstlenmesini sağlayacak bir önemli özelliği de STAR Rafineri’nin teknolojisi. Genel Müdür Mesut İlter bu konuda şunları söyledi: “Avrupa’daki rafinerilerin tamamına yakını ya fuel üretiyor ya asfalt. Hammaddenin tamamını beyaz ürüne dönüştürebilmesi STAR Rafineri için ciddi bir avantaj. Üstelik Akdeniz’de de her bir tarafa yakın. Tabii ki amacımız yurt dışına ihraç etmek değil. Kendi ülkemizin ithalat yoluyla karşıladığı ürünleri tedarik etmek. Öncelik her zaman kendi ülkemize vermek, burada tüketmek olacak.”
DÜNYANIN EN DİJİTAL RAFİNERİSİ
STAR Rafineri, son teknolojiyle hayata geçirilmiş olmanın avantajlarına da sahip. Dijital altyapısı Endüstri 4.0’a hazır bir rafineri kurmak istediklerini ifade eden Genel Müdür Mesut İlter, “Bunu da yapıyoruz. Sahalardaki tüm cihazlardan tüm proseslerden anlık bilgiyi izleme yorumlama takip imkanı sağlıyor. Bu imkanlar çalışanların hayal gücüyle orantılı olarak kullanılabilir bilgiye çevrilecek. Bu anlamda STAR Rafineri sadece Türkiye ve Avrupa’da değil, dünyada da bu vasıfları taşıyan az sayıdaki tesisten biri” ifadelerini kullandı.
LPG, DİZEL, JET YAKITI VE KOK İTHALATI AZALACAK
STAR Rafineri, piyasaya LPG, jet yakıtı ve dizel olmak üzere üç önemli ürün verecek. Rafineri ayrıca, ithalat yoluyla karşılanan bir diğer petrol türevi ürün olan petrol koku da satacak. Ciddi kullanım alanı bulunan ve ithalat yoluyla karşılanan katı kükürt de STAR Rafineri’nin bir diğer ürünü. Genel Müdür Mesut İlter “STAR’ın iki kuruluş felsefesi var. Birincisi ithalat yoluyla karşılanan ürünleri üretip dışa bağımlılığı azaltmak, ikincisi de Petkim’e hammadde temin etmek” dedi.
Mehmet KARA - Enerji Günlüğü